Staropolska literatura fabularna 3001-C462LS1
Przedmiotem dyskusji na I roku seminarium będą pierwsze w literaturze polskiej prozaiczne przekłady nowelistyki (zbiorów – m.in. Gesta Romanorum, Historia o siedmi mędrcach – oraz pojedynczych nowel, jak Gryzella Boccaccia-Petrarki), powieści pseudohistorycznych (m.in. Historia o żywocie Aleksandra Wielkiego), późnoantycznych wersji motywów homerycko-wergiliańskich (Historia trojańska), jak również romansów rycerskich (Historia o Meluzynie, Historia o Otonie), które pojawiły się w wieku XVI, przyswajając literaturze polskiej dorobek literatury starożytnej oraz średniowiecznych chansons de geste (w tym legendy arturiańskie). Dowiemy się ponadto, dlaczego Don Kichote nie jest pierwszą europejską powieścią, czytając Historię o Magielonie i Fortunata. Następnie omówimy adaptacje epiki nowożytnej (Piotra Kochanowskiego przekłady dzieł Torquata Tassa i Ludovica Ariosta), które przygotowują grunt pod rodzimą wierszowaną twórczość romansową wieku XVII, z jej motywami fantastycznymi; reprezentują ją dzieła autorów takich, jak Hieronim Morsztyn, Samuel ze Skrzypny Twardowski, Wacław Potocki, Krzysztof Zawisza, Adam Korczyński czy Stanisław Herakliusz Lubomirski. Na przykładzie twórczości tego ostatniego oraz Michała Jurkowskiego prześledzimy także rozwój prozatorskich form fabularnych w wieku XVII. Na II roku seminarium omówimy najważniejsze odmiany powieści oświeceniowej na przykładzie utworów Ignacego Mickiewicza, Ignacego Krasickiego, Michała Dymitra Krajewskiego, Marii Wirtemberskiej, Anny Mostowskiej i Jana Potockiego, osadzonych w kontekście rozważań teoretycznych epoki. Będziemy też wracać do literatury fabularnej wcześniejszych epok, m.in. do Etiopik Heliodora czy Obleżenia Jasnej Góry Częstochowskiej, pogłębiając jej obraz również poprzez refleksję teoretyczną. Lista lektur uwzględni propozycje studentów.
Celem I roku seminarium jest znalezienie przez uczestników tematów prac magisterskich. Celem II roku seminarium jest ukończenie prac magisterskich. Lektura tekstów staropolskich służyć ma doskonaleniu umiejętności interpretacji literatury dawnej, natomiast krytyczna analiza tekstów naukowych ma za zadanie wykształcić umiejętności formułowania tezy badawczej, budowania tekstu naukowego i prowadzenia argumentacji, niezbędne do przygotowania własnej pracy magisterskiej. Tematy prac magisterskich mogą dotyczyć literatury fabularnej doby staropolskiej i oświecenia, ale przyjmę również tematy wykraczające poza tematykę seminarium, byleby dotyczyły literatury doby staropolskiej bądź oświecenia.
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Założenia (opisowo)
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Po ukończeniu seminarium student:
- potrafi samodzielnie opracować temat, dobierając do niego literaturę przedmiotu i metody;
- potrafi omówić stan wiedzy nad badanym problemem, interpretując go i wyciągając z niego wnioski;
- zdobywa umiejętności w zakresie krytycznego myślenia i formułowania, a także uzasadniania wniosków;
- potrafi poprawnie skonstruować dłuższą wypowiedź pisemną na dany temat.
Kryteria oceniania
Podstawa zaliczenia seminarium na I roku: obecność, bieżące przygotowanie do zajęć i aktywny udział w dyskusjach, realizacja projektu studenckiego (jego forma zostanie ustalona z uczestnikami seminarium na początku zajęć).
Podstawa zaliczenia seminarium na II roku: obecność, bieżące przygotowanie do zajęć i aktywny udział w dyskusjach, regularne prezentowanie fragmentów rozprawy, złożenie pracy magisterskiej.
Dopuszczalne są dwie nieobecności w semestrze. Powyżej tej liczby (z wyłączeniem przypadków bezzwłocznie udokumentowanych) nie ma możliwości zaliczenia zajęć. Odstępstwa od tej zasady możliwe są wyłącznie ze względu na zalecenia zawarte w piśmie z BON UW.
Praca magisterska musi dowodzić umiejętności prowadzenia badań naukowych przez studenta i sprawdzać efekty uczenia się w zakresie:
• pogłębionej i uszczegółowionej znajomości dziedziny, której dotyczy praca;
• poprawnego posługiwania się specjalistycznym językiem i terminologią właściwymi dla wybranego obszaru badań;
• świadomego posługiwania się uzasadnioną metodologią badawczą;
• samodzielnego zbierania materiałów badawczych potrzebnych do pracy, rozpoznawania stanu badań nad podjętym zagadnieniem, hierarchizowania uzyskanej wiedzy;
• samodzielnego formułowania hipotez i sądów badawczych, polemiki z innymi stanowiskami;
• samodzielnego formułowania uzasadnionych wniosków badawczych;
• sporządzania przypisów i bibliografii.
Objętość pracy: od 3 do 5 arkuszy wydawniczych (120-200 tys. znaków).
Do wykorzystania narzędzi sztucznej inteligencji (SI) stosuje się wytyczne Uchwały nr 98 Uniwersyteckiej Rady ds. Kształcenia z dnia 8 grudnia 2023 r. w sprawie wytycznych dotyczących korzystania z narzędzi sztucznej inteligencji w procesie kształcenia (https://dokumenty.uw.edu.pl/dziennik/DURK/Lists/Dziennik/Attachments/134/DURK.2023.98.UURK.98.pdf). Zabronione jest korzystanie z narzędzi SI bez uprzedniej konsultacji z prowadzącymi zajęcia i ustalenia zakresu ich wykorzystania.
Nakład pracy na I roku seminarium: 16 ECTS = 400-480 godz., w tym 60 godz. uczestnictwa w seminarium i 340-410 godz. pracy własnej studenta (bieżące przygotowanie do zajęć, projekt studencki, wstępna wersja pracy magisterskiej).
Nakład pracy na II roku seminarium: 25 ECTS = 625-750 godz., w tym 60 godz. uczestnictwa w seminarium i 565-690 godz. pracy własnej studenta (bieżące przygotowanie do zajęć, napisanie pracy magisterskiej).
Praktyki zawodowe
Brak.
Literatura
Podstawowa literatura przedmiotu (lista tekstów literackich do omówienia na seminarium zostanie przygotowana w porozumieniu ze studentami i dostosowana do ich zainteresowań oraz planów związanych z pracą dyplomową):
Erich Auerbach, Mimesis. Rzeczywistość przedstawiona w literaturze Zachodu, przeł. Zbigniew Żabicki, Warszawa 1968, t. 1–2.
Michaił Bachtin, Problemy literatury i estetyki, przeł. Wincenty Grajewski, Warszawa 1982.
Antonina Bartoszewicz, O głównych problemach i pojęciach w polskiej krytyce literackiej w pierwszej połowie XIX wieku, Poznań 1973.
Paweł Bohuszewicz, Od „romansu” do powieści. Studia o polskiej literaturze narracyjnej (druga połowa XVII wieku – pierwsza połowa XIX wieku), Toruń 2016.
Joseph Campbell, Bohater o tysiącu twarzy, przeł. Andrzej Jankowski, Kraków 2013.
Margaret Anne Doody, The True Story of the Novel, New Brunswick – New Jersey 1996.
Barbara Fuchs, Romance, New York–London 2004.
Niklas Holzberg, Powieść antyczna, przeł. Magda Wójcik, Kraków 2003.
Maria Jasińska, Narrator w powieści przedromantycznej (1776–1831), Warszawa 1965.
Teresa Kruszewska-Michałowska, „Różne historyje”. Studium z dziejów nowelistyki staropolskiej, Wrocław 1965.
Julian Krzyżanowski, Romans polski wieku XVI, Warszawa 1962 [I wyd. 1934].
Heinrich Lausberg, Retoryka literacka. Podstawy wiedzy o literaturze, przeł. i oprac. Albert Gorzkowski, Bydgoszcz 2002.
Iwona Maciejewska, Narracja w polskim romansie barokowym, Olsztyn 2001.
Teresa Michałowska, hasła „Romans” i „Nowela”, w: Słownik literatury staropolskiej. Średniowiecze – renesans – barok, red. T. Michałowska, B. Otwinowska, E. Sarnowska-Temeriusz, Wrocław 1998.
Teresa Michałowska, Między poezją a wymową. Konwencje i tradycje staropolskiej prozy nowelistycznej, Wrocław 1970.
Jadwiga Miszalska, „Kolloander wierny” i „Piękna Dianea”. Polskie przekłady włoskich romansów barokowych w XVII wieku i w epoce saskiej na tle ówczesnych teorii romansu i przekładu, Kraków 2003.
Maria Rutkowska, Terminologia literacka w wypowiedziach o powieści w XVIII wieku, Wrocław 1975.
Sinko Zofia, Powieść zachodnioeuropejska w kulturze literackiej polskiego oświecenia, Wrocław 1968.
Top Ten Fictional Narratives in Early Modern Europe. Translation, Dissemination and Mediality, ed. Rita Schlusemann, Helwi Blom, Anna Katharina Richter, Krystyna Wierzbicka-Trwoga, Berlin – Boston 2023. https://doi.org/10.1515/9783110764451
Ian Watt, Narodziny powieści. Studia o Defoe’em, Richardsonie i Fieldingu, przeł. Agnieszka Kreczmar, Warszawa 1973.
Grzegorz Zając, Fabuła powieści polskiego oświecenia, Kraków 2002.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: