Koordynacja scen intymnych: praktyki teatralne 3000-PIS-K-KSI
Zajęcia dotyczą koordynacji scen intymnych jako praktyki transformującej relacje i procesy w teatrze. Punktem wyjścia jest rozumienie koordynacji nie tylko jako zestawu technik, ale jako propozycji etycznej, która redefiniuje sposoby pracy, komunikacji i odpowiedzialności w procesie twórczym. Kurs pokazuje, jak narzędzia opracowane na potrzeby scen intymnych mogą być stosowane szerzej — jako strategie zmiany instytucjonalnej (np. w szkołach artystycznych), pedagogicznej (np. w pracy z grupami młodzieżowymi), a także społecznej (w kontekście wspólnot, edukacji równościowej czy działań antyprzemocowych).
Zajęcia łączą analizę tekstów teoretycznych z dyskusjami oraz refleksją nad zastosowaniem omawianych narzędzi w innych kontekstach instytucjonalnych. Szczególny nacisk położony zostanie na kwestie zgody, granic, reprezentacji, różnorodności i relacyjności. W centrum uwagi znajdą się przede wszystkim polskie praktyki koordynacji scen intymnych oraz ich lokalne konteksty instytucjonalne i społeczne. Uczestniczki i uczestnicy będą miały/możliwość nie tylko zrozumienia podstawowych założeń koordynacji scen intymnych, ale także krytycznej analizy ich potencjału zmieniania relacji w instytucjach kultury oraz w codziennych interakcjach społecznych.
Wprowadzenie: czym jest koordynacja scen intymnych?
(definicje, geneza i rozwój dyscypliny; kontekst #MeToo; między teatrem a filmem)
Świadoma zgoda jako wartość systemowa
(pojęcie świadomej zgody; praca z granicami; etyka procedur i relacji;
Pięć filarów koordynacji: praktyka profesjonalna
(struktura pracy koordynatorskiej; od analizy sceny po zamknięcie procesu;
rola komunikacji i choreografii)
Koordynacja jako narzędzie zmiany instytucjonalnej
(relacje władzy i zmiana kultury pracy; przeobrażenia szkół artystycznych;
redefinicja ról i obowiązków)
Różnorodność i reprezentacja: kto może koordynować?
(tożsamości i ciała w praktykach koordynacyjnych; reprezentacja a bezpieczeństwo; inkluzywność jako element etycznej praktyki)
Język: zdeseksualizowany czy afirmatywny?
(sposoby mówienia o ciele i seksualności; język jako narzędzie ochrony lub wykluczenia; napięcie między neutralnością a ekspresją)
Praktyki dobrostanowe
(granice pedagogiczne i opieka emocjonalna; strategie dbania o siebie w procesie twórczym)
Kontraktowanie, dokumenty i etyka organizacyjna
(rider scen intymnych, kontrakt artystyczny, umowy; dokumenty jako forma kolektywnej odpowiedzialności; relacje instytucjonalne a prawa osób uczestniczących)
Koordynacja poza teatrem: narzędzia w życiu społecznym
(adaptacja technik do pracy edukacyjnej i warsztatowej; potencjał transformacyjny świadomej zgody; relacje opiekuńcze i sprawczość)
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Student/ka zna i rozumie swoistość współczesnych praktyk koordynacji scen intymnych oraz ich użyteczność w analizie procesów instytucjonalnych, artystycznych i społecznych związanych z relacjami władzy, płci i seksualności.
Student/ka potrafi wykorzystać pozyskaną wiedzę kulturoznawczą i antropologiczną do samodzielnego identyfikowania i analizowania nowych praktyk kulturowych związanych z cielesnością, granicami i komunikacją w kontekście pracy artystycznej i społecznej, uwzględniając różne perspektywy i systemy wartości.
Student/ka jest gotów/gotowa do krytycznej oceny posiadanej wiedzę oraz refleksji nad społecznymi i etycznymi konsekwencjami praktyk instytucjonalnych w polu kultury i sztuki.
Kryteria oceniania
Podstawą zaliczenia będzie uczestnictwo w zajęciach. Dopuszczalne są 2 nieobecności w semestrze. Nieobecności przekraczające 1/3 liczby zajęć są
podstawą do ich niezaliczenia. Dodatkowo wymagana będzie krótka prezentacja w czasie zajęć.
Literatura
Adamiecka Agata, Jabłońska Małgorzata, Waligóra Katarzyna, Zawadzka Izabela (red.), Koordynacja scen intymnych w teatrze i filmie. Skrzynka z narzędziami, Akademia Teatralna, Warszawa 2025.
Adamiecka-Sitek Agata, Jabłońska Małgorzata, Waligóra Katarzyna, Zawadzka Izabela (red.), Nowe wrażliwości w sztukach performatywnych, teatrze i filmie. Skrzynka z teoriami, Akademia Teatralna, Warszawa 2025.
Adamiecka Agata, Jabłońska Małgorzata, Waligóra Katarzyna, Zawadzka Izabela (red.), Seks na scenie. Najlepsze praktyki, narzędzia i techniki koordynacji scen intymnych w teatrze, Akademia Teatralna, Warszawa 2024.
Ahmed Sara, Complaint, Duke University Press, 2021.
Jagodzińska Katarzyna, Dbanie o dobrostan. Pojęcie care w muzeach i instytucjach kultury, „Autoportret” 2022, nr 3.
Kaczanowska Katarzyna, Kto się boi koordynatorek scen intymnych?, „Didaskalia. Gazeta Teatralna” 2023, nr 171.
Keil Marta, Teatr czuły i sprawczy. W stronę protokołu etycznego, „Dialog” 2022, nr 3.
Kwaśniewska Monika, #MeToo w teatrze jako partycypacyjne badanie artystyczne, „Didaskalia. Gazeta Teatralna” 2022, nr 158.
Kwaśniewska Monika, Kolektyw. Perspektywa aktorów, „Dialog” 2018, nr 11, https://www.dialog-pismo.pl/w-numerach/kolektyw-perspektywa-aktorow (dostęp: 3.11.2024).
Kwaśniewska Monika, Szczególne potrzeby współpracy. Proces powstawania „Pokoju nieobecnych” w ramach Cricoteki otwartej, „Didaskalia. Gazeta Teatralna” 2022, nr 169–170, DOI: 10.34762/ba3h-mx41.
Kwaśniewska Monika, Świadectwa czy/i spektakle, „Dialog”, https://www.dialog-pismo.pl/w-numerach/swiadectwa-czyi-spektakle (dostęp: 3.11.2024).
Luger Annie, Richards Kimberly, We Cannot Afford to Wait: Performing in the Impasse, „Performance Matters” 2019, t. 5, nr 1.
Malecka Adrianna, Intymność w zawodzie aktora. Metody bezpiecznej pracy w świetle upowszechniania się koordynacji intymności, Wydawnictwo Akademii Teatralnej, Warszawa 2023.
Wcisło Dorota, Czy to naprawdę coś zmieni? O powolnej pracy, oporze i marzeniu o innej instytucji, „Didaskalia. Gazeta Teatralna” 2023, nr 170.
Wawrzyniak Martyna, Opis doświadczenia pracy przy „#Gwałcie na Lukrecji”, „Didaskalia. Gazeta Teatralna” 2019, nr 151–152.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: