Mapy i miejsca. Myślenie geograficzne w badaniach literackich 3001-C353TL1

WIEDZA (Absolwent zna i rozumie: )

— specjalistyczną terminologię literaturoznawczą związaną z koncepcjami związanymi z różnymi kierunkami geograficznymi;
— miejsce myślenia geograficznego w rozwoju literaturoznawstwa, ze szczególnym uwzględnieniem literaturoznawstwa polskiego;
— powiązania literaturoznawczego myślenia geograficznego z innymi dziedzinami humanistyki podejmującymi refleksję nad jednostkowym i kulturowym doświadczaniem przestrzeni (geografia, kulturoznawstwo, etnologia, historia, filozofia, socjologia, psychologia, urbanistyka);
— różne sposoby badania doświadczenia przestrzeni utrwalonego w utworach literackich i tekstach kultury.

UMIEJĘTNOŚCI (Absolwent potrafi: )

— wnikliwie i krytycznie analizować różne koncepcje humanistyczne opierające się na myśleniu geograficznymi;
— integrować wiedzę z różnych dyscyplin humanistycznych podejmującymi refleksję nad jednostkowym i kulturowym doświadczaniem przestrzeni oraz efektywnie wykorzystywać ją w badaniu utworów literackich i tekstów kultury;
— przeprowadzić krytykę źródła oraz rekonstruować na podstawie jego analizy obraz epoki
— w dyskusji dotyczącej dzieła literackiego dobierać trafną argumentację, z uwzględniając tradycje, z jakich dzieło wyrasta; jego kontekst kulturowy, społeczny, polityczny itd.
— czytać, interpretować i analizować teksty literackie oraz dyskursywne, uwzględniając ich kontekst historyczny i kulturowy
— wykorzystać zdobytą wiedzę teoretycznoliteracką do identyfikowania luk w stanie badań oraz prowadzenia badań własnych;
— uzupełniać własną wiedzę.

KOMPETENCJE SPOŁECZNE (Absolwent jest gotowy do: )

— krytycznego analizowania miejsca i funkcji pojawiania się kategorii przestrzennych w różnych dyskursach (w tym w literaturze);
— docenienia znaczenia dziedzictwa kulturowego dla rozumienia współczesnych wydarzeń społecznych i kulturalnych
— doceniania znaczenia refleksji humanistycznej w formowaniu więzi społecznych;
— samodzielnego nabywania wiedzy z zakresu studiowanej dyscypliny naukowej i budowania warsztatu pracy filologa;
— komunikowania się z otoczeniem w zakresie przekazywania swej profesjonalnej wiedzy;
— samodzielnego planowania i realizowania zadań badawczych;
— ciągłego dokształcania się i rozwoju.

Oceniane będą:

1) jak na każdych innych zajęciach: przygotowanie do nich (lektura tekstów) i aktywny udział w dyskusji;

2) efekty kolejnych etapów przygotowywania pracy licencjackiej: wybór tematu badawczego, materiału i metody; opracowanie materiału; kolejne partie/wersje tekstu — terminy i forma do ustalenia.

Warunkiem zaliczenia zajęć jest złożenie gotowej pracy licencjackiej.

Dopuszczalne są dwie nieobecności w semestrze. Powyżej tej liczby (z wyłączeniem przypadków bezzwłocznie udokumentowanych) zaliczenie zajęć nie jest możliwe. Nadliczbowe udokumentowane nieobecności należy zaliczyć indywidualnie po ustaleniu z prowadzącą formy nadrobienia zaległości.

- Augé Marc [1992] (2010), Nie-miejsca: wprowadzenie do antropologii hipernowoczesności, przeł. Chymkowski Roman, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
- Bachtin Michaił M., Formy czasu i przestrzeni w powieści [1932-33], w: tegoż, Problemy literatury i estetyki [1975] (1982), przeł. Grajewski Wincenty, Warszawa: Czytelnik.
- Benjamin Walter [1982] (2005), Pasaże, red. Tiedemann Rolf, przeł. Kania Ireneusz, Kraków: Wydawnictwo Literackie.
- Bradbury Malcolm (2002) [1996], Atlas literatury, Warszawa: Prószyński i Spółka.
- Borowski Andrzej (1978), O przestrzeni literatury: (w sprawie problemów przestrzennych życia literackiego doby staropolskiej), „Teksty”, nr 6.
- Borowy Wacław (1922), Wisła w poezji polskiej, Warszawa: Polskie Tow. Krajoznawcze.
- Braidotti Rosi [1994], (2009), Podmioty nomadyczne: ucieleśnienie i różnica seksualna w feminizmie współczesnym; przeł. Derra Aleksandra, Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
- Buczyńska-Garewicz Hanna (2006), Miejsca, strony, okolice: przyczynek do fenomenologii przestrzeni, Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas.
- Casanova Pascale [1999], Światowa przestrzeń literacka, przeł. J. Misun, „Teksty Drugie” 2014, nr 6.
- Certeau Michel de [1990] (2008), Wynaleźć codzienność: sztuki działania, przeł. Thiel-Jańczuk Katarzyna, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
- Chlebowski Bronisław [1884], Znaczenie różnic terytoryalnych, etnograficznych i związanej z niemi odrębności ekonomiczno-społecznych, politycznych i umysłowych stosunków dla naukowego badania dziejów literatury polskiej, w: Wiek teorii. Antologia (2002), t. 2, Ulicka Danuta, red., Warszawa: Wydawnictwo IBL.
- Chojnowski Zbigniew, Mikołajczak Małgorzata (2016), red., Regionalizm literacki w Polsce: zarys historyczny i wybór źródeł, Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas.
- Crang Mike (1998), Cultural Geography, London, New York: Routledge.
- Czapliński Przemysław (2016), Poruszona mapa: wyobraźnia geograficzno-kulturowa polskiej literatury przełomu XX i XXI wieku, Kraków: Wydawnictwo Literackie.
- Czermińska Małgorzata (2011), Miejsca autobiograficzne: propozycja w ramach geopoetyki, „Teksty Drugie”, nr 5.
- Dąbrowicz Elżbieta (2010), Biografia transgraniczna: migracje jako problem tożsamości w polskim wieku XIX, „Białostockie Studia Literaturoznawcze”, nr 1.
- Dąbrowicz Elżbieta, Lul Marcin, Sawicka-Mierzyńska Katarzyna, Zawadzka Danuta (2015), red., Georomantyzm: literatura, miejsce, środowisko, Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku.
- Derrida Jacques, Pokolenie jednego miasta, „Lettre Internationale po Polsku”, zima 1993/1994
- Dmitruk Krzysztof (1992), Geografia literacka, w: Słownik literatury XX wieku, red. Brodzka-Wald Alina i in., Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
- Foucault Michel [1987] 2005, Inne przestrzenie, przeł. Rejniak-Majewska Agnieszka, „Teksty Drugie” 2005, nr 6.
- Głowiński Michał, Okopień-Sławińska Aleksandra (1978), red., Przestrzeń i literatura: studia, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
- Kobelska Adela (2020), Świat umiejscowiony. Myślenie geograficzne w nowoczesnym literaturoznawstwie polskimi, w: Wiek teorii. Sto lat nowoczesnego literaturoznawstwa polskiego, Ulicka Danuta, red., Warszawa: wydawnictwo IBL.
- Konończuk Elżbieta (2011), Mapa w interdyscyplinarnym dialogu geografii, historii i literatury, „Teksty Drugie”, nr 5.
- Kraskowska Ewa (2019), Biografilia: przypadek Petera Ackroyda, „Teksty Drugie”, nr 1.
- Kronenberg Anna (2014), Geopoetyka: związki literatury i środowiska, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
- Madejski Jerzy, Iwasiów Sławomir (2019), red. Geoliteratura: przewodnik, bedeker, poradnik, Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas.
- Majewski Tomasz, Agnieszka Rejniak-Majewska, Wiktor Marzec (2014a), red., Migracje modernizmu: nowoczesność i uchodźcy, Łódź: Łódzkie Stowarzyszenie Inicjatyw Miejskich „Topografie”; Warszawa: Narodowe Centrum Kultury.
- Mikołajczak Małgorzata (2017a), Regiopoetyka? Wstępne uwagi na temat nowego projektu, „Poznańskie Studia Polonistyczne”, nr 30.
- Moretti Franco [2005] (2016), Wykresy, mapy, drzewa. Abstrakcyjne modele na potrzeby historii literatury, przeł. T. Bilczewski, A. Kowalcze-Pawlik, Kraków.
- Nałkowski Wacław (1902), Gieografja malownicza: z wrażeń podróżników, t. 1., Warszawa: M. Arct.
- Pollak Roman (1958), Geografia w historii literatury i kultury polskiej, „Sprawozdanie Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk”, nr 1.
- Ratajczak Dobrochna (1975), Z problemów geografii teatru, w: Biografia, geografia, kultura literacka, red. Ziomek Jerzy, Sławiński Janusz, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Wydaw. PAN.
- Rewers Ewa (2005), Post-polis: wstęp do filozofii ponowoczesnego miasta, Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas.
- Rybicka Elżbieta (2003), Modernizowanie miasta: zarys problematyki urbanistycznej w nowoczesnej literaturze polskiej, Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych "Universitas".
- Rybicka Elżbieta (2013b), Mapy: od metafory do kartografii krytycznej, „Teksty Drugie”, nr 4.
- Rybicka Elżbieta (2014), Geopoetyka. Przestrzeń i miejsce we współczesnych teoriach i praktykach literackich, Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas.
- Said Edward W. [1975], 2004, Świat, tekst, krytyk, przeł. Krawczyk-Łaskarzewska Anna, w: Kultura, tekst, ideologia, red. Preis-Smith Agata, Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych.
- Schlögel Karl [2003] (2009), W przestrzeni czas czytamy: o historii cywilizacji i geopolityce, przeł. Drozdowska Izabela, Musiał Łukasz, Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.
- Skwarczyńska Stefania (1937), Regionalizm a główne kierunki teorii literatury „Prace Polonistyczne”.
- Szalewska Katarzyna (2012), Pasaż tekstowy: czytanie miasta jako forma doświadczania przeszłości we współczesnym eseju polskim, Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas.
- Taine Hippolyte Adolphe [1863] (1966), Rasa, środowisko, moment, przeł. Krzemień-Ojak, Sław, w: Krzemień-Ojak Sław, Taine, Warszawa: „Wiedza Powszechna
- Toporow Władimir N. [1984] (2000), Miasto i mit, wyb., przeł. i wstęp B. Żyłko, Gdańsk 2000. Translacje
- Ulicka Danuta (2017), Przestrzenie teorii, „Białostockie Studia Literaturoznawcze”, nr 11.
- Wójtowicz Aleksandra (2017), Metamorfozy Pałacu Staszica, Warszawa: Instytut Badań Literackich PAN. Wydawnictwo.
- Wyka Kazimierz [1938], Próba geografii literackiej, w: Wiek teorii. Antologia (2002), t. 2, Ulicka Danuta, red., Warszawa: Wydawnictwo IBL.
- Zeidler-Janiszewska Anna (1997a), red., Pisanie miasta – czytanie miasta, Poznań: Wydaw. Fundacji Humaniora
- Zielińska Marta (2008), Romantycy na mapach, „Teksty Drugie”, nr 4.
- Ziemba Kwiryna (2005), Projekt komparatystyki wewnętrznej, „Teksty Drugie”, nr 1/2.
- Ziomek Jerzy, Sławiński Janusz (1975), red., Biografia, geografia, kultura literacka, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Wydaw. PAN.
- Żółkiewski Stefan (1980), Mobilność literacka – ośrodki i regiony literackie, w: tegoż, Wiedza o kulturze literackiej Warszawa: Wiedza Powszechna.

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

• Strona przedmiotu 3001-C353TL1 w USOSweb