Nowe trendy w literaturze dla dzieci i młodzieży 3001-13B2TLD-KON

Po ukończeniu przedmiotu student

W zakresie wiedzy
– zna koncepcje dotyczące definiowania nowych trendów literatury dla dzieci i młodzieży;
– rozpoznaje najważniejsze motywy i gatunki literackie, a także ich modyfikacje na gruncie literatury dziecięcej;
– rozpoznaje rozmaite konstrukty dziecka obecne w literaturze dziecięcej;
– zna teoretycznoliterackie koncepcje opisu literatury dziecięcej i młodzieżowej;
– dostrzega kulturową wartość współczesnych utworów dla dzieci i młodzieży;
– zna zjawiska i tendencje obecne w badaniach nowoczesnej literatury dla dzieci i młodzieży: szczególnie w kontekście: postmodernizmu, posthumanizmu, animal studies; gender studies oraz badań nad Holocaustem.

W zakresie umiejętności:
– potrafi analizować i interpretować klasyczne oraz nowoczesne teksty literatury dziecięce w sposób wykraczający poza ich stereotypowe odczytania;
– dostrzega w literaturze dziecięcej i młodzieżowej nowe trendy w zakresie m.in. motywów literackich, podejmowanych tematów, gatunków i ilustracji książkowej;
– rozpoznaje, nazywa i analizuje zjawiska literackie i tendencje obecne w nowoczesnych tekstach literatury dziecięcej;
– potrafi analizować i interpretować współczesne utwory dla dzieci i młodzieży z użyciem różnych narzędzi badawczych.

W zakresie kompetencji społecznych
– dostrzega wartość literatury dziecięcej i jej związek z modami i trendami we współczesnej literaturze i kulturze;
– wykorzystuje wyniesioną z zajęć wiedzę w praktyce dydaktycznej, działalności naukowej i artystycznej itp.;
– jest przygotowany do aktywnego uczestnictwa w grupie dyskusyjnej;
– ma przekonanie o wadze profesjonalnej wiedzy na temat literatury dziecięcej.

– ocena ciągła (bieżące przygotowanie do zajęć i aktywność – w tym przygotowanie referatu) – 50%
– kontrola obecności – 50%

1. Postmodernizm w literaturze dziecięcej

Część organizacyjna (20 min.)

Lektura przedmiotu - obowiązkowa:

Grzegorz Leszczyński, Postmodernistyczna literatura i książka dziecięca, [w:] Nowe trendy w literaturze i ilustracji dla dzieci. Książka obrazkowa, red. Filip, Halina, Kołobrzeg 2008, dostęp on line http://zbc.ksiaznica.szczecin.pl/dlibra/doccontent?id=1291

Literatura podmiotu - obowiązkowa:

Joanna Olech, Grażka Lange, seria Niebaśnie [jedna wybrana baśń: Czerwony Kapturek, Kopciuszek oraz Jaś i Małgosia], Jacek Santorski & Co 2005-2006.

Literatura podmiotu - uzupełniająca:

Joanna Kulmowa, Wio, Leokadio!, il. Aleksandra Michalska-Szwagierczak, Oficyna Wydawnicza G&P 2005.
Dav Pilkey, Kapitan Majtas: inwazja krwiożerczych klozetów. Druga powieść ilustrowana, tł. Piotr Jankowski, Egmont Polska 2002.
Werner Holzwarth, O małym krecie, który chciał wiedzieć, kto mu narobił na głowę , il. Wolf Erlbruch, tł. Łukasz Żebrowski, Wydawnictwo Hokus-Pokus 2005.
Grzegorz Kasdepke, Kacperiada: opowiadania dla łobuzów i nie tylko, il. Jan Zieliński, Wydawnictwo Literatura 2001.

2. "Wojny Dorosłych - Historie Dzieci". Obraz wojny i holocaustu w literaturze dziecięcej i młodzieżowej

Literatura podmiotu - obowiązkowa:

Małgorzata Wójcik-Dudek, Macierzyństwo w stanie zagrożenia, [w:] W(y)czytać Zagładę. Praktyki postpamięci w polskiej literaturze XXI wieku dla dzieci i młodzieży, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, s. 171-217.

Literatura przedmiotu - obowiązkowa:

Renata Piątkowska, Wszystkie moje mamy, il. Maciej Szymanowicz, Wydawnictwo Literatura, Łódź 2013, seria: Wojny Dorosłych - Historie Dzieci.

Literatura przedmiotu - uzupełniająca:

Marcin Szczygielski, Arka czasu, il. Daniel de Latour, Instytut wydawniczy Latarnik im. Zygmunta Kałużyńskiego, Warszawa 2015.
Joanna Rudniańska, Kotka Brygidy, Wydawnictwo Pierwsze, Żabia Wola 2007.
Joanna Fabicka, Rutka, il. Mariusz Andryszczyk, Agora, Warszawa 2016.

Filmy, kontekstowo:

Biegnij, chłopcze, biegnij, reż. Pepe Danquart, Francja - Niemcy - Polska 2013.
Wyspa na ulicy ptasiej, reż. Soren Kragh-Jacobsen, Dania - Niemcy - Wielka Brytania 1997.
Chłopiec w pasiastej piżamie, reż. Mark Herman, USA - Wielka Brytania 2008.

3. Dziewczyńskość, chłopięcość, seksualność - stare tematy, nowe ujęcia

Grażyna Lasoń-Kochańska, Kobiecość, [w:] Gender w literaturze dla dzieci i młodzieży. Wzorce płciowe i kobiecy repertuar topiczny, Słupsk 2012, s. 97-122.

Piotr Sobolczyk, Przekroczyć barierę "deprawacji nieletniego". Bohater homoseksualny w literaturze dla dzieci i młodzieży, [w:] Wyczytać świat - międzykulturowość w literaturze dla dzieci i młodzieży / red. nauk. Bernadeta Niesporek-Szamburska, Małgorzata Wójcik-Dudek przy współpracy Aleksandry Zok-Smoły, Katowice 2014, s. 105-123.

Literatura przedmiotu - uzupełniająca:

Grażyna Lasoń-Kochańska, Męskość, [w:] Gender w literaturze dla dzieci i młodzieży. Wzorce płciowe i kobiecy repertuar topiczny, Słupsk 2012, s. 122-140.

Literatura podmiotu - obowiązkowa:

Anna Onichimowska, Koniec gry, Wydawnictwo Literatura, Łódź 2016.
Natalia Osińska, Fanfik, Krytyka Polityczna, Warszawa 2016.

Literatura podmiotu - uzupełniająca:

Maria Pawłowska, Jakub Szamałek, Kim jest ślimak Sam?, il. Katarzyna Bogucka, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa 2015.
Adam Lang, Klucze, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2015.

4. Fabularyzowane biografie dla dzieci i młodzieży - przykład twórczości Anny Czerwińskiej-Rydel

Literatura przedmiotu - obowiązkowa:

Krystyna Zabawa, Rzeczy w opowieściach biograficznych dla dzieci na przykładzie książek Anny Czerwińskiej-Rydel [w druku - pdf będzie udostępniony]

Literatura podmiotu - obowiązkowa:

Anna Czerwińska-Rydel, Bałtycka syrena. Opowieść o Konstancji Czirenberg, rys. Marta Ignerska, Muchomor, Warszawa 2014.

Literatura podmiotu - uzupełniająca:

Anna Czerwińska-Rydel, Jaśnie pan Pichon. Rzecz o Fryderyku Chopinie, graf. Józef Wilkoń, Wydawnictwo Bernardinum, Warszawa 2010.
Anna Czerwińska-Rydel, Po drugiej stronie okna. Opowieść o Januszu Korczaku, Muchomor, Warszawa 2012.

oraz inne dowolne przykłady biografii znany osób do wyboru ze strony autorki: http://www.annaczerwinskarydel.com/

5. Humor i kontrowersja w picturebookach (książkach obrazkowych)

Literatura przedmiotu - obowiązkowa:

Michał Zając, Książka obrazkowa - próba definicji gatunku, [w:] Nowe trendy w literaturze i ilustracji dla dzieci.Książka obrazkowa, red. Filip, Halina, Kołobrzeg 2008, dostęp on line http://zbc.ksiaznica.szczecin.pl/dlibra/doccontent?id=1291, 46-49.

Look! Polish Picture Book, text Małgorzata Cackowska, Anita Wincencjusz-Patyna; translation Anna Moroz-Darska; graphic design Grażka Lange; The Baltic Sea Cultural Centre in Gdańsk 2016 - cały katalog do przejrzenia.

Literatura podmiotu - obowiązkowa:

Iwona Chmielewska, abc.de, Wrocławskie Wydawnictwo Warstwy, Wrocław 2015.
Aleksandra Cieślak, Co wypanda, a co niewypanda, Wydawnictwo Dwie Siostry, Warszawa 2014.
Dorota Gellner, Sanatorium, il. Adam Pękalski, Wydawnictwo Bajka, Warszawa 2015.
Roksana Jędrzejewska-Wróbel, Praktyczny pan, il. Adam Pękalski, Wydawnictwo Bajka, Warszawa 2016.
Bohdan Butenko, Dziura, Zielona Sowa, Warszawa 2017.

Literatura podmiotu - uzupełniająca:

Wolf Erlbruch, Gęś, śmierć i tulipan, przeł. Łukasz Żebrowski, Wydawnictwo Hokus-Pokus, Warszawa 2008.
Gro Dahle, Svein Nyhus, Włosy mamy, przeł. Helena Garczyńska, EneDueRabe, Gdańsk 2010.
Michael Rosen, Książka o smutku, il. Quentin Blake, Wydawnictwo Egmont, Warszawa 2005.

6. Uchodźcy jako bohaterowie książki dziecięco-młodzieżowej

Literatura przedmiotu - obowiązkowa:

Małgorzata Kąkiel, Wakacje z uchodźcą, Przegląd 2017, nr 29, s. 48-50.

Literatura podmiotu - obowiązkowa:

Jarosław Mikołajewski, Wędrówka Nabu, il. Joanna Rusinek, Wydawnictwo Austeria, Kraków - Budapeszt 2016.
Liliana Bardijewska, Kot Karima i obrazki, il. Anna Sędziwy, Wydawnictwo Literatura, Łódź 2016.

Literatura podmiotu - uzupełniająca:

Grzegorz Gortat, Moje cudowne dzieciństwo w Aleppo, il. Marianna Sztyma, Wydawnictwo Bajka, Warszawa 2017.
Rafał Witek, Chłopiec z Lampedusy, il. Joanna Rusinek, Wydawnictwo Literatura, Łódź 2016.
Monika Błądek, Szary, Wydawnictwo Nasza Księgarnia, Warszawa 2016.

7. Niepełnosprawność i choroba - stare tematy w nowym wydaniu

Literatura przedmiotu - obowiązkowa:

D. Bula, Niepełnosprawność w literaturze dla dzieci i młodzieży, Guliwer 2014, nr 1,
s. 23-27.
A. Wolanin, Odmieniec i jego postawy wobec świata w twórczości Doroty
Terakowskiej, [w:] Wyczytać świat – międzykulturowość w literaturze dla dzieci i młodzieży,
red. B. Nieszporek-Szamburska, M. Wójcik-Dudek, Katowice 2014, s. 175–183.

Literatura podmiotu - obowiązkowa:

Marcin Szczygielski, Czarny młyn, Instytut Wydawniczy Latarnik im. Zygmunta Kałużyńskiego, Warszawa 2015.
Dorota Terakowska, Poczwarka, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2001.

Literatura podmiotu - uzupełniająca:

Dorota Terakowska, Lustro Pana Grymsa, il Jahoo Gliński, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1998.
Kazimierz Szymeczko, Tetrus, Wydawnictwo Literatura, Łódź 2015.

Film - kontekstowo:

Za niebieskimi drzwiami, reż. Mariusz Palej, Polska 2016.

8. Opowieści o zwierzętach - w nowym wydaniu

Literatura przedmiotu - obowiązkowa:

Maciej Skowera, (Nie)jedze¬nie zwierząt – wersja dla dzieci, „Waka¬t” 2014, nr 1–2 (24–25), http://sdk.pl/wa¬ka¬t/n¬r24/Ma¬cie¬jSko¬we¬ra.html.

Literatura podmiotu - obowiązkowa:

Adam Wajrak, Lolek, il. Mariusz Andryszczyk, Wydawnictwo Agora, Warszawa 2017.
Tomasz Samojlik, Ostatni żubr, Zakład Badania Ssaków Polskiej Akademii Nauk, Białowieża 2009.

Literatura podmiotu uzupełniająca:

Donata Marfiak, Jerzy Rey, Mamo, tato, dlaczego nie jemy zwierząt, il. Kuba Mojżeszek, Ratujemy Świat 2014.
Tom Justyniarski, Psie troski, czyli O wielkiej przyjaźni na cztery łapy i dwa serca, Wydawnictwo Poligraf, Brzezia Łąka 2013.

9. Bestselerowe książki non-fiction

Literatura podmiotu - obowiązkowa:

Aleksandra i Daniel Mizielińscy, Mapy, Wydawnictwo Dwie Siostry, Warszawa 2012.
Piotr Socha, Pszczoły, Wydawnictwo Dwie Siostry, Warszawa 2015.
Seria Naszej Księgarni "Opowiem Ci, mamo" - dowolny przykład.
Jenny Broom, Animalium: Muzeum Zwierząt, il. Katie Scott, z języka angielskiego przełożyła Katarzyna Rosłan, Wydawnictwo Dwie Siostry, Warszawa 2015.
Emilia Dziubak, Rok w lesie, Nasza Księgarnia, Warszawa 2015.
Virginie Aladjidi, Ilustrowany inwentarz drzew; Ilustrowany inwentarz zwierząt, il. Emmanuelle Tchoukriel, przekład i opracowanie Magdalena Kamińska-Maurugeon, Katarzyna Skalska, Wydawnictwo Zakamarki, Poznań 2015.

10. Podsumowanie zajęć i wystawienie ocen.

Literatura przedmiotu - obowiązkowa:

Gertruda Skotnicka, Funkcje książki dla dzieci i młodzieży w zmieniającej się rzeczywistości kulturalnej, [w:] Stare i nowe w literaturze dla dzieci i młodzieży, pod red. Bożeny Olszewskiej i Elżbiety Łuckiej-Zając, Opole 2010, s. 83-90.

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

• Strona przedmiotu 3001-13B2TLD-KON w USOSweb