Prozy polskiej XX i XXI wieku przygody z pamięcią, historią, geografią i… literaturą 3001-C562LW1
Seminarium poświęcone jest refleksji nad prozą polską (fikcjonalną i niefikcjonalną) XX i XXI w. ujmowaną przez pryzmat nowszych podejść badawczych w literaturoznawstwie, uwzględniających kategorię pamięci (jednostkowej, zbiorowej, kulturowej, funkcjonalnej etc.) i postpamięci, a także problematykę obecności historii w literaturze, przestrzeni swojskich i obcych, miejsc i nie-miejsc oraz literackich przetworzeń poruszanej tematyki. Seminarium zaplanowane na dwa lata w roku pierwszym koncentruje się na kluczowych zagadnieniach dotyczących prozy XX wieku i proponuje do jej analizy oraz interpretacji wybrane współczesne podejścia badawcze. Wśród dyskutowanych tematów pojawią się m. in.: pamięć wspomnieniowa 1. poł. XX w.; pamięć doświadczenia okupacyjnego: kacety, łagry, pamięć Zagłady; narracje o 2. poł. lat 40. XX w. i o latach stalinizmu; wspomnienie o wielonarodowościowej II Rzeczypospolitej w prozie krajowej i emigracyjnej; Przedyskutowane zostaną zagadnienia związków literatury z potrzebami teraźniejszości, jej obciążeń doświadczeniami traumatycznymi i wyzwań, jakie okoliczności historyczne i geopolityczne stanowią dla reprezentacji literackiej.
|
W cyklu 2025:
Seminarium poświęcone jest refleksji nad (fikcjonalną i niefikcjonalną) prozą polską ostatniego dwudziestolecia, ujmowaną przez pryzmat ustaleń nowszych podejść badawczych w literaturoznawstwie, będących wynikiem kolejnych „zwrotów” metodologicznych. Po omówieniu najbliższego sąsiedztwa prozatorskiego utworów publikowanych tuż przed i po roku 1989 (sylwa współczesna, fabulacja agitacyjna, powieść postmodernistyczna) przejdziemy do przygód powieści z teorią historiografii, mikrohistorią, krytyką postkolonialną, która w realiach polskich przybrała też formę studiów postzależnościowych; pamięcią i postpamięcią, geopoetyką. Rozważymy przydatność nowego instrumentarium literaturoznawczego, rozpoznań kulturowej teorii literatury do analizy i interpretacji utworów opowiadających m.in. o problemach z tożsamością w sytuacji spotkania (jednostkowego i zbiorowego) podmiotu z Innym, o polskiej transformacji ustrojowej, przemianach obyczajowości, związkach teraźniejszości z przeszłością. |
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Założenia (opisowo)
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
WIEDZA:
1. Jeśli student przykładał się do zajęć, po ukończeniu seminarium powinien znać terminologię używaną we współczesnym literaturoznawstwie polonistycznym na
poziomie rozszerzonym.
2. Mieć pogłębioną i uporządkowaną wiedzę o kulturowych uwarunkowaniach rozwoju prozy polskiej zarówno po roku 1945 jak i po roku 1989.
3.Wiedzieć, jak nazywać, opisywać, analizować odmiany utworów prozatorskich omawianego okresu (PRL oraz III RP) oraz rozpoznawać powiązania między nimi w
kontekście poetyki kulturowej uwzględniającej rozpoznania współczesnej socjologii, filozofii nowego historyzmu, studiów nad pamięcią i postpamięcią, geopoetyki, krytyki postkolonialnej/postzależnościowej.
UMIEJĘTNOŚCI:
1. Powinien posiąść pogłębione umiejętności wyszukiwania i przetwarzania oraz interpretowania danych bibliograficznych.
2. Umieć wykorzystywać posiadaną wiedzę z zakresu historii współczesnej prozy polskiej do interpretacji złożonych utworów literackich oraz ich oceny.
3. Jeśli student używa narzędzi AI, ma obowiązek poinformować, w jakim zakresie zostały one wykorzystane. Każde użycie winno odbywać się w porozumieniu z prowadzącym zajęcia.
KOMPETENCJE SPOŁECZNE:
1.Student powinien doceniać znaczenie filologii narodowej dla rozwoju jednostkowego i kształtowania tożsamości zbiorowej Polaków oraz rozumienia złożonych procesów społecznych sygnalizowanych przez dzieła literackie.
2. Umieć wyjaśnić wpływ dzieła literackiego na kształtowanie społecznego rozumienia mechanizmów demokratycznej wersji rzeczywistości i zdolność tegoż
dzieła do wychwytywania i sygnalizowania ewentualnych napięć społecznych.
Kryteria oceniania
- ocena ciągła (bieżące przygotowanie do zajęć i aktywność) - 25% (udział w ocenie końcowej)
- kontrola obecności - 25% (udział w ocenie końcowej)
- ocena przygotowania kolejnych rozdziałów rozprawy - 50% (udział w ocenie końcowej)
- w semestrze dopuszczalne są dwie nieobecności (niezależnie od powodów). Przekroczenie tej liczby wymaga zaliczenia wszystkich opuszczonych zajęć (ustnie lub pisemnie)
- podczas zajęć i w pracach zaliczeniowych student może korzystać ze sztucznej inteligencji tylko w porozumieniu z osobą prowadzącą zajęcia
- Nakład pracy osoby studiującej na II roku seminarium: 26 ECTS = 650-780 godz., w tym 2 ECTS/60 godz. uczestnictwa w seminarium i 24 ECTS/ 690-720 godz. pracy własnej (bieżące przygotowanie do zajęć, praca nad rozprawą magisterską, przygotowanie do egzaminu dyplomowego).
Literatura
Szczegółowy terminarz dyskusji nad poszczególnymi utworami zostanie podany na pierwszym spotkaniu seminaryjnym. Lista omawianych tematów uzależniona jest od liczby uczestników seminarium.
- Z. Kossak – Szczucka, Pożoga,
- J. Kaden- Bandrowski, Generał Barcz
- J. Mackiewicz, Bunt rojstów
- M. Wańkowicz, Sztafeta. Książka o polskim pochodzie gospodarczym
- J. Iwaszkiewicz, Panny z Wilka
-W Gombrowicz , Biesiada u hrabiny Kotłubaj,
- J. Mackiewicz, Droga donikąd
- L. Buczkowski, Czarny potok
- A. Rudnicki, Złote okna,
- W. Gombrowicz, Pornografia
- S. Dygat, Pożegnania
- J. Andrzejewski, Popiół i diament
- Cz. Miłosz, Zdobycie władzy
- K. Brandys, Obywatele
- K. Brandys, Obrona Grenady
- T. Konwicki, Sennik współczesny
- K. Brandys, Wariacje pocztowe
-Z. Haupt, Światy [w:] tegoż, Szpica; a także
O Stefci, Chaimie Immerglücku i scytyjskich bransoletkach, Biały mazur, Pierścień z papieru [w:] tegoż, Pierścień z papieru;
- W. Mach, Góry nad czarnym morzem
- W. Gombrowicz, Kosmos
-T. Konwicki, Kalendarz i klepsydra
-M. Nowakowski, Raport o stanie wojennym
II rok seminarium
Szczegółowy spis lektur pomocniczych oraz terminarz dyskusji nad poszczególnymi tematami zostanie podany na pierwszym spotkaniu seminaryjnym.
- M. Nowakowski, Raport o stanie wojennym,
- I. Calvino, Jeśli zimową nocą podróżny,
- O. Tokarczuk, Dom dzienny , dom nocny,
- S. Chwin, Krótka historia pewnego żartu,
- D. Masłowska, Wojna polsko-ruska pod flagą biało-czerwoną,
- D. Bieńkowski, Nic,
- I. Karpowicz, Niehalo,
- Z. Libera, D. Foks, Co robi łączniczka?,
- B. Umińska-Keff, Utwór o Matce i Ojczyźnie,
- S. Chwin, Krótka historia pewnego żartu,
- M. Wilk, Wilczy notes,
- W. Nowak, Obwód głowy,
- Z. Szczerek, Przyjdzie Mordor i nas zje
- I. Iwasiów, Bambino
- M. Tulli, Tryby;
- B. Chromry, Pozwólcie pieskom przyjść do mnie
|
W cyklu 2025:
Szczegółowy spis lektur pomocniczych oraz terminarz dyskusji nad poszczególnymi tematami zostanie podany na pierwszym spotkaniu seminaryjnym. |
Uwagi
|
W cyklu 2025:
- w semestrze dopuszczalne są dwie nieobecności (niezależnie od powodów). Przekroczenie tej liczby wymaga zaliczenia wszystkich opuszczonych zajęć (ustnie lub pisemnie) |
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: