Polskie czytanie Freuda. Od Przybyszewskiego do Gombrowicza 3001-A833LP1
I. Nasze poszukiwania rozpoczniemy od Przybyszewskiego, samozwańczego prekursora Freuda. Będziemy mówić o wczesnej, ograniczonej do środowisk lekarskich recepcji psychoanalizy, oraz o kamieniu milowym, jakim był tekst "Freudyzm i freudyści" Karola Irzykowskiego, pierwszego pisarza autentycznie zafascynowanego teorią psychoanalityczną. Porozmawiamy o tym, jak w latach dwudziestych próbowano wykorzystywać psychoanalizę do badań historycznoliterackich, poznamy skandalizujące powieści ilustrujące freudowskie tezy, a także alternatywne wobec badań freudowskich polskie prace nad nieświadomością. Skończymy na uważnych czytelnikach "Wstępu do psychoanalizy": Schulzu, Witkacym, Micińskim, Gombrowiczu.
II. Jednym z celów jest przywrócenie zerwanej w dydaktyce szkolnej i uniwersyteckiej łączności między Młodą Polską a dwudziestoleciem międzywojennym. Ważnym łącznikiem obu epok jest właśnie psychoanaliza.
III. Spis kolejnych tematów
1. Zajęcia wstępne
2. Przybyszewski - samozwańczy prekursor
3. Pierwsze tłumaczenie Freuda
4. Klerk i freudyści
5. Inne teorie nieświadomości: Ochorowicz i Abramowski
6. "Trzy rozprawy z teorii seksualnej"
7. Lata dwudzieste: psychoanaliza na łamach "Wiadomości Literackich"
8. Bychowski i jego dusza
9. Choromaniacy
10. "Wstęp do psychoanalizy"
11. Psychoanalityczna krytyka literacka Bruno Schulza
12. Kompleksy według Witkacego
13. Bolesław Miciński - psychoanaliza i klasycyzm
14. "Łydka nie znaczy Freud" - o Gombrowiczu
15. Podsumowanie zajęć
IV. Wymagana będzie uważna i systematyczna lektura tekstów, oceniane będzie przygotowanie do zajęć oraz aktywność studentów
Rodzaj przedmiotu
Literatura
Stanisław Przybyszewski, Requiem aeternam [w tegoż:] Wybór pism, oprac. R. Taborski, Wrocław 1966, s. 37-85;
Stanisław Przybyszewski, Moi współcześni, Warszawa 1959;
Karol Irzykowski, Pierwszy bilans Przybyszewskiego i jego autorehabilitacja [w tegoż:] Pisma rozproszone, t. 1, s. 135-146;
Paweł Dybel, Urwane ścieżki. Przybyszewski-Freud-Lacan, Kraków 2000;
Prof. dr Zygmunt Freud, O psychoanalizie. Pięć odczytów wygłoszonych na uroczystość 20-letniego jubileuszu założenia Clarc University w Worcester Mass., przeł. dr L. Jekels, Lwów 1911;
Prof. dr Zygmunt Freud, Psychopatologia życia codziennego, przeł. L. Jekels, H. Ivanka, Lwów 1913;
Prof. dr Zygm. Freud, O marzeniu sennem, tłumaczyła z upoważnieniem autora B. Rank, Lipsk-Wiedeń-Zurych 1923 (wydanie współczesne: Zygmunt Freud, Psychopatologia życia codziennego. Marzenia senne, Warszawa 1887);
Karol Irzykowski, Freudyzm i freudyści [w tegoż:] Pisma rozproszone 1897-1922, Kraków 1998, t. 1, s. 171-198;
Julian Ochorowicz, Pierwsze zasady psychologii i inne prace, Warszawa 1996 (np. "Teoria ideoplastii", "O różnych stanach hipnotycznych");
Edward Abramowski, Źródła podświadomości i jej przejawy [w tegoż:] Metafizyka doświadczalna i inne pisma, oprac. St. Borzym, Warszawa 1980, s. 413-465;
Bartłomiej Dobroczyński, Idea nieświadomości w polskiej myśli psychologicznej przed Freudem, Kraków 2005 (rozdziały o Ochorowiczu i Abramowskim);
Albert Dryjski, Współczesne teorie podświadomości, "Kwartalnik Filozoficzny" 1931;
Prof. dr Zygmunt Freud, Trzy rozprawy z teorii seksualnej, przeł. dr. med. L. Jekels i dr fil. M. Albiński, Lipsk-Wiedeń-Zurych 1924;
(wydanie współczesne: Z. Freud, Trzy rozprawy z teorii seksualnej [w tegoż:] Życie seksualne, przeł. R. Reszke, Warszawa 1999, s. 27-131)
J. M. Święcicki, Psychoanaliza w literaturze polskiej, "Przegląd Powszechny" 1932, t. CXCIII i CXCIV
Marian Albiński, Stan badań psychoanalitycznych w zakresie twórczości literackiej, "Przegląd Humanistyczny" 1923 nr 2, s. 3-22
Stefan Baley, Osobowość twórcza Żeromskiego, Warszawa 1936 (rozdz. 5);
Jerzy Stempowski, Ulysses Joyce'a jako próba psychoanalizy stosowanej, "Wiadomości Literackie" 1932, nr 6
Gustaw Bychowski, Słowacki i jego dusza, Kraków 2002;
Mieczysław Wallis, Gustaw Bychowski, psychoanalityk i humanista (1895-1972), "Ruch Filozoficzny" 1973 nr 2/4;
Michał Choromański, Zazdrość i medycyna, dowolne wydanie
Emil Zegadłowicz, Zmory, dowolne wydanie;
Ignacy Fik, Literatura choromaniaków [w tegoż:] Wybór pism krytycznych, oprac. A. Chruszczyński, Warszawa 1979, s. 125-135;
Zygmunt Freud, Wstęp do psychoanalizy, przekład S. Kemperówny i dr. W. Zaniewickiego, pod red. G. Bychowskiego, Warszawa 1935 (lub wydania późniejsze)
Bruno Schulz, Nowa książka Kuncewiczowej i Aneksja podświadomości [w tegoż:] Proza, Kraków 1973;
Marta Bartosik, Bruno Schulz jako krytyk, Kraków 2000 (część zatytułowana: "Inspiracje psychoanalityczne w szkicach krytycznych Brunona Schulza", s. 54-79);
Jerzy Speina, Bruno Schulz wobec psychoanalizy [w:] Studia o prozie Brunona Schulza, red. K. Czaplowa, Prace Naukowe UŚ w Katowicach, nr 115 (seria: Historia Literatury), Katowice 1976, s. 17-30;
Stanisław I. Witkiewicz, Niemyte dusze. Studium psychologiczne nad kompleksem niższości (węzłowiskiem upośledzenia) przeprowadzone metodą Freuda ze szczególnym uwzględnieniem problemów polskich [w tegoż:] Narkotyki. Niemyte dusze, Warszawa 1979;
Roma Kwiecień, Bolesław Miciński i psychoanaliza, "Teksty Drugie" 1998 nr 1, s. 85-108;
Bolesław Miciński, Pisma: eseje, artykuły, listy, oprac. A. Micińska, Kraków 1970;
Witold Gombrowicz, Na kuchennych schodach [w tegoż:] Dzieła, t. 1, Kraków 1987;
Witold Gombrowicz, Nauka ściga się o prawdę psychologiczną z literaturą. O brudach i urokach [w tegoż:] Dzieła, t. 12, Kraków 1995, s. 179-182;
Bruno Schulz, Ferdydurke [w tegoż] Proza, Kraków 1964;
Stanisław Burkot, Od psychoanalizy klinicznej do literackiej, "Rocznik Naukowo-Dydaktyczny WSP w Krakowie" 1978 z. 68, Prace Historycznoliterackie VII,
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: