Literatury europejskie w kontekście porównawczym 3001-B661LK1
Seminarium magisterskie wprowadzi słuchaczy w zagadnienie, systematykę i specyfikę literatur europejskich drugiej połowy XIX, XX i XX wieku ujętych w kontekście porównawczym. Podczas zajęć przedstawione i krytycznie omówione zostaną związane z tematem problemy teoretyczne i metodologiczne, a wśród nich zagadnienia dotyczące wyzwań komparatystyki literackiej, kwestii literatur europejskich jako przedmiotu badań, kategorii porównania i kontekstu oraz znaczenia przekładu dla komparatystyki literackiej. W analizach poszczególnych utworów Uwzględnione będą zarówno kontekst historyczny, jak i kwestie poetologiczne współdecydujące o idiomatyczności poszczególnych tekstów. Seminarium magisterskie umożliwi słuchaczom samodzielne przygotowanie się do egzaminu dyplomowego obejmującego swoim zakresem wiedzę nabytą przez studentów podczas dwuletniego cyklu spotkań oraz zagadnienia związane z dysertacją magisterską.Teksty omawiane na zajęciach staną się podstawą teoretyczną i punktem wyjścia dla uczestników seminarium do realizacji autorskich projektów badawczych skoncentrowanych na ukazaniu dzieł literatury polskiej w kontekście porównawczym utworów wybranych z innych literatur europejskich.
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Założenia (opisowo)
Efekty kształcenia
W ZAKRESIE WIEDZY:
Student potrafi nazwać, opisać, poddać gruntownej i wielopłaszczyznowej analizie kierunki rozwoju poezji i prozy europejskiej II połowy XIX i XX wieku.
Słuchacz umie przeanalizować i zinterpretować teksty przynależne do różnych literatur europejskich i osadzić je w kontekście porównawczym.
Student jest w stanie dostrzec i przeanalizować miejsce wybranych dzieł literatury polskiej w tradycji literatury europejskiej.
Student potrafi rozpoznać i wskazać w literaturach europejskich jakości estetyczne o charakterze idiomatycznym i nowatorskim.
Słuchacz umie określić główne problemy komparatystyki literackiej, rozpoznać jej metody, zidentyfikować relacje kontekstowe oraz związki komparatystyki ze sztuką przekładu.
W ZAKRESIE KSZTAŁTOWANIA UMIEJĘTNOŚCI
Student umie:
- zgromadzić i uporządkować bibliografię do opracowywanego tematu
- stworzyć konspekt swojej pracy
- przygotować wypowiedź prezentującą w formie naukowej wybrane przez słuchacza zagadnienie związane z problematyką seminarium i tematem planowanej pracy magisterskiej
- weryfikować poprawność wypowiedzi swoich i cudzych związanych z komparatystycznym badaniem literatur europejskich
- poddać krytycznej analizie dany problem lub ujęcie teoretyczne w celu konstruktywnej wymiany myśli
- porównywać metody badań i oceniać ich skuteczność w praktyce badawczej.
W ZAKRESIE KSZTAŁTOWANIA POSTAWY
Student:
- rozumie znaczenie tradycji literatur europejskich w refleksji humanistycznej, potrafi dzielić się wiedzą na jej temat, zachęcać innych do jej nabywania.
- interesuje się nie tylko podobieństwami, lecz także, a może przede wszystkim różnicami pomiędzy badanymi zjawiskami, potrafi zainicjować dyskusję podkreślającą ich znaczenie we współczesnej humanistyce.
Kryteria oceniania
- ocena ciągła (bieżące przygotowanie do zajęć i aktywność)
- przygotowanie wprowadzenia do zajęć (minimum raz w semestrze)
- prezentacja autoreferatu związanego z tematem planowanej pracy magisterskiej
Praca magisterska: objętość – do ok. od 3 do 5 arkuszy wydawniczych (120 – 200 tys. znaków).
Praca magisterska sprawdza efekty kształcenia w zakresie wiedzy i umiejętności:
pogłębionej i uszczegółowionej znajomości dziedziny, której dotyczy praca;
poprawnego posługiwania się specjalistycznym językiem i terminologią właściwymi dla wybranego obszaru badań;
świadomego posługiwania się uzasadnioną metodologią badawczą;
samodzielnego zbierania materiałów badawczych potrzebnych do pracy, rozpoznawania stanu badań nad podjętym zagadnieniem, hierarchizowania uzyskanej wiedzy;
samodzielnego formułowania hipotez i sądów badawczych, polemiki z innymi stanowiskami;
samodzielnego formułowania uzasadnionych wniosków badawczych;
sporządzania przypisów i bibliografii
Egzamin magisterski – trzy pytania zadane przez komisję, w tym co najmniej jedno związane z problematyką pracy, a pozostałe związane z problematyką seminarium magisterskiego określoną w sylabusie.
Praktyki zawodowe
-
Literatura
Opracowaniateoretyczne i przekrojowe :
1. Bakuła Bogusław, Historia i komparatystyka. Szkice o literaturze i kulturze Europy Środkowo-Wschodniej XX wieku, Poznań 2000 (fragmenty).
2. Bartmiński Jerzy, Kontekst założony, historyczny czy kreowany?, [w:] Polska genologia lingwistyczna, pod. red. Danuty Ostaszewskiej i Romualda Cudaka, Warszawa 2008.
3. Bilczewski Tomasz, „Czytać po wieży Babel”. Komparatystyka – hermeneutyka – przekład, [w:] Hermeneutyka i literatura. Ku nowej koiné, pod red. Michała Januszkiewicza, Katarzyny Kuczyńskiej-Koschany, Poznań 2006.
4. Bilczewski Tomasz, Komparatystyka i interpretacja. Nowoczesne badania porównawcze wobec translatologii, Kraków 2010 (fragmenty).
5. Borowy Wacław, O wpływach i zależnościach w literaturze, Kraków 1921.
6. Curtius Ernst Robert , Literatura europejska, [w:] idem, Literatura europejska i łacińskie średniowiecze, przeł. Andrzej Borowski, Kraków 2005.
7. Czaplejewicz Eugeniusz, Czym jest literatura europejska?, [w:] Komparatystyka dzisiaj, t. 1, Problemy teoretyczne, pod red. red. Ewy Szczęsnej i Edwarda Kasperskiego, Kraków 2010.
8. Fast Piotr, Katarzyna Żemła, Komparatystyka literacka a przekład, Katowice 2000 (fragmenty).
9. Freise Matthias, Próba typologii podstawowych zagadnień komparatystycznych. „Litteraria Copernicana” 2016, nr 2 (16, s. 13-26; zob. też: http://www.apcz.pl/czasopisma/index.php/LC/article/view/LC.2015.015/7348
10. Genette Gérard, Palimpsesty. Literatura drugiego stopnia, przeł. Aleksander Milecki, [w:] Współczesna teoria badań literackich za granicą. Antologia, pod red. Henryka Markiewicza, t. 4, cz. 2, Kraków 1992.
11. Ihnatowicz Ewa, Prądy w sztuce i literaturze, [w:] eadem, Literatura polska drugiej połowy XIX wieku (1864-1914), Warszawa 2000.
12. Kasperski Edward, Pochwała wieży Babel. Przyszłość komparatystyki a wielojęzyczność, „Tekstualia” 2012, nr 4 (31, s. 5-28, zob. też: http://www.tekstualia.pl/images/ArchiwumNumerow/31_4_2012/E_Kasperski_Pochwala_Wiezy_Babel.pdf
13. Kasperski Edward, Podstawy komparatystyki, [w:] idem, Kategorie komparatystyki, Warszawa 2010.
14. Kristeva Julia, Słowo, dialog i powieść, przeł. Wincenty Grajewski, [w:] Michaił Bachtin Dialog – język – literatura, pod red. Eugeniusza Czaplejewicza i Edwarda Kasperskiego, Warszawa 1983.
15. Kultura w stanie przekładu: translatologia, komparatystyka, transkulturowość, pod red. Włodzimierza Boleckiego, Ewy Kraskowskiej, Warszawa 2012 (fragmenty).
16. Literatura polska w świecie, t. 1: Zagadnienia recepcji i odbioru, pod red. Romualda Cudak. Katowice 2006.
17. Literatura polska w świecie, t. 2: W kręgu znawców, pod red. Romualda Cudaka, Katowice 2007.
18. Literatura polska w świecie. t. 3: Obecnoœci, pod red. R. Cudak. Katowice 2010.
19. Literatura polska w świecie, t. 4. Oblicza światowości, pod red. Romualda Cudaka, Katowice 2012.
20. Literatura polska w świecie. Mapowanie, opisy, interpretacje, Katowice 2014.
21. Markiewicz Henryk, Zakres i podział literaturoznawstwa porównawczego, [w:] idem, Nowe przekroje i zbliżenia. Rozprawy i szkice z wiedzy o literaturze, Warszawa 1976, s. 5-19
22. Nalewajk Żaneta, Problematyka kontekstów i metod badań w komparatystyce, "Tekstualia" 2012, nr 4 (31), s. 51-65.
23. Nycz Ryszard, Intertekstualność i jej zakresy: teksty, gatunki, światy [w:] idem, Tekstowy świat. Poststrukturalizm a wiedza o literaturze, Warszawa 1995.
24. Perelman Chaim, Analogia i metafora w nauce, poezji i filozofii, przeł. Janusz Lalewicz, „Pamiętnik Literacki” 1971, z. 3, s. 247-257.
25. Pietrkiewicz Jerzy, Literatura polska w perspektywie europejskiej, Warszawa 1986 (fragmenty).
26. Puzynina Jadwiga, Kontekst a rozumienie tekstu [w:] Polska genologia lingwistyczna, pod. red. Danuty Ostaszewskiej i Romualda Cudaka, Warszawa 2008.
27. Sadowski Witold, Komparatystyka: krytyka porównań, „Tekstualia” 2012, nr 4 (31, s. 67-75; zob. też:
28. Skwara Marta, Stara i nowa komparatystyka literacka, [w:] Komparatystyka dla humanistów, pod red. Mieczysława Dąbrowskiego, Warszawa 2011.
29. Steiner George, Czym jest komparatystyka literacka?, przeł. Agnieszka Matkowska, [w:] Niewspółmierność. Perspektywy nowoczesnej komparatystyki, pod red. Tomasza Bilczewskiego, Kraków 2010, s. 511–529; zob. też:
30. Szczęsna Ewa, Ontologia i epistemologia porównania, [w:] Komparatystyka dzisiaj, t. 1: Problemy teoretyczne, pod red. Ewy Szczęsnej i Edwarda Kasperskiego, Kraków 2010.
31. Wnuk Agnieszka, O potrzebie porównawczego badania gatunków literackich, „Tekstualia” 2012, nr 4 (31), s. 77-83
32. Wolski Paweł, Ideologia jako literatura. Polska literatura w europejskim podręczniku (na przykładzie „Literatury Europy. Historia literatury europejskiej"), „Porównania” 2010, nr 7; zob. też: http://porownania.amu.edu.pl/attachments/article/149/Wolski.pdf
33. Żurowski Maciej, Między renesansem a awangardą. O literaturze europejskiej z perspektywy komparatysty, Warszawa 2007 (fragmenty)
Lektury do analizy oraz opracowania problemów szczegółowych zostały podane w części B sylabusa w rubryce Zakres tematów.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: