Literatura dla dzieci i młodzieży - nurty, konwencje, tematy 3001-C361LD1
Zajęcia prowadzone z użyciem narzędzi dostępnych w ramach Google
Meet do prowadzenia zajęć w formie synchronicznej.
Seminarium ma za zadanie zaznajomić studentów z najważniejszymi zagadnieniami związanymi z obecną we współczesnej świadomości społecznej literaturą i książką kierowaną do młodych odbiorców oraz jej historycznymi i kulturowymi uwarunkowaniami, przygotować do pisania pracy magisterskiej i wspierać indywidualne wysiłki studentów.
Seminarium magisterskie przygotowuje do samodzielnego pisania pracy dyplomowej. W większym niż pozostałe formy dydaktyki akademickiej stopniu wymaga od uczestników zaangażowania, aktywności i samodzielnej pracy badawczej. Uczestnicy poznają metodologię prowadzenia badań literatury dla dzieci i młodzieży oraz warsztat pracy autora rozprawy dyplomowej, zapoznają się z podstawowymi (klasycznymi) i nowymi opracowaniami z zakresu objętego tematyką seminarium, ze szczególnym uwzględnieniem opracowań związanych z tematyką własnej pracy magisterskiej.
Na kolejnych etapach, stosownie do stopnia zaawansowania, studenci:
- podejmują samodzielne studia nad wybranym zagadnieniem, stanowiącym podstawę planowanej pracy magisterskiej,
- przygotowują konspekt pracy,
- gromadzą bibliografię podmiotową i przedmiotową,
- opracowują pierwszą część rozprawy dyplomowej,
- prezentują autoreferaty.
Zagadnienia szczegółowe:
1. Metodologia pisania pracy magisterskiej. Zajęcia poświęcone temu blokowi tematycznemu mają na celu zaznajomienie studentów z celami pisania pracy dyplomowej, formami rozprawy, metodą naukowego rozpoznawania wybranego obszaru tematycznego, sposobami gromadzenia i opracowywania źródeł. Zagadnienia te, poddane rozpoznaniu na pierwszych seminariach, towarzyszą – stosownie do potrzeb – seminariom kolejnym.
2. Metodologia badań literatury dla dzieci i młodzieży. Celem zajęć poświęconych temu blokowi tematycznemu jest zaznajomienie uczestników ze stanem i perspektywami badań, najważniejszymi dawniejszymi i nowymi opracowaniami, przyjętymi w refleksji literaturoznawczej metodami analizy, opisu i interpretacji zjawisk związanych z twórczością dla młodych odbiorców, jej recepcją i miejscem w kulturze.
3. Literatura dla dzieci i młodzieży – jej miejsce w kulturze. Celem zajęć poświęconych tym zagadnieniom jest zaznajomienie studentów ze zjawiskami charakterystycznymi dla literatury dla dzieci i młodzieży w różnych okresach, jej związkiem z życiem literackim i kulturą czasu, wprowadzenie do rozumienia kierunków rozwoju współczesnej literatury i książki dziecięcej.
4. Autoprezentacje. Celem tej grupy zajęć jest przygotowanie studentów do samodzielnego pisania pracy dyplomowej. Wykorzystując nabyte kompetencje studenci przygotowują konspekty rozpraw magisterskich, bibliografię opracowań i przedstawiają wyniki swych badań w formie autoreferatów, stanowiących punkt wyjścia dyskusji uczestników zajęć.
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Student będzie potrafił:
W ZAKRESIE KSZTAŁCENIA
1. opisać i poddać pogłębionej, wszechstronnej analizie uwarunkowania historyczne i filozoficzne oraz kierunki rozwoju literatury dla dzieci i młodzieży;
2. charakteryzować historyczne i kulturowe uwarunkowania współczesnych zjawisk literackich, oceniać je z perspektywy literaturoznawczej, a także z punktu widzenia nowocześnie rozumianej komparatystyki, ze znajomością najnowszych kierunków refleksji literaturoznawczej;
3. sytuować polską literaturę dla dzieci i młodzieży w kontekście innych sztuk oraz literatury uniwersalnej;
W ZAKRESIE KSZTAŁTOWANIA UMIĘJĘTNOŚCI
4. zgromadzić bibliografię do opracowywanego tematu, przygotować konspekt i napisać dłuższą rozprawę historycznoliteracką, utrzymaną w formie właściwej dla tego typu wypowiedzi naukowej;
5. weryfikować poprawność własnych wypowiedzi poświęconych zagadnieniom historycznoliterackim, a także prac innych autorów;
6. oceniać dawne i współczesne odczytania tradycji literackiej;
7. analizować utwór literacki przeznaczony dla młodego odbiorcy w różnych obiegach czytelniczych w kontekście literatury danego czasu, z uwzględnieniem specyfiki adresata, i formułować na jego temat kompetentną wypowiedź naukową;
W ZAKRESIE KSZTAŁTOWANIA POSTAWY
8. postrzegać utwór literacki jako tekst spełniający właściwe danemu czasowi normy estetyczne, powstały w wyniku krzyżowania się wpływów literatury, sztuki, filozofii i kultury danego czasu, a także potrzeb czytelników, ich możliwości percepcyjnych i oczekiwań środowisk związanych z życiem literackim;
9. aktywnie kształtować społeczne postawy czytelnicze.
Kryteria oceniania
- ocena ciągła (bieżące przygotowanie do zajęć i aktywność) – 20%
- prezentacje autoreferatów – 80% (prezentacja konspektu pracy, przygotowana bibliografia przedmiotowa i podmiotowa, oddany lub przedstawiony w formie autoreferatu jeden rozdział pracy)
Uwaga! Dopuszczalne są dwie nieobecności w semestrze. Powyżej tej liczby (z
wyłączeniem przypadków bezzwłocznie udokumentowanych) nie ma
możliwości zaliczenia zajęć.
Literatura
- P. Ariés, Historia dzieciństwa. Dziecko i rodzina w dawnych czasach., Gdańsk 1995
- A. Baluch, Archetypy literatury dziecięcej, Kraków 1992
- B. Bettelheim, Cudowne i pożyteczne, Warszawa 1995
- R. Bly, Żelazny Jan, Poznań 2004
- J. Cieślikowski, Literatura osobna, Warszawa 1985
- A. Czabanowska-Wróbel, Dziecko. Symbol i zagadnienie antropologiczne w literaturze Młodej Polski, Kraków2003
- C.P. Estès, Biegnąca z wilkami, Poznań 2001
- M. Jonca, Enfants terribles, Wrocław 2005
- W. Kostecka, Tajemnica księgi. Tropami współczesnej fantastyki dla dzieci i młodzieży, Warszawa 2010
- G. Lasoń-Kochańska, Gender w literaturze dla dzieci i młodzieży, Słupsk 2012
- G. Leszczyński, Kulturowy obraz dziecka i dzieciństwa w literaturze drugiej połowy XIX i w XX w., Warszawa 2006
- G. Leszczyński, Bunt czytelników. Proza inicjacyjna netgeneracji, Warszawa 2010
- J. Ługowska, Bajka w literaturze dziecięcej, Warszawa 1989
- J. Ługowska, W Fantazjanie i gdzie indziej. Szkice o baśni literackiej, Wrocław 2006
- Joanna Papuzińska, Zatopione królestwo. O polskiej literaturze fantastycznej XX wieku dla dzieci i młodzieży, Warszawa 1989
- P. Péju, Dziewczynka w baśniowym lesie, Warszawa 2008
- R. Waksmund, Od literatury dla dzieci do literatury dziecięcej. Wrocław 2000
- V. Wróblewska, Przemiany gatunkowe polskiej baśni literackiej XIX i XX w., Toruń 2003
- V. Wróblewska, Od potworów do znaków pustych. Ludowe demony w polskiej literaturze dla dzieci, Toruń 2014
- K. Zabawa, Rozpoczęta opowieść. Polska literatura dziecięca po 1989 r. wobec kultury współczesnej, Kraków 2013
- Dzieci. Wybór, opracowanie i red. M. Janion i S. Chwin, t. 1-2, Gdańsk 1988 (Transgresje V)
- Wprowadzenie do badań nad dzieciństwem. Oprac. M.J. Kehily, przeł. M. Kościelniak, Kraków 2008
Powyższy zestaw ma charakter orientacyjny.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: