Romantyzm niekanoniczny 3001-B753LR2
Seminarium licencjackie skierowane jest do studentów zainteresowanych polską i zagraniczną literaturą romantyczną. Do udziału zaproszone są osoby chcące poznać mniej znane teksty i konteksty polskiego oraz europejskiego romantyzmu. Przedmiotem studiów i dyskusji będą zjawiska rzadko omawiane albo jedynie sygnalizowane podczas zajęć kursowych z romantyzmu, a także teksty wprawdzie dobrze znane, ale ukazane z innych perspektyw. W polu badań znajdą się również – z jednej strony – tradycje przedromantyczne kojarzone z estetyką literacką pierwszej połowy XIX wieku, z drugiej strony – modernistyczne i dwudziestowieczne kontynuacje tematów i idei romantycznych.
Celem prac studentów i prowadzącego będą więc wydobycie i przedyskutowanie tekstów oraz zjawisk dotychczas słabo rozpoznanych, marginalizowanych i porzuconych – ale takich, które znacząco współtworzą oblicze europejskiej kultury literackiej okresu romantyzmu (a więc okresu krzyżujących się prądów literackich, niekoniecznie ściśle romantycznych), z wychyleniem zarówno ku przeszłości (druga połowa XVIII wieku), jak i ku przyszłości.
Tematy wymienione w sylabusie stanowią propozycję i zarys tego, o czym będą toczyły się rozmowy na seminarium. Finalny kształt zajęć zależy od zainteresowań badawczych studentów, którzy wspólnie z prowadzącym określą, co znajduje się w obszarach romantyzmu niekanonicznego.
Wybrane i proponowane tematy (teksty, życie literackie, obyczaje)
– Pogańskie eksploracje w romantyzmie europejskim (J. Macpherson, J.W. Goethe, A. Mickiewicz, Z.D. Chodakowski)
– Rokoko i gotycyzym (J. Potocki, Rękopis znaleziony w Saragossie)
– Estetyki rokokowe i libertyńskie, czyli różowy romantyzm i jego poprzednicy (P.Ch. de Laclos, A. Puszkin, A. Mickiewicz)
– Don Juan według Byrona
– Antoni Malczewski poza Marią. Polscy pisarze w podróżach po Europie
– Maria Wirtemberska poza Malwiną. Polskie pisarki w podróżach po Europie
– Salonowa kultura literacka i krytyka salonów (Madame de Staël)
– Literatura dokumentu osobistego epoki romantyzmu w perspektywie feministycznej
– Zapomniane (nieczytane) pisarki, zapomniani (nieczytani) pisarze pierwszej połowy XIX wieku
– Sekty literackie i sekty moralne (Towarzystwo Filomatów, Koło Sprawy Bożej i inne towarzystwa)
– Romantyczne zwyczaje, moda, gesty i eksperymenty (T. de Quincey, T. Gautier, J. Słowacki)
– Na brukach wielkich miast (E. Sue, cyganeria warszawska)
– Gogle Gogola (o zgogolizowanym świecie i jego przedłużeniach, a także o światach gogolopodobnych, np. w prozie L. Sztyrmera)
– Malarze życia nowoczesnego (Ch. Baudelaire i polskie paralele)
– Romantyzm dwudziestego wieku, czyli wyzwolona wyobraźnia surrealizmu (A. Breton, T. Tzara, L. Aragon, a także polskie ślady)
– Gotycki świat filmów Davida Lyncha (Zaginiona autostrada i inne filmy)
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Efekty kształcenia
– Umiejętność przygotowania pracy licencjackiej.
– Poszerzona wiedza na temat europejskiego (w tym polskiego) romantyzmu.
– Umiejętność wszechstronnej charakterystyki zjawisk życia literackiego pierwszej połowy XIX wieku, a także łączenia estetyki romantycznej z tradycjami wcześniejszymi i późniejszymi.
Kryteria oceniania
– Obecność i aktywność na zajęciach.
– Terminowe przygotowanie pracy licencjackiej.
Po pierwszym semestrze student powinien przedstawić wstępny plan pracy licencjackiej.
Literatura
Literatura (propozycje)
– Ch. Baudelaire, Malarz życia nowoczesnego, tłum. J. Guze, Warszawa 1998.
– G.G. Byron, Don Juan, tłum. i wstęp E. Porębowicz, Warszawa 1922.
– Cyganeria warszawska, wstęp, wybór i oprac. S. Kawyn, Wrocław 1967.
– V. Hugo, Katedra Marii Panny w Paryżu, t. 1–2, tłum. H. Szumańska-Grossowa, red. Z. Bieńkowski, Warszawa 1955.
– Stendhal, Czerwone i czarne. Kronika z roku 1830, tłum. i wstęp T. Żeleński (Boy), Warszawa 1948.
– T. Gautier, Stopa mumii i inne opowiadania fantastyczne, wybór i posłowie J. Parvi, tłum. E. Bąkowska i in., Warszawa 1980.
– J.W. Goethe, Faust: tragedia, tłum. A. Pomorski, Warszawa 1999.
– M. Gogol, Rewizor. Komedia w pięciu aktach, tłum. J. Tuwim, wstęp A. Walicki, Wrocław 1966.
– S. Goszczyński, Dziennik Sprawy Bożej, t. 1–2, oprac. Z. Sudolski, współudział W. Kordaczuk, M.M. Matusiak,Warszawa 1983
– P.A.F. Choderlos de Laclos, Niebezpieczne związki, tłum. i wstęp T. Żeleński (Boy), Warszawa 1956.
– M. Lermontow, Bohater naszych czasów, tłum. W. Rogowicz, wstęp W. Jakubowski, Wrocław 1966.
– J. Macpherson, Pieśni Osjana, tłum. S. Goszczyński, oprac. J. Strzetelski, Wrocław 1980.
– A. Malczewski, List do profesora Pikteta o zwiedzeniu jednej z gór niedaleko Szamuni [...] i Góry Białej [...], przez pewnego Polaka, w pierwszych dniach sierpnia roku teraźniejszego, tłum. J. Reyzner, „Dziennik Wileński” 1818, nr 11, s. 486–493.
– J. Potocki, Rękopis znaleziony w Saragossie, tłum. E. Chojecki, oprac. L. Kukulski, Warszawa 1956.
– T. de Quincey, Wyznania angielskiego opiumisty i inne pisma, tłum. i wybór M. Bielewicz, wstęp W. Rulewicz, Warszawa 2002.
– J. Słowacki, Korespondencja Juliusza Słowackiego, t. 1–2, oprac. E. Sawrymowicz, Wrocław 1962–1963.
– A.L.H. de Staël Holstein, Wybór pism krytycznych, oprac. A. Jakubiszyn-Tatarkiewicz, Wrocław 1954
– L. Sterne, Podróż sentymentalna, tłum. A. Glinczanka, Wrocław 1973.
– E. Sue, Tajemnice Paryża, tłum. Anonimowe, popr. Z. Wasitowa, Warszawa 1987.
– L. Sztyrmer, Powieści nieboszczyka Pantofla, wybór i oprac. L. Sokół, Warszawa 1978.
– J. Szymanowski, Listy o guście czyli smaku, w: Ludzie Oświecenia o języku i stylu, oprac. Z. Florczak, L. Pszczołowska, Warszawa 1958.
– Surrealizm: teoria i praktyka literacka. Antologia, tłum. i wybór A. Ważyk, Warszawa 1973.
– M. Wirtemberska, Niektóre zdarzenia, myśli i uczucia doznane za granicą, wstęp i oprac. A. Aleksandrowicz, Warszawa 1978.
– Wybór pism filomatów, oprac. A. Witkowska, Wrocław 1959.
– M. Janion, Wampir. Biografia symboliczna, Gdańsk 2004.
– J. Kamionkowa, Życie literackie w Polsce w pierwszej połowie XIX wieku. Studia, Warszawa 1970.
– L. Libera, Mickiewicz, Zielona Góra 2015.
– Nasze pojedynki o romantyzm, red. D. Siwicka, M. Bieńczyk, Warszawa 1995.
– A. Sikora, Towiański i rozterki romantyzmu, Warszawa 1969.
– Style zachowań romantycznych, red. M. Janion, M. Zielińśka, Warszawa 1986.
– Sztuczne raje. Używki w literaturze, red. M. Kuziak, Słupsk 2002.
– M. Straszewska, Życie literackie Wielkiej Emigracji we Francji 1831–1840, Warszawa 1970.
– A. Witkowska, Cześć i skandale. O emigracyjnym doświadczeniu Polaków, Gdańsk 1997.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: