Literatura romantyzmu - tematy, gatunki, zjawiska artystyczne 3001-A753LR1
I. Treść zajęć obejmuje charakterystykę wątków, motywów tematycznych oraz koncepcji estetycznych znamiennych dla polskiej literatury romantycznej. Część pierwsza poświęcona jest literaturze do roku 1830, druga - twórczości krajowej i emigracyjnej po roku 1830. W obrębie każdej z tych części można wyróżnić trzy bloki problemowe: tematy, wątki, motywy (np. ból istnienia, motyw faustyczny, profetyzm i prowidencjalizm, tematy i motywy malarskie); formy gatunkowe (np. dramat jako forma niesceniczna, poemat dygresyjny, pojęcie fragmentu romantycznego); zjawiska artystyczne (np. orientalizm, symbolizm, karnawalizacja, gotycyzm, oniryzm). Oddzielne zajęcia zostaną poświęcone omówieniu tzw. poezji krajowej. Również zagadnienie współczesnej recepcji romantyzmu analizowane jest poza wymienionymi blokami tematycznymi.
II. Proseminarium ma na celu przygotowanie studentów do ujmowania zagadnień literackich w formy dyskursu naukowego odpowiadającego wymogom stawianym dysertacji magisterskiej. Ma zwracać uwagę na zjawiska, kategorie artystyczne istotne w badaniach nad literaturą polskiego romantyzmu, sugerować możliwe tematy, ich ujęcia, formy kompozycyjne prac. Zadaniem zajęć jest również kształcenie umiejętności analizowania i interpretowania tekstów z uwzględnieniem znamiennych dla romantyzmu środków obrazowania (np. ćwiczenia polegające na odnajdywaniu w utworach literackich motywów czy konstrukcji artystycznych charakterystycznych dla innych dziedzin sztuki: malarstwa, muzyki itp).
III. Tematy:
1. Problematyka i estetyka literatury początku XIX w. w świetle polemiki romantyków z klasykami
2. Romantyczny światopogląd w klasycznej formie - zagadnienie topiki antycznej we wczesnej poezji Mickiewicza
3. Miłość romantyczna (na przykładzie IV cz. Dziadów)
4. Ból istnienia w liryce S. Goszczyńskiego
5. Powieść poetycka jako gatunek synkretyczny (Konrad Wallenrod)
6. Duma, dumka - formy literackie charakterystyczne dla szkoły ukraińskiej
7. Ludowość romantyczna (na przykładzie Ballad i romansów)
8. Orientalizm w Sonetach krymskich
9. Bohater bajroniczny Słowackiego (Lambro)
10. Romantyczny symbolizm (na przykładzie Zamku Kaniowskiego S. Goszczyńskiego)
11. Poetyka karnawału w Marii A. Malczewskiego
12. Motyw faustyczny (S. Garczyński, Wacława dzieje)
13. Mesjanizm w III cz. Dziadów
14. Profetyzm i prowidencjalizm (Księgi narodu polskiego i pielgrzymstwa polskiego Mickiewicza)
15. Problematyka historiozoficzna (Przedświt Krasińskiego)
16. Koncepcja genezyjska Słowackiego (Genezis z Ducha)
17. Tematy i motywy malarskie w twórczości Słowackiego (liryki genezyjskie)
18. Liryka Norwida - tematyka, środki wyrazu, kierunki interpretacji (Vade-mecum)
19. Obraz cywilizacji europejskiej w nowelistyce Norwida (Trylogia włoska)
20. Dramat - utwór niesceniczny (na przykładzie Dziadów)
21. Komedia i komizm (A. Fredro, Pan Jowialski)
22. Poemat dygresyjny i kategoria ironii romantycznej (Beniowski Słowackiego)
23. Gawęda szlachecka - bohaterowie, styl, język (H. Rzewuski, Pamiątki Soplicy)
24. Pojęcie fragmentu romantycznego (na przykł. Króla-Ducha Słowackiego)
25. Korespondencja romantyczna - gatunek literacki i dokument epoki
26. Stylizacja biblijna - cechy i funkcje (Anhelli Słowackiego)
27. Późny gotycyzm w Królu zamczyska S. Goszczyńskiego
28. Oniryzm i Trzy myśli Ligenzy Z. Krasińskiego
29. Literatura krajowa - tematy, formy, poetyka
30. Z zagadnień recepcji: Miłosz wobec romantyzmu
IV. Studenci oceniani są w trybie rocznym za aktywność na zajęciach oraz projekt pracy magisterskiej przedstawiony w formie pisemnego konspektu (znaczenie mają m.in. poprawnie i pomysłowo sformułowany temat, przemyślana i odzwierciedlająca własną inwencję kompozycja pracy, wpisana w konspekt metodologia, precyzja i nowatorstwo w sposobie ujęcia tematu, dopasowana do tematu i rzetelnie sporządzona bibliografia).
Rodzaj przedmiotu
Literatura
Teksty źródłowe:
Antologia romantycznej poezji krajowej 1831-1863, oprac. M. Janion i M. Grabowska, Warszawa 1958.
Brodziński K., Wybór pism, opr. A. Witkowska, Wrocław 1966 (O klasyczności i romantyczności...).
Chodakowski Z. D., O Sławiańszczyźnie przed chrześcijaństwem, oprac. J. Malanka, Warszawa 1967
Fredro A., Pan Jowialski (dowolne wydanie).
Garczyński S., Wacława dzieje, Warszawa 1973.
Goszczyński S., tzw. liryki humańskie (dowolne wydanie); Zamek kaniowski, oprac. H. Krukowska, Białystok 1994; Król zamczyska (dowolne wydanie).
Krasiński Z., Przedświt; Trzy myśli ligenzy (dowolne wydania).
Malczewski A., Maria, oprac. H. Krukowska, Białystok 1995.
Mickiewicz A., wiersze wileńsko-kowieńskie; Ballady i romanse; Sonety krymskie; Konrad Wallenrod; Dziady; Księgi narodu polskiego i pielgrzymstwa polskiego (dowolne wydania).
Miłosz Cz., Szukanie ojczyzny, Kraków 2001.
Mochnacki M., O literaturze polskiej w wieku XIX, oprac. Z. Skibiński, Łódź 1985.
Norwid C. K., Vade-mecum, oprac. J. Fert, Wrocław 1990; Trylogia włoska (dowolne wydanie).
Rzewuski H., Pamiątki Soplicy, oprac. Z. Lewinówna, Warszawa 1960.
Słowacki J., Lambro; Kordian; Anhelli; Beniowski; Genezis z Ducha; tzw. liryki genezyjskie; Król-Duch (dowolne wydania); Krąg pism mistycznych pod red. A. Kowalczykowej, Wrocław 1997.
Sudolski Z., Polski list romantyczny, Kraków 1997.
Śniadecki J., O pismach klasycznych i romantycznych, w: S. Kawyn, Walka romantyków z klasykami, Wrocław 1960.
Zaleski J. B., Wybór poezyj, oprac. C. Gajkowska, Wrocław 1985.
Opracowania:
Bachtin M., Problemy poetyki Dostojewskiego, Warszawa 1970.
Dobrzycka I., Kształtowanie się twórczości Byrona. Bohater bajroniczny a zagadnienie narodowe, Wrocław 1963.
Emrich B., Topika i topoi, "Pamiętnik Literacki" 1977 z. 1.
Janion M., Do Europy tak, ale razem z naszymi umarłymi, Warszawa 2000.
Kleiner J., Zygmunt Krasiński. Studia, Warszawa 1998.
Kopaliński W., Słownik symboli, Warszawa 1991.
Kowalczykowa A., Czym był romantyzm, Warszawa 1990.
Krysowski O., Słońc ogromnych kręgi... Malarskie inspiracje Słowackiego, Warszawa 2002.
Kurska A., Fragment romantyczny, Wrocław 1989.
Literatura, komparatystyka, folklor. Księga poświęcona J. Krzyżanowskiemu, Warszawa 1968.
Maciejewski M., Narodziny powieści poetyckiej w Polsce, Warszawa 1970.
Pisma teoretyczne niemieckich romantyków, oprac. T. Namowicz, Wrocław 2000.
Piwińska M., Miłość romantyczna, Kraków-Wrocław 1984.
Raszewski Z., Staroświecczyzna i postęp czasu. O teatrze polskim 1765-1865, Warszawa 1963.
Roguski P., Kuszenie Polaków, Warszawa 1993.
Sinko Z., Z zagadnień gotycyzmu europejskiego i jego polskiej recepcji, "Pamiętnik Literacki" 1972 z. 3.
Słownik literatury polskiej XIX wieku, pod red. J. Bachórza i A. Kowalczykowej, Wrocław 1995.
Słownik terminów literackich pod red. J. Sławińskiego, Wrocław 1989.
Stefanowska Z., Historia i profecja. Studium o "Księgach...", Warszawa 1962.
Treugutt S., "Beniowski" - kryzys indywidualizmu romantycznego, Warszawa 1964.
Zgorzelski Cz., O sztuce poetyckiej Mickiewicza, Warszawa 2001.
Żeleński-Boy T., Obrachunki fredrowskie, Warszawa 1989.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: