Płeć i seksualność w perspektywie kultury wizualnej 3000-PIS-S1-IK
Zajęcia proponują perspektywę badania kultury wizualnej – opierającej się na wytworach wizualnych (artystycznych i nieartystycznych) i praktykach nie/widzenia. W tym ujęciu tożsamość współczesnego podmiotu – podmiotu kultury po/nowoczesnej jako kultury wizualnej – jest foto-tożsamością, również w tym jej podstawowym wymiarze, jakim jest płeć i seksualność. Zajęcia zatem wprowadzają w podstawowe metody kultury wizualnej w ścisłym związku z teoriami dotyczącymi zagadnień płci i seksualności oraz przygotowują do samodzielnego badania.
Spektrum tematów – zarówno współczesnych, jak i dotyczących historii kultury nowoczesej (XIX-XX wiek) – obejmuje:
– wizualność praktyk społecznych;
– reprezentację płci i seksualności w filmie i sztukach wizualnych;
– zagadnienia dotyczące płciowego i seksualnego charakteru przedstawień seksualnych.
W pierwszej części semestru przedstawione zostaną najważniejsze metodologie badań wizualnych; w drugiej rozpocznie się przygotowanie samodzielnych projektów badawczych, komentowanych w toku pracy zespołowej.
Koordynatorzy przedmiotu
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Efekty kształcenia
Po zaliczeniu zajęć osoba uczestnicząca w nich:
(1) w zakresie wiedzy
– zna i rozumie swoistość badań kultury w perspektywie kultury wizualnej i jej rozległe związki z innymi naukami humanistycznymi i społecznymi, także w perspektywie historycznej;
– zna i rozumie w stopniu pogłębionym metodologie nauk o kulturze, zwłaszcza w wymiarze badania kultury wizualnej, i powiązane z nimi metody badawcze oraz zasady etyczne;
– zna i rozumie zasady prawa autorskiego i ochrony własności intelektualnej oraz ich implikacje praktyczne;
– rozumie związki pomiędzy badaniami w perspektywie kultury wizualnej i w perspektywie gender;
(2) w zakresie umiejętności
– potrafi wykorzystać posiadaną wiedzę, by samodzielnie wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować, integrować informacje z różnorodnych źródeł (również za pomocą zaawansowanych technik informacyjno-komunikacyjnych);
– potrafi wykorzystywać je w samodzielnych projektach badawczych oraz właściwie i twórczo prezentować ich wyniki;
– potrafi wykorzystywać metodologię badawczą oraz narzędzia (także cyfrowe) nauk humanistycznych oraz prezentować i syntetyzować uzyskane tymi metodami dane;
– potrafi opracować projekt rozprawy naukowej, samodzielnie formułując problem badawczy, dobierając źródła i literaturę naukową oraz odpowiednią metodologię; poprawnie w mowie i na piśmie formułować wypowiedzi i sądy;
– potrafi zabierać głos w dyskusji wobec różnorodnych odbiorców, mówiąc zrozumiale i poprawnie; samodzielnie poprowadzić debatę naukową lub dyskusję publiczną;
(3) w zakresie kompetencji społecznych
– jest gotowa do przyjęcia postawy szacunku i badawczej ciekawości wobec różnorodnych zjawisk kultury, w tym używania
zdobytej wiedzy do rozwiązywania zaobserwowanych problemów oraz zasięgania opinii osób eksperckich;
– jest gotowa do dążenia do upowszechniania oraz do dostrzegania wagi refleksji kulturoznawczej dla życia społecznego i
dostrzegania konieczności jej rozwoju;
– jest gotowa do zaangażowania w dialog społeczny i międzykulturowy ze zrozumieniem i empatią.
Kryteria oceniania
Warunki zaliczenia:
– uczestnictwo w zajęciach: osoba studiująca ma prawo do dwóch nieobecności w semestrze. Kolejne wymagają zaliczenia w postaci pisemnej. Opuszczenie ponad 1/3 zajęć skutkuje niezaliczeniem;
– krótka praca analityczna w połowie semestru;
– opracowanie projektu badawczego – projektu pracy magisterskiej – i jego zaprezentowanie podczas konferencji studenckiej;
– udział w przygotowaniu konferencji.
Ocena na zaliczenie zostanie wystawiona na podstawie oceny z pracy analitycznej (25%) i oceny z przygotowanej i wygłoszonej prezentacji (75%). Ocena końcowa może zostać podwyższona w przypadku dużej aktywności podczas zajęć (zabieranie głosu w dyskusjach, formułowanie pytań, wykazywanie się bardzo dobrą znajomością lektur) w trakcie semestru.
Nakład pracy: 6 ECTS (180 h), w tym:
– udział w zajęciach 30 h (1 ECTS);
– praca analityczna 30 h (1 ECTS);
– przygotowanie projektu badawczego, prace koncepcyjne nad tematem 60 h (2 ECTS);
– przygotowanie prezentacji/konferencji 60 h (2 ECTS).
Sposób wykorzystania narzędzi sztucznej inteligencji (AI) w pracach dyplomowych, pisemnych pracach zaliczeniowych i prezentacjach określają zapisy § 3 i 4 Uchwały nr 98 Uniwersyteckiej Rady ds. Kształcenia z dnia 8 grudnia 2023 r. w sprawie wytycznych dotyczących korzystania z narzędzi sztucznej inteligencji w procesie kształcenia. Zasady możliwego wykorzystania narzędzi AI zostaną omówione na zajęciach.
Praktyki zawodowe
nd.
Literatura
Ostateczny zestaw lektur będzie zależał od przygotowania i zainteresowań osób uczestniczących w zajęciach. Lektury obejmują zarówno teksty analizowane na zajęciach, jak i wprowadzające w badania własne.
Wszystkie materiały będą udostępniane w postaci cyfrowej w Google Classroom.
Wybór literatury:
– John Berger, „Sposoby widzenia”, przeł. Mariusz Bryl, Fundacja Aletheia, Warszawa 2008.
– Judith Butler, „'Gender is Burning': dylematy przywłaszczenia i subwersji”, „Panoptikum” 2004, nr 3.
– Richard Dyer, „Funkcja stereotypu”, przeł. Iwona Kurz, „Kwartalnik Filmowy” 2005, nr 49–50.
– bell hooks, „Black Looks. Race and Representation”, South End Press, Boston 1992.
– Amelia Jones, „Self/Image. Technology, Representation and the Contemporary Subject”, Routledge, London–New York 2006.
– Shoshana Amielle Magnet, „When Biometrics Fail. Gender, Race, and the Technology of Identity”, Duke University Press, Durham 2011.
– Gridley McKim-Smith, „The Rhetoric of Rape, the Language of Vandalism”, „Woman’s Art Journal” 2002, nr 1.
– Nicholas Mirzoeff, „Jak zobaczyć świat?”, przeł. Łukasz Zaremba, Karakter – MSN, Kraków – Warszawa 2016.
– Nicholas Mirzoeff, „Prawo do patrzenia”, przeł. Magda Szcześniak, Łukasz Zaremba, [w:] tegoż, „The Right To Look, A Counterhistory of Visuality”, Duke University Press, Durham–London 2011, s. 1–34.
– W.J.T. Mitchell, „Czego chcą obrazy”, przeł. Łukasz Zaremba, WUW, Warszawa 2013.
– Lynda Nead, „Akt kobiecy. Sztuka, obscena i seksualność”, przeł. Ewa Franus, Rebis, Poznań 1998.=
– Jacques Rancière, „Estetyka jako polityka”, przeł. Julian Kutyła i Paweł Mościcki, Wyd. Krytyki Politycznej, Warszawa 2007, s. 21–39.
– Gillian Rose, „Visual Methodologies. An Introduction to the Interpretation of Visual Materials”, SAGE, London ·2001.
– Alan Sekula, „Społeczne użycia fotografii”, przeł. Krzysztof Pijarski, WUW, Warszawa 2010.
– Hito Steyerl, „W obronie nędznego obrazu”, przeł. Łukasz Zaremba, „Konteksty” 2013, nr 3.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: