Kulturoznawcze badania płci i seksualności I 3000-PISB1-KB-I
Poruszane na zajęciach kwestie będą dotyczyć przede wszystkim warsztatu metodologicznego, etyki badań oraz definiowania podstawowych kategorii badawczych w kontekście płci i seksualności oraz uwikłań medialnych współczesnych badań kulturoznawczych jako badań jakościowych i terenowych. Podejmiemy refleksję nad doświadczeniem zmysłowym i cielesnością podczas badań, a także nad zbieraniem i utrwalaniem danych sensorycznych (wizualnych, słuchowych, zapachowych, dotykowych, smakowych).
Skupimy się również na wyzwaniach stawianych przez uwirtualnienie terenu badawczego. Szczególny nacisk prowadzący położą na różne poziomy uwikłań medialnych z jakimi ma do czynienia współczesny badacz terenowy. Omawiana będzie kwestia remediacji, zarówno na poziomie źródeł (np. nagranie a transkrypcja) jak i metod (np. wywiad telefoniczny, wywiad przez komunikator, wywiad na czacie, obserwacja rzeczywistości wirtualnej).
Proponowane zagadnienia:
• Wprowadzenie; shooting scripts;
• Badania jakościowe a ilościowe; jak pozyskiwać dane
• Czym jest teren badań: teren, teren wirtualny, teren hybrydowy, wielostanowiskowość
• Męskie czy kobiece spojrzenie w badaniacha
• Płeć osoby badającej. Męskość jako problem w badaniu terenowym, seksizm, Możliwości, tematy drażliwe, granice i strefa komfortu;
• Płeć osoby badanej? Obsadzanie badanych w rolach płciowych
• Wiek i badania terenowe – ageizm.
• Zapośredniczenie badania – wywiad etnograficzny i media: notes, nagrania, cyfrowa sieć; język badania i jego płeć?
• Zmysły, predyspozycje zmysłowe, wrażliwość – obserwacja, emocjonalość
• Cyfrowa antropologia: Algorytmy – jak je badać; autoetnografia googlowania, wyobraźnia algorytmiczna?
• AI i badania jakościowe: AI, cyfrowi asystenci, czy AI może być badaczem
• Kim są badacz i badany w internecie? Cyfrowa tożsamość;? Profil Badacza w sieci (bo badany może Cię odnaleźć), cyfrowe zapomnienie itp.
• Badania grup zamkniętych w mediach społecznościowych – wyzwania etyczne
• Omówienie założeń projektu zaliczeniowego
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Wiedza
– student/ka zna i rozumie w stopniu pogłębionym
metodologie badań jakościowych i powiązane z nimi
metody terenowe oraz zasady etyczne;
Umiejętności
– student/ka potrafi wykorzystać posiadaną
wiedzę, by samodzielnie wyszukiwać, analizować,
oceniać, selekcjonować, integrować informacje z
różnorodnych źródeł empirycznych (również za pomocą
zaawansowanych technik informacyjno-
komunikacyjnych), wykorzystywać je w
samodzielnych projektach badawczych oraz
właściwie i twórczo prezentować ich wyniki;
– student/ka potrafi wykorzystywać metodologię
badań jakościowych oraz narzędzia (także cyfrowe) pozyskiwania danych empirycznych oraz prezentować i syntetyzować uzyskane tymi metodami dane;
– student/ka potrafi inicjować i prowadzić badawcze prace w terenie,; współdziałać w zespole z
innymi osobami; budować relacje z osobami i grupami badanymi;
;
Kompetencje społeczne
– student/ka jest gotów/gotowa do zaangażowania
się w pełnienie ról badawczych ze świadomością
wagi wspólnego działania i etyczną
odpowiedzialnością, z uwzględnieniem i badaniem zmieniających
się potrzeb społecznych;
– student/ka jest gotów/gotowa do dążenia do
upowszechniania oraz zapewniania dostępności
zasobów wiedzy z dbałością o dobro (w tym dane wrażliwe) osób badanych.
Kryteria oceniania
Obecność na zajęciach, aktywny udział w zadaniach terenowych i projekt zaliczeniowy - krótki opis projektu badawczego zawierający co najmniej trzy metody badawcze (wraz z uzasadnieniem ich użycia) i uwzględniający genderowe uwarunkowania prowadzenia badań.
Literatura
Lektury podstawowe:
Bielska, B., Herman, A., Kalinowska, K., Męcfal, S., Ostaszewska, A., Palęcka, A., Pietrusińska, M. J., Słaby, K., Surmiak, A. (2025). Jakościowe badania feministyczne i queerowe. Przegląd Socjologiczny, 74(2), 121–145
Hammersley, M., Atkinson, P. (2000). Metody badań terenowych. Zysk i S-ka. Wybrane fragmenty;
Jemielniak, D. (2019). Socjologia Internetu. Warszawa. Wybrane fragmenty.
Makowska, M., Maj, A., Sacharczuk, K. (2025). AI w badaniach jakościowych: Praktyczny przewodnik dla badaczy i analityków społecznych. CeDeWu. Wybrane fragmenty.
W trakcie zajęć studenci i studentki mogą dostać do czytania również fragmenty innych tekstów.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: