Peryferie romantyzmu przedlistopadowego 3001-B430LR3
Konwersatorium ma poszerzyć wiedzę z historii literatury romantyzmu przedlistopadowego. Przy aktywnym udziale studentów będą omawiane takie zagadnienia, których zazwyczaj nie uwzględnia się w kursowych zajęciach i które tylko marginalnie pojawiają się w podręcznikach akademickich. Skupimy się na utworach niekanonicznych albo mało znanych. Pozwoli to przekroczyć horyzont historycznoliteracki wyznaczony przez zjawiska i dzieła wielokrotnie komentowane i uchodzące za reprezentatywne dla epoki. Będziemy poruszać się po peryferiach romantyzmu przedlistopadowego, żeby odnaleźć nowe zjawiska (ewentualnie odświeżyć stare i zapoznane). Konwersatorium poszerza kompetencje interpretacyjne w zakresie literatury polskiego romantyzmu i – w założeniu – ma ukazać możliwości prowadzenia nowych badań w tej dziedzinie.
Warsztatowa formuła zajęć pozwoli na wspólne poszukiwania tego, co wciąż nieodkryte w tekstach i życiorysach Malczewskiego, Mickiewicza, Fredry, Padurry, Zaleskiego, Spitznagla i innych. Narracyjno-monologową partię zajęć zredukujemy do minimum. Metodą pracy będzie przede wszystkim dyskusja i bieżąca praca na tekstach literackich oraz okołoliterackich.
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Efekty kształcenia
– Znajomość niekanonicznych tekstów literatury polskiego romantyzmu przedlistopadowego.
– Pogłębona wiedza na temat genezy i ewolucji polskiego romantyzmu.
– Umiejętność wskazania cech charakteryzujących polski romantyzm przedlistopadowy.
– Umiejętność szczegółowej interpretacji (lub reinterpretacji) mniej i bardziej znanych tekstów literackich i okołoliterackich okresu romantyzmu.
Kryteria oceniania
– Kontrola obecności (dopuszczalna dwukrotna nieobecność bez obowiązku odrabiania zajęć);
– Ocena ciągła (bieżące przygotowanie do zajęć i aktywność).
– Końcowa rozmowa lub praca zaliczeniowa.
Literatura
Teksty trudno dostępne zostaną udostępnione w formie kserokopii przez prowadzącego.
1. Antoni Malczewski poza Marią
A. Malczewski, List do profesora Pikteta o zwiedzeniu jednej z gór niedaleko Szamuni [...] i Góry Białej [...], przez pewnego Polaka, w pierwszych dniach sierpnia roku teraźniejszego, tłum. J. Reyzner, „Dziennik Wileński” 1818, nr 11, s. 486–493;
A. Malczewski, [O, jak przykro...], w: tegoż, Maria, oprac. R. Przybylski, Wrocław 1958, s. 87;
A. Malczewski, [Wiersz pisany z Wołynia do Al. Chodkiewicza], w: tegoż, Maria, oprac. R. Przybylski, Wrocław 1958, s. 88–94;
A. Malczewski, list do Julianny z Błędowskich Skibickiej (Łasków, 12 sierpnia 1822), w: tegoż, Maria, oprac. R. Przybylski, Wrocław 1958, s. 95–96;
A. Malczewski, list do Franciszka Skibickiego (Hnidawa, 23 marca 1823), w: tegoż, Maria, oprac. R. Przybylski, Wrocław 1958, s. 96–98;
A. Malczewski, list do Franciszka Skibickiego (Niemirów, 15 lipca 1823), w: tegoż, Maria, oprac. R. Przybylski, Wrocław 1958, s. 98–101;
A. Malczewski, list do Michała Modzelewskiego (Warszawa, 5 listopada 1825), w: tegoż, Maria, oprac. R. Przybylski, Wrocław 1958, s. 101–103;
J.F. Wilski, dokument z opieczętowania mieszkania Malczewskiego, w: A. Malczewski, Maria, oprac. R. Przybylski, Wrocław 1958, s. 104–108.
2. Za-Go-Gra po raz pierwszy. Wolność
J.B. Zaleski, Janusz Bieniawski. Fragment z rycerskiego rapsodu (fragmenty), w: tegoż, Wybór poezji, oprac. B. Stelmaszczyk-Świontek, Wrocław 1985, s. 24–35;
J.B. Zaleski, Śpiew poety, w: tegoż, Wybór poezji, oprac. B. Stelmaszczyk-Świontek, Wrocław 1985, s. 35–38;
J.B. Zaleski, Duma z pieśni ludu ukraińskiego, w: tegoż, Wybór poezji, oprac. B. Stelmaszczyk-Świontek, Wrocław 1985, s. 53–58;
J.B. Zaleski, Śpiewające jezioro, w: tegoż, Wybór poezji, oprac. B. Stelmaszczyk-Świontek, Wrocław 1985, s. 75–79.
3. Listy młodego Mickiewicza
A. Mickiewicz, Dzieła, t. XIV: listy, część pierwsza 1815–1829, oprac. M. Dernałowicz, E. Jaworska, M. Zielińska, Warszawa 1998 (wybrane listy).
4. Śpiewacy gór
W. Reklewski, Wiesław, w: tegoż, Pienia wiejskie, wyd. J. Snopek, Warszawa 2007, s. 19–20;
W. Reklewski, Górale, w: tegoż, Pienia wiejskie, wyd. J. Snopek, Warszawa 2007, s. 118–119;
K. Brodziński, Pobyt na Górach Karpackich, w: tegoż, Pisma, t. I, wyd. J.I. Kraszewski, Poznań 1872, s. 105–109;
K. Brodziński, Wiersz pisany na Alpach, w: tegoż, Wybór pism, oprac. A. Witkowska, Wrocław 1966, s. 126–130;
A. Mickiewicz, Do***. Na Alpach w Splügen, w: tegoż, Dzieła, t. I: wiersze, oprac. C. Zgorzelski, Warszawa 1998, s. 319–320.
5. Śpiewacy mórz
A. Mickiewicz, Żeglarz [O morze zjawisk...], w: tegoż, Dzieła, t. I: wiersze, oprac. C. Zgorzelski, Warszawa 1998, s. 128–130;
K. Sienkiewicz, Żeglarz, w: Księga wierszy polskich XIX wieku, t. I, zebrał J. Tuwim, oprac. J.W. Gomulicki, Warszawa 1954, s. 107–109;
A. Fredro, Żeglarz, w: tegoż, Pisma wszystkie, t. XI, oprac. S. Pigoń, Warszawa 1960, s. 52–54.
6. Za-Go-Gra po raz drugi. Niewola
S. Goszczyński, Uczta zemsty, w: Księga wierszy polskich XIX wieku, t. I, zebrał J. Tuwim, oprac. J.W. Gomulicki, Warszawa 1954, s. 175–180;
S. Goszczyński, Pieśń Wulkanu, w: Księga wierszy polskich XIX wieku, t. I, zebrał J. Tuwim, oprac. J.W. Gomulicki, Warszawa 1954, s. 180–181;
M. Gosławski, Na śmierć Pestela, Murawiewa i innych męczenników rosyjskiej wolności, w: Księga wierszy polskich XIX wieku, t. I, zebrał J. Tuwim, oprac. J.W. Gomulicki, Warszawa 1954, s. 226–227.
7. Łyrnyk. Wiersze Tomasza Padurry
T. Padurra, Lirnik, w: tegoż, Pyśma, Lwiw 1874, s. 6–9;
T. Padurra, Siczowy, w: tegoż, Pyśma, Lwiw 1874, s. 14–16;
T. Padurra, Nizowiec, w: tegoż, Pyśma, Lwiw 1874, s. 32–34;
T. Padurra, Kozak, w: tegoż, Pyśma, Lwiw 1874, s. 40–46.
8. Upiór z okresu rosyjskiego
A. Mickiewicz, Popas w Upicie, w: tegoż, Dzieła, t. I: wiersze, oprac. C. Zgorzelski, Warszawa 1998, s. 188–192.
9. Mickiewicz jako krytyk literacki
A. Mickiewicz, Goethe i Bajron, w: tegoż, Dzieła, t. V, oprac. Z. Dokurno, Warszawa 1999, s. 171–179;
A. Mickiewicz, O krytykach i recenzentach warszawskich, w: tegoż, Dzieła, t. V, oprac. Z. Dokurno, Warszawa 1999, s. 180–198.
10. Wiersze sztambuchowe Mickiewicza
A. Mickiewicz, Nieznajomej, dalekiej – nieznany, daleki..., w: tegoż, Dzieła, t. I: wiersze, oprac. C. Zgorzelski, Warszawa 1998, s. 177;
A. Mickiewicz, Różnym losem rzuceni na świata powodzie... (w imionniku K.R.), w: tegoż, Dzieła, t. I: wiersze, oprac. C. Zgorzelski, Warszawa 1998, s. 181;
A. Mickiewicz, Wschód i północ [w imionniku M. Sękowskiej], w: tegoż, Dzieła, t. I: wiersze, oprac. C. Zgorzelski, Warszawa 1998, s. 181–182.
A. Mickiewicz, Przed wichrami i szronem... [w imionniku Karoliny Jaenisch], w: tegoż, Dzieła, t. I: wiersze, oprac. C. Zgorzelski, Warszawa 1998, s. 184.
11. Fredro poeta
A. Fredro, Mogiła na rozdrożu, w: tegoż, Pisma wszystkie, t. XI, oprac. S. Pigoń, Warszawa 1960, s. 105–106;
A. Fredro, Kamień nad Liskiem, w: tegoż, Pisma wszystkie, t. XI, oprac. S. Pigoń, Warszawa 1960, s. 116–132.
12. Zabił się młody
L. Spitznagel, Garść snowskiej ziemi, w: Księga wierszy polskich XIX wieku, t. I, zebrał J. Tuwim, oprac. J.W. Gomulicki, Warszawa 1954, s. 296–299;
L. Spitznagel, Zemsta, „Dziennik Wileński” 1824, t. 1, nr 2, s. 217–223;
L. Spitznagel, Do Konstantego Rdułtowskiego, zamierzając z nim podróż na Wschód, „Dziennik Wileński” 1824, t. 2, nr 7, s. 294–297.
13. Ballady poza Mickiewiczem
T. Zan, Cyganka, w: Księga wierszy polskich XIX wieku, t. I, zebrał J. Tuwim, oprac. J.W. Gomulicki, Warszawa 1954, s. 139–143;
A. Fredro, Złamanie wiary, w: tegoż, Pisma wszystkie, t. XI, oprac. S. Pigoń, Warszawa 1960, s. 99–102;
A. Chodźko, Maliny, w: Księga wierszy polskich XIX wieku, t. I, zebrał J. Tuwim, oprac. J.W. Gomulicki, Warszawa 1954, s. 254–257;
A. Chodźko, Nieznajomy, w: Księga wierszy polskich XIX wieku, t. I, zebrał J. Tuwim, oprac. J.W. Gomulicki, Warszawa 1954, s. 259–261.
Literatura przedmiotowa (dla zainteresowanych):
M. Dernałowicz, Antoni Malczewski, Warszawa 1967;
B. Dopart, Mickiewiczowski romantyzm przedlistopadowy, Kraków 1992;
M. Janion, Niesamowita Słowiańszczyzna, Kraków 2006;
J. Kleiner, Sentymentalizm i preromantyzm, Kraków 1975;
J. Ławski, Malczewski – iluminacje i klęski melancholijnego wędrowca, w: A. Malczewski, Maria. Powieść ukraińska, Białystok 1995, s. 59–106;
Z. Majchrowski, Listy Mickiewicza jako „archiwum egzystencji”, w: Poeta niedoczytany. Korespondencja poety w perspektywie współczesnej, red. A. Fabianowski, E. Hoffmann-Piotrowska, T. Jędrzejewski, Warszawa 2014, s. 15–25;
D. Seweryn, „...jak tam zaszedłeś”. Mickiewicz w szkole klasycznej, Lublin 1997;
M. Stanisz, Wczesnoromantyczne spory o poezję, Kraków 1998;
M. Strzyżewski, Listy „prawie recenzenckie”, w: Poeta niedoczytany. Korespondencja poety w perspektywie współczesnej, red. A. Fabianowski, E. Hoffmann-Piotrowska, T. Jędrzejewski, Warszawa 2014, s. 175–190;
„Szkoła ukraińska” w romantyzmie polskim: szkice polsko-ukraińskie, red. S. Makowski, U. Makowska, M. Nesteruk, Warszawa 2012.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: