Formy i szyfry namiętności. Literatura drugiej połowy XIX wieku i początków XX wieku między instynktem a świadomością 3001-C561LP1
Seminarium magisterskie o formach i szyfrach namiętności wychodzi z założenia, że - niezależnie od zwrotu afektywnego i podobnych przewrotów metodologicznych i wrażliwościowych - stosunkowo mało rozmawiamy o namiętnościach, pragnieniach, sublimacjach w literaturze. A są one kluczowe: nie tylko dla rozwoju literatury, procesu literackiego, ale i wyborów formalnych. Wbrew pozorom, nie wypracowujemy języka, który miałby się namiętnościami w literaturze zająć: a idzie o śledzenie strefy "pomiędzy" motywacjami psychologicznymi bohaterów a nastawieniem afektywnym samego tekstu. Nie ma literatury modernizmu bez silnych namiętności, czasem i destrukcyjnych, perwersyjnych, silnych, obalających zastany porządek lub wystawiających na próbę nasze poczucie emocjonalnego bezpieczeństwa. Warto im się przyjrzeć, choćby i po to, by zdjąć z nich piętno stawki mniejszej niż stricte ideowa. Nie tylko literaturą, ale i naszym życiem rządziły i rządzą namiętności i popędy poddające się typologizacji, refleksji - nie tej medykalizującej, ale literackiej i literaturoznawczej. Literatura tego okresu była wyzwaniem rzuconym pojęciu pisarstwa jako gry. Program seminarium nie zakłada, oczywiście, stworzenia żadnej alternatywnej dziedziny wiedzy o literaturze modernistycznej - nie będzie również próbowało udowodnić, że tylko przez filtr pragnień czytać można literaturę XIX i XX wieku. Lista lektur jest i pozostanie próbą wstępną: próbą podsunięcia uczestnikom seminarium pewnych tropów. Ich poszukiwania merytoryczne i plany związane z rozprawami mogą tę listę lektur wspólnych zmieniać, rewidować, przekształcać. Prowadząca seminarium jest na to nie tylko gotowa, ale i więcej: chętna. Seminarium magisterskie ma przygotować studentów do pisania prac dyplomowych. Stwarza podstawy do rozwijania zainteresowań naukowych uczestników i podjęcia przez nich samodzielnej pracy badawczej, co też oznacza w praktyce, iż lista lektur pozostaje inspiracją, ale jest z konieczności robocza. Seminarium poszerza i profiluje zgodnie z tytułową tematyką wiedzę z zakresu literatury i kultury drugiej połowy XIX wieku, zapoznaje z nowymi metodologiami badań literaturoznawczych, kształtuje naukowy warsztat pracy badacza, uwzględniający używanie technik informacyjno-komunikacyjnych. Tematy prac nie muszą wiązać się z tematyką seminarium.
|
W cyklu 2025:
Seminarium magisterskie o formach i szyfrach namiętności wychodzi z założenia, że - niezależnie od zwrotu afektywnego i podobnych przewrotów metodologicznych i wrażliwościowych - stosunkowo mało rozmawiamy o namiętnościach, pragnieniach, sublimacjach w literaturze. A są one kluczowe: nie tylko dla rozwoju literatury, procesu literackiego, ale i wyborów formalnych. Wbrew pozorom, nie wypracowujemy języka, który miałby się namiętnościami w literaturze zająć: a idzie o śledzenie strefy "pomiędzy" motywacjami psychologicznymi bohaterów a nastawieniem afektywnym samego tekstu. Nie ma literatury modernizmu bez silnych namiętności, czasem i destrukcyjnych, perwersyjnych, silnych, obalających zastany porządek lub wystawiających na próbę nasze poczucie emocjonalnego bezpieczeństwa. Warto im się przyjrzeć, choćby i po to, by zdjąć z nich piętno stawki mniejszej niż stricte ideowa. Nie tylko literaturą, ale i naszym życiem rządziły i rządzą namiętności i popędy poddające się typologizacji, refleksji - nie tej medykalizującej, ale literackiej i literaturoznawczej. Literatura tego okresu była wyzwaniem rzuconym pojęciu pisarstwa jako gry. Program seminarium nie zakłada, oczywiście, stworzenia żadnej alternatywnej dziedziny wiedzy o literaturze modernistycznej - nie będzie również próbowało udowodnić, że tylko przez filtr pragnień czytać można literaturę XIX i XX wieku. Lista lektur jest i pozostanie próbą wstępną: próbą podsunięcia uczestnikom seminarium pewnych tropów. Ich poszukiwania merytoryczne i plany związane z rozprawami mogą tę listę lektur wspólnych zmieniać, rewidować, przekształcać. Prowadząca seminarium jest na to nie tylko gotowa, ale i więcej: chętna. Seminarium magisterskie ma przygotować studentów do pisania prac dyplomowych. Stwarza podstawy do rozwijania zainteresowań naukowych uczestników i podjęcia przez nich samodzielnej pracy badawczej, co też oznacza w praktyce, iż lista lektur pozostaje inspiracją, ale jest z konieczności robocza. Seminarium poszerza i profiluje zgodnie z tytułową tematyką wiedzę z zakresu literatury i kultury drugiej połowy XIX wieku, zapoznaje z nowymi metodologiami badań literaturoznawczych, kształtuje naukowy warsztat pracy badacza, uwzględniający używanie technik informacyjno-komunikacyjnych. Tematy prac nie muszą wiązać się z tematyką seminarium. |
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Założenia (opisowo)
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
WIEDZA (Absolwent zna i rozumie: )
- fakty z zakresu literaturoznawstwa w stopniu pozwalającym mu napisać pracę dyplomową z historii literatury drugiej połowy XIX i
początku XX wieku
- metodologie literaturoznawcze (szczególnie te najściślej powiązane z profilem problemowym seminarium)
- w stopniu pogłębionym miejsce i znaczenie literaturoznawstwa w relacji do innych dyscyplin naukowych oraz jego najnowszą specyfikę
przedmiotową i metodologiczną
- w stopniu pogłębionym terminologię i teorie z zakresu historii literatury, zwłaszcza drugiej połowy XIX i początku XX wieku
USOSweb: Szczegóły przedmiotu: 3001-C261LP1, w cyklu:
Strona 2 z 3
29.05.2023 10:31
- w stopniu pogłębionym diachroniczny charakter kształtowania się koncepcji badań literaturoznawczych, ze szczególnym uwzględnienie
badań nad literaturą „pozytywizmu” i „modernizmu”
- w stopniu pogłębionym dynamikę rozwoju procesu historycznoliterackiego oraz tematy i idee pisarskie, ze szczególnym uwzględnieniem
literatury polskiej drugiej połowy XIX i początku XX wieku;
- w stopniu pogłębionym rolę refleksji z zakresu innych nauk humanistycznych i nauk społecznych w procesie analizy historycznoliterackiej;
- w stopniu pogłębionym wpływ dzieł literackich na dzieje kultury polskiej i kształtowanie się świadomości kulturowej, cywilizacyjnej i
społecznej;
- w stopniu pogłębionym metody interpretacji i analizy dzieł literackich pisanych przez pozytywistów i modernistów
- prawne i etyczne uwarunkowania przedsiębiorczości, działalności naukowej i zawodowej związanej z filologią polską oraz reguły
zarządzania zasadami własności intelektualnej;
UMIEJĘTNOŚCI (Absolwent potrafi: )
- napisać dłuższą spójną pracę naukową:
- opartą na precyzyjnie sformułowanej wyjściowej tezie i wyrazistych pytaniach badawczych;
- wykorzystującą świadomie wybraną metodę badawczą;
- poprawną i konsekwentną pod względem metodologicznym;
- właściwie osadzoną w samodzielnie zrekonstruowanym i krytycznie rozpoznanym stanie badań;
- popartą zgromadzonym materiałem dowodowym;
- składającą się z argumentów logicznie prowadzących do konkluzji;
- eksponującą celowość i atrakcyjność poruszanej problematyki;
- poprawną pod względem językowym, także w zakresie korzystania ze stylu naukowego;
- obudowaną poprawnie i kompletnie sporządzonymi przypisami i bibliografią;
- mieszczącą się w obowiązujących limitach objętości (K_U01, K_U02, K_U05, K_U06, K_U10, K_U11)
- ustnie zaprezentować swoje badania na każdym ich etapie,
- precyzyjnie definiując założenia i cele badawcze;
- dokonując właściwej selekcji problemów, przykładów i argumentów;
- uzasadniając celowość i atrakcyjność omawianej problematyki;
- wypowiadając się językiem bogatym, poprawnym, także w zakresie użycia stylu naukowego;
- utrzymując uwagę słuchaczy;
- wykorzystując przejrzyste techniki informacyjno-komunikacyjne do prezentacji badań (np. handouty, prezentacje multimedialne)
- dyskutując w sposób rzeczowo uargumentowany;
- mieszcząc się w założonym limicie czasowym wystąpienia (K_U01, K_U02, K_U05, K_U06, K_U08, K_U13)
- student potrafi także samodzielnie podejmować i inicjować zespołowe i indywidualne działania naukowe;
- wszechstronnie wykorzystywać innowacyjne narzędzia wyszukiwawcze właściwe dla literaturoznawstwa;
- planować własną ścieżkę rozwoju intelektualnego i ukierunkowywać innych w tym zakresie;
KOMPETENCJE SPOŁECZNE (Absolwent jest gotów do: )
- organizowania własnego warsztatu badawczego i krytycznej oceny swoich dokonań;
- pracy w grupie, wspierania procesu twórczego innych osób (K_K01, K_K03);
- wzięcia odpowiedzialności za trafność przekazywanej wiedzy, kierując się uczciwością i rzetelnością naukową oraz zasięgając w razie
potrzeby opinii ekspertów;
- doceniania różnorodności i wielości opinii i kultur (K_K04);
- uznania znaczenia europejskiego i narodowego dziedzictwa kulturowego dla rozumienia wydarzeń społecznych i kulturalnych;
- uznania znaczenia refleksji humanistycznej dla kształtowania się więzi społecznych;
- wykorzystania kompetencji literaturoznawczych w działaniu na rzecz i organizowaniu życia kulturalnego regionu, kraju, Europy
Kryteria oceniania
Kryteria i metody oceniania:
- ocena ciągła (ocena bieżącego przygotowania do zajęć, ocena ciągła umiejętności studenta, ocena merytorycznego wkładu w dyskusję, analiza przypadku, rozwiązywanie zadań problemowych, ocena pracy w grupie, ocena czytania ze zrozumieniem tekstów naukowych, ocena umiejętności argumentacji),
- ocena umiejętności przygotowania pracy dyplomowej.
Praca magisterska sprawdza efekty kształcenia w zakresie wiedzy i umiejętności:
• orientacji w dziedzinie, której dotyczy praca;
• poprawnego posługiwania się terminologią właściwą dla wybranego obszaru badań;
• formułowania rozwiniętej, spójnej, logicznej, poprawnej językowo wypowiedzi pisemnej;
• zbierania materiałów badawczych potrzebnych do pracy, rozpoznawania stanu badań nad podjętym zagadnieniem;
• samodzielnego selekcjonowania i analizowania zebranego materiału;
• sporządzania przypisów i bibliografii.
Podczas pisania pracy dyplomowej dopuszcza się możliwość ograniczonego wykorzystywania przez osoby studiujące narzędzi sztucznej inteligencji (SI), pod warunkiem przestrzeganiu zasad etyki akademickiej.
Studenci mogą posługiwać się narzędziami SI na wstępnym etapie pisania pracy, tj. wykorzystywać je do zbierania materiałów, opracowania stanu badań oraz tworzenia bibliografii.
Wykluczone jest stosowanie narzędzi SI w celach interpretacyjnych, do tworzenia wypowiedzi pisemnej czy do opracowywania, w tym opracowania stylistycznego, fragmentów tekstu.
Zalecane praktyki posługiwania się narzędziami SI obejmują:
• Rzetelne wykorzystanie narzędzi SI: Studenci powinni korzystać z narzędzi SI zgodnie z ich przeznaczeniem, unikając nadużyć, manipulacji lub fałszerstw.
• Transparentność i odpowiedzialność: Wszelkie wykorzystanie narzędzi SI w procesie tworzenia pracy pisemnej powinno być przejrzyste i odpowiedzialne. Studenci powinni być w stanie wyjaśnić, w jaki sposób korzystali z tych narzędzi oraz jakie były ich wpływ na rezultaty pracy.
• Cytowanie źródeł: W przypadku korzystania z wygenerowanych przez narzędzia SI tekstów lub danych, studenci powinni dokładnie zidentyfikować źródła i odpowiednio je zacytować w pracy pisemnej, zgodnie z zasadami akademickiej uczciwości i poszanowania praw autorskich.
• Analiza krytyczna: Studenci powinni zachować zdrowy sceptycyzm i analizować krytycznie rezultaty generowane przez narzędzia SI, biorąc pod uwagę ich ograniczenia i możliwe błędy. Badanie i weryfikacja uzyskanych danych oraz tekstów są kluczowe dla jakości pracy pisemnej.
• Konsultacja z prowadzącym zajęcia: W razie wątpliwości co do etycznego wykorzystania narzędzi SI, studenci powinni konsultować się z prowadzącym zajęcia, który może udzielić wskazówek i wsparcia w prawidłowym korzystaniu z tych narzędzi.
Podstawa prawna:
1. Uchwała nr 170 Rady Dydaktycznej dla kierunków studiów: filologia bałtycka, filologia klasyczna i studia śródziemnomorskie, filologia polska, filologia polskiego języka migowego, kulturoznawstwo – wiedza o kulturze, logopedia ogólna i kliniczna, slawistyka, sztuka pisania, sztuki społeczne z dnia 27 lutego 2024 r. w sprawie wytycznych dotyczących korzystania z narzędzi sztucznej inteligencji w procesie kształcenia na Wydziale Polonistyki
2. Uchwała nr 98 Uniwersyteckiej Rady ds. Kształcenia z dnia 8 grudnia 2023 r. w sprawie wytycznych dotyczących korzystania z narzędzi sztucznej inteligencji w procesie kształcenia
3. Uchwała nr 14 Uniwersyteckiej Rady ds. Kształcenia z dnia 13 lipca 2020 r. w sprawie wytycznych dotyczących standardów i procedur postępowania w przypadku przygotowywania prac zaliczeniowych i dyplomowych z naruszeniem prawa na Uniwersytecie Warszawskim.
Egzamin magisterski – trzy pytania zadane przez komisję, w tym co najmniej jedno związane z problematyką pracy, a pozostałe związane z problematyką seminarium określoną w sylabusie.
Objętość pracy: od 3 do 5 arkuszy wydawniczych (120-200 tys. znaków).
Dopuszczalne są dwie nieobecności w semestrze. Powyżej tej liczby (z wyłączeniem przypadków bezzwłocznie udokumentowanych) nie ma możliwości zaliczenia zajęć.
Nakład pracy na I roku seminarium: 16 ECTS = 400-480 godz., w tym 60 godz. uczestnictwa w seminarium i 340-410 godz. pracy własnej studenta (bieżące przygotowanie do zajęć, projekt studencki, wstępna wersja pracy magisterskiej).
Nakład pracy na II roku seminarium: 25 ECTS = 625-750 godz., w tym 60 godz. uczestnictwa w seminarium i 565-690 godz. pracy własnej studenta (bieżące przygotowanie do zajęć, napisanie pracy magisterskiej).
Praktyki zawodowe
Nie dotyczy.
Literatura
Lista zamieszczonych tu pozycji literackich jest propozycją kontekstu (polskiego i światowego) dla rozmowy o namiętnościach, formach pragnienia w literaturze polskiej przełomu XIX i XX wieku. Lista ta nie jest listą z założenia niepoddającą się weryfikacji w rozmowie z uczestnikami seminarium, przeciwnie. Prowadząca nie zakłada, że zrealizuje wszystko. Lista lektur będzie uzgadniana z uczestnikami, a propozycja poniższa pozostaje propozycją do wspólnego namysłu: z zestawu tytułów wybierzemy rzeczy nas interesujące (prowadząca dostarcza stosowne fragmenty tekstów). Poza tymi publikacjami, a i niezależnie od nich, porozmawiamy o kanonie przełomu XIX i XX wieku w kontekście namiętności właśnie.
A oto próbna lista:
1. 7 grzechów głównych: Cz. Miłosz, 'Saligia"
2. Ambicja: H. Ibsen, "Hedda Gabler"
3. Zazdrość: L. Tołstoj, "Sonata Kreutzerowska"
4. Namiętność: G. Lampedusa, "Profesor i syrena"
5. Rozdarcie: A. Schnitzler, "Panna Elza"
6. Mity duszy: T. Mann, "Mały pan Friedmann"
7. Bezradność: S. Zweig, "24 godziny z życia kobiety"
8. Niewinność: W. Gombrowicz, "Dziewictwo"
9. Cynizm: I. Babel, "Moje pierwsze honorarium"
10. Odmienność: K. Čapek, "Krakatit"
11. Zamęt: P. Louys, "Kobieta i pajac"
12. Wtajemniczenie: H. Hesse, 'Wilk stepowy"
13. Intryga: B. Schulz, "Wiosna"
14. Tajemnica: T. Mann, "Czarodziejska góra"
15. Resentyment: M. Kuncewiczowa, "Cudzoziemka"
16. Immoralizm: I. Bunin, "Lekki oddech"
17. Osobność: W. Reymont, "Lili"
18. Zdrada: A. Czechow, "Pani z pieskiem"
19. Siła losu: T. Dreiser, "Siostra Carrie"
20. Walka: A. Strindberg, "Silniejsza"
21. Niewidzialność: G. de Maupassant, "Panna Perełka"
22. Melancholia: J. Iwaszkiewicz, "Panny z Wilka"
23. Kryzys: E. Hemingway, "Krótkie szczęśliwe życie Franciszka Macombera"
24. Niezrozumienie: K. Hamsun, "Pan"
25. Szał: R. Radiguet, "Opętanie"
26. Ideał: A. de Villiers de L'Isle Adam, "Ewa jutra"
27. Nagość: S. Żeromski, "Dzienniki" (fragmenty)
28. Lekcja obrazów (Munch, "Pocałunek"; inne wybrane dzieła malarskie)
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: