Prozy polskiej XX i XXI wieku przygody z pamięcią, historią, geografią i… literaturą 3001-C562LW1
Seminarium poświęcone jest refleksji nad prozą polską (fikcjonalną i niefikcjonalną) XX i XXI w. ujmowaną przez pryzmat nowszych podejść badawczych w literaturoznawstwie, uwzględniających kategorię pamięci (jednostkowej, zbiorowej, kulturowej, funkcjonalnej etc.) i postpamięci, a także problematykę obecności historii w literaturze, przestrzeni swojskich i obcych, miejsc i nie-miejsc oraz literackich przetworzeń poruszanej tematyki. Seminarium zaplanowane na dwa lata w roku pierwszym koncentruje się na kluczowych zagadnieniach dotyczących prozy XX wieku i proponuje do jej analizy oraz interpretacji wybrane współczesne podejścia badawcze. Wśród dyskutowanych tematów pojawią się m. in.: pamięć wspomnieniowa 1. poł. XX w.; pamięć doświadczenia okupacyjnego: kacety, łagry, pamięć Zagłady; narracje o 2. poł. lat 40. XX w. i o latach stalinizmu; wspomnienie o wielonarodowościowej II Rzeczypospolitej w prozie krajowej i emigracyjnej; Przedyskutowane zostaną zagadnienia związków literatury z potrzebami teraźniejszości, jej obciążeń doświadczeniami traumatycznymi i wyzwań, jakie okoliczności historyczne i geopolityczne stanowią dla reprezentacji literackiej.
|
W cyklu 2025:
Seminarium poświęcone jest refleksji nad (fikcjonalną i niefikcjonalną) prozą polską ostatniego dwudziestolecia, ujmowaną przez pryzmat ustaleń nowszych podejść badawczych w literaturoznawstwie, będących wynikiem kolejnych „zwrotów” metodologicznych. Po omówieniu najbliższego sąsiedztwa prozatorskiego utworów publikowanych tuż przed i po roku 1989 (sylwa współczesna, fabulacja agitacyjna, powieść postmodernistyczna) przejdziemy do przygód powieści z teorią historiografii, mikrohistorią, krytyką postkolonialną, która w realiach polskich przybrała też formę studiów postzależnościowych; pamięcią i postpamięcią, geopoetyką. Rozważymy przydatność nowego instrumentarium literaturoznawczego, rozpoznań kulturowej teorii literatury do analizy i interpretacji utworów opowiadających m.in. o problemach z tożsamością w sytuacji spotkania (jednostkowego i zbiorowego) podmiotu z Innym, o polskiej transformacji ustrojowej, przemianach obyczajowości, związkach teraźniejszości z przeszłością. |
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Założenia (opisowo)
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
WIEDZA:
1. Jeśli student przykładał się do zajęć, po ukończeniu seminarium powinien znać terminologię używaną we współczesnym literaturoznawstwie polonistycznym na
poziomie rozszerzonym.
2. Mieć pogłębioną i uporządkowaną wiedzę o kulturowych uwarunkowaniach rozwoju prozy polskiej zarówno po roku 1945 jak i po roku 1989.
3.Wiedzieć, jak nazywać, opisywać, analizować odmiany utworów prozatorskich omawianego okresu (PRL oraz III RP) oraz rozpoznawać powiązania między nimi w
kontekście poetyki kulturowej uwzględniającej rozpoznania współczesnej socjologii, filozofii nowego historyzmu, studiów nad pamięcią i postpamięcią, geopoetyki, krytyki postkolonialnej/postzależnościowej.
UMIEJĘTNOŚCI:
1. Powinien posiąść pogłębione umiejętności wyszukiwania i przetwarzania oraz interpretowania danych bibliograficznych.
2. Umieć wykorzystywać posiadaną wiedzę z zakresu historii współczesnej prozy polskiej do interpretacji złożonych utworów literackich oraz ich oceny.
3. Jeśli student używa narzędzi AI, ma obowiązek poinformować, w jakim zakresie zostały one wykorzystane. Każde użycie winno odbywać się w porozumieniu z prowadzącym zajęcia.
KOMPETENCJE SPOŁECZNE:
1.Student powinien doceniać znaczenie filologii narodowej dla rozwoju jednostkowego i kształtowania tożsamości zbiorowej Polaków oraz rozumienia złożonych procesów społecznych sygnalizowanych przez dzieła literackie.
2. Umieć wyjaśnić wpływ dzieła literackiego na kształtowanie społecznego rozumienia mechanizmów demokratycznej wersji rzeczywistości i zdolność tegoż
dzieła do wychwytywania i sygnalizowania ewentualnych napięć społecznych.
Kryteria oceniania
- ocena ciągła (bieżące przygotowanie do zajęć i aktywność) - 25% (udział w ocenie końcowej)
- kontrola obecności - 25% (udział w ocenie końcowej)
- ocena przygotowania bibliografii i konspektu pracy magisterskiej - 50% (udział w ocenie końcowej)
Literatura
Szczegółowy terminarz dyskusji nad poszczególnymi utworami zostanie podany na pierwszym spotkaniu seminaryjnym. Lista omawianych tematów uzależniona jest od liczby uczestników seminarium.
- Z. Kossak – Szczucka, Pożoga,
- J. Kaden- Bandrowski, Generał Barcz
- J. Mackiewicz, Bunt rojstów
- M. Wańkowicz, Sztafeta. Książka o polskim pochodzie gospodarczym
- J. Iwaszkiewicz, Panny z Wilka
-W Gombrowicz , Biesiada u hrabiny Kotłubaj,
- J. Mackiewicz, Droga donikąd
- L. Buczkowski, Czarny potok
- A. Rudnicki, Złote okna,
- W. Gombrowicz, Pornografia
- S. Dygat, Pożegnania
- J. Andrzejewski, Popiół i diament
- Cz. Miłosz, Zdobycie władzy
- K. Brandys, Obywatele
- K. Brandys, Obrona Grenady
- T. Konwicki, Sennik współczesny
- K. Brandys, Wariacje pocztowe
-Z. Haupt, Światy [w:] tegoż, Szpica; a także
O Stefci, Chaimie Immerglücku i scytyjskich bransoletkach, Biały mazur, Pierścień z papieru [w:] tegoż, Pierścień z papieru;
- W. Mach, Góry nad czarnym morzem
- W. Gombrowicz, Kosmos
-T. Konwicki, Kalendarz i klepsydra
-M. Nowakowski, Raport o stanie wojennym
II rok seminarium
Szczegółowy spis lektur pomocniczych oraz terminarz dyskusji nad poszczególnymi tematami zostanie podany na pierwszym spotkaniu seminaryjnym.
- M. Nowakowski, Raport o stanie wojennym,
- I. Calvino, Jeśli zimową nocą podróżny,
- O. Tokarczuk, Dom dzienny , dom nocny,
- S. Chwin, Krótka historia pewnego żartu,
- D. Masłowska, Wojna polsko-ruska pod flagą biało-czerwoną,
- D. Bieńkowski, Nic,
- I. Karpowicz, Niehalo,
- Z. Libera, D. Foks, Co robi łączniczka?,
- B. Umińska-Keff, Utwór o Matce i Ojczyźnie,
- S. Chwin, Krótka historia pewnego żartu,
- M. Wilk, Wilczy notes,
- W. Nowak, Obwód głowy,
- Z. Szczerek, Przyjdzie Mordor i nas zje
- I. Iwasiów, Bambino
- M. Tulli, Tryby;
- B. Chromry, Pozwólcie pieskom przyjść do mnie
|
W cyklu 2025:
Szczegółowy spis lektur pomocniczych oraz terminarz dyskusji nad poszczególnymi tematami zostanie podany na pierwszym spotkaniu seminaryjnym. |
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: