Skuteczna komunikacja: język w działaniu – podstawy retoryki 3000-LPTA1SK-R
W trakcie zajęć o charakterze praktycznym uczestnicy poznają klasyczne etapy przygotowania wypowiedzi retorycznej i przećwiczą w praktyce realizację przykładowych aktów komunikacji ustnej i pisemnej. Ocenie wzajemnej i autoocenie poddane będzie przygotowywanie tekstów własnych na
każdym etapie: od ich projektowania, układania wywodu argumentacyjnego, poprzez redagowanie aż po prezentację. Uczestnicy przeanalizują też różnorodne opublikowane akty komunikacji społecznej, będą oceniać m.in. ich potencjał perswazyjny, poziom kultury komunikacyjnej oraz etyki słowa.
Na warsztatach zostaną poruszone m.in. następujące tematy:
1. Funkcje komunikacji społecznej
2. Komunikacja asertywna, inkluzywna, empatyczna
3. Grzeczność językowa
4. Skuteczność perswazyjna: strategie budowania relacji nadawca-odbiorca
5. Argumentacja i krytyczne myślenie
6. Retoryka cyfrowa
7. Podstawy retoryki wizualnej
8. Rola komunikacji niewerbalnej
Celem zróżnicowanych ćwiczeń warsztatowych będzie pogłębianie kompetencji w zakresie komunikacji werbalnej i niewerbalnej, kształtowanie poczucia sprawczości komunikacyjnej oraz adekwatne do sytuacji stosowanie środków autoprezentacyjnych.
Interdyscyplinarne umiejętności z obszaru retoryki wypowiedzi pisemnej i ustnej, doskonalone podczas warsztatów pozwolą w sposób aplikacyjny wykorzystać i uzupełnić wiedzę zdobytą w ramach innych przedmiotów modułu.
Szczegółowy przebieg poszczególnych spotkań oraz dobór materiałów będą dopasowywane do potrzeb i preferencji grupy warsztatowej. Studenci będą mieli możliwość wyboru formy projektu zaliczeniowego, tak aby zdobyte umiejętności oraz wiedzę mogli wykorzystać do przygotowania treści istotnie im przydatnych w określonych rolach społecznych na gruncie akademickim lub zawodowym.
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
WIEDZA
Student/Studentka zna i rozumie:
1. Budowę komunikatu perswazyjnego.
2. Potrzebę kształtowania krytycznego spojrzenia na teksty kultury.
3. Mechanizmy powstawania perswazji i manipulacji w sferze komunikacji publicznej.
UMIEJĘTNOŚCI
Student/Studentka potrafi:
1. Rozpoznać różne techniki perswazyjne i ich antycypowane cele
2. Korzystać z podstawowych narzędzi retorycznych w analizie różnorodnych komunikatów.
KOMPETENCJE SPOŁECZNE
Student/Studentka jest gotów/gotowa do:
1. Krytycznego spojrzenia na komunikację zapośredniczoną przez środki masowego przekazu.
2. Budowania świadomości odbiorczej i odporności na manipulację w sferze publicznej.
3. Świadomego uczestnictwa w komunikacji społecznej, w tym w debacie publicznej.
Kryteria oceniania
Do zaliczenia przedmiotu niezbędne są:
1. Przygotowanie autorskiego, niepublikowanego wcześniej projektu zaliczeniowego - rzetelna praca na każdym etapie jego realizacji oraz pozytywnie oceniony efekt końcowy
2. Aktywny i zaangażowany udział w zajęciach grupowych i zadaniach indywidualnych; twórczy udział w dyskusji
3. Wysoki poziom prac realizowanych w trakcie kursu
Szacunkowy nakład pracy Studenta/Studentki:
- udział w zajęciach 30h (1 ECTS)
- przygotowanie projektu zaliczeniowego 30h (1 ECTS)
- lektury, przygotowanie do zajęć i prezentacji projektu końcowego 30h (1 ECTS)
W wypadku niemożności uzyskania zaliczenia na zasadach opisanych powyżej (aktywność, prezentacja na forum) z powodu trudności osobistych, indywidualna forma zaliczenia może zostać uzgodniona z prowadzącym tylko i wyłącznie za okazaniem przez studenta dokumentu poświadczającego niedyspozycję (m.in. zaświadczenie z BON, dokumentacja lęku społecznego itp.).
W trakcie całego semestru dopuszczalne są 2 nieusprawiedliwione nieobecności.
Nadprogramowe usprawiedliwione nieobecności należy zaliczyć w sposób wskazany przez osobę prowadzącą zajęcia.
Podstawa: Regulamin studiów na Uniwersytecie Warszawskim:
a. pkt. 17 par. 2,
b. pkt. 5 par. 17,
c. par. 33.
Zasady korzystania z narzędzi SI:
1. Jeśli osoba studiująca chce (na potrzeby pracy zaliczeniowej lub prac cząstkowych) skorzystać z narzędzi sztucznej inteligencji, musi:
a. uzyskać na to zgodę osoby prowadzącej zajęcia,
b. uzgodnić z osobą prowadzącą zajęcia cele i zakres wykorzystania narzędzi sztucznej inteligencji.
2. Osoba studiująca nie może korzystać z narzędzi sztucznej inteligencji, aby redagować prace w języku polskim, chyba że osoba prowadząca zajęcia się na to zgodzi.
3. Jeśli osoba studiująca wykorzysta narzędzia sztucznej inteligencji:
a. bez zgody osoby prowadzącej zajęcia lub
b. w sposób z nią nieuzgodniony,
osoba prowadząca zajęcia stosuje procedury analogiczne do tych stosowanych w procedurze antyplagiatowej. Procedury te opisała Uniwersytecka Rada ds. Kształcenia w uchwale nr 14.
Podstawa:
1. Uchwała nr 170 Rady Dydaktycznej dla kierunków studiów: filologia bałtycka, filologia klasyczna i studia śródziemnomorskie, filologia polska, filologia polskiego języka migowego, kulturoznawstwo – wiedza o kulturze, logopedia ogólna i kliniczna, slawistyka, sztuka pisania, sztuki społeczne z dnia 27 lutego 2024 r. w sprawie wytycznych dotyczących korzystania z narzędzi sztucznej inteligencji w procesie kształcenia na Wydziale Polonistyki
2. Uchwała nr 98 Uniwersyteckiej Rady ds. Kształcenia z dnia 8 grudnia 2023 r. w sprawie wytycznych dotyczących korzystania z narzędzi sztucznej inteligencji w procesie kształcenia
3. Uchwała nr 14 Uniwersyteckiej Rady ds. Kształcenia z dnia 13 lipca 2020 r. w sprawie wytycznych dotyczących standardów i procedur postępowania w przypadku przygotowywania prac zaliczeniowych i dyplomowych z naruszeniem prawa na Uniwersytecie Warszawskim.
Praktyki zawodowe
Nie przewidziano
Literatura
Literatura podstawowa:
1. Aronson E., Wilson T. D., Akert R. M. 1997. Psychologia społeczna. Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka.
2. Bąk J. 2020. Statystycznie rzecz biorąc, czyli ile trzeba zjeść czekolady, żeby dostać Nobla. Warszawa: Wydawnictwo W.A.B.
3. Bernstein B. 1986. Kody i ich odmiany, kształcenie i proces reprodukcji kulturalnej. „Przegląd Socjologiczny/Sociological Review” 34/1, s. 7-40, https://bazhum.muzhp.pl/media/texts/przeglad-socjologiczny-sociological-review/1986-tom-34-numer-1/przeglad_socjologiczny_sociological_review-r1986-t34-n1-s7-40.pdf
4. Bralczyk J. 2004. Język na sprzedaż, czyli o tym, jak język służy reklamie i jak reklama używa języka. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
5. Cialdini R. B. 2024. Wywieranie wpływu na ludzi. Teoria i praktyka. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
6. Goffman E. 2000. Człowiek w teatrze życia codziennego, tł. H. Datner-Śpiewak, P. Śpiewak, Warszawa: Wydawnictwo KR.
7. Kampka A. 2015. Fotografia w mediach – wyznaczniki manipulacji, „Rynek – Społeczeństwo – Kultura”, nr 4(16), s. 32-37.
8. Kochan M. 2005. Pojedynek na słowa. Techniki erystyczne w publicznych sporach. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy Znak.
9. Lakoff G., M. Johnson. 2020. Metafory w naszym życiu. Warszawa: Wydawnictwo Aletheia.
10. Marcjanik M. 2020. Słownik językowego savoir-vivre’u. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
11. Rusinek M., A. Załazińska. 2018. Jak się dogadać, czyli retoryka codzienna. Kraków: Wydawnictwo Znak.
12. Sobczak B. 2016. News telewizyjny jako akt retoryczny, „Acta Universitatis Lodziensis Folia Litteraria Polonica”, nr 1(31), s. 97-112.
13. Pease A. i B. 2019. Mowa ciała. Poznań: Dom Wydawniczy Rebis.
14. Schulz von Thun F. 2002. Sztuka rozmawiania. Rozwój osobowy. Kraków: Wydawnictwo WAM.
15. Szymanek K. 2005. Sztuka argumentacji. Słownik terminologiczny. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
16. Tokarz M. 2010. Argumentacja, perswazja, manipulacja. Wykłady z teorii komunikacji. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Literatura uzupełniająca:
1. Barthes R. 1985. Retoryka obrazu, „Pamiętnik Literacki”, nr 76/3, s. 289-302.
2. Burke K. 2008. Tradycyjne zasady retoryki. W: Retoryka, red. M. Skwara. Gdańsk: Słowo/obraz-terytoria, s. 35-85.
3. Ćwiczenia z retoryki. 2010. Barłowska, M., A. Budzyńska-Daca, M. Załęska. Warszawa: PWN.
4. Duhigg Ch. 2024. Siła komunikacji. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
5. Kampka A., K. Molek-Kozakowska.2020. Instagram w autoprezentacji politycznej. Analiza wizualna postów polskich kandydatów do europarlamentu w 2019. „Polityka i Społeczeństwo”, nr 1(18), s. 41–62.
6. Kiklewicz A. 2006. Rozważania o kategoriach familijnych. Czy gry językowe są grami? „Język. Komunikacja. Wiedza. Mińsk: Prawo i ekonomika, s. 341-365. http://pracownicy.uwm.edu.pl/aleksander.kiklewicz/gry_jezykowe.pdf.
7. Korolko M. 1998. Sztuka retoryki. Przewodnik encyklopedyczny. Warszawa: Wydawnictwo Wiedza Powszechna.
8. Lewiński P. 2008. Retoryka reklamy, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
9. Normy komunikacji: między retoryką a językiem. 2017. red. J. Partyka. Warszawa: Wydawnictwo IBL PAN.
10. Perelman Ch. 2002. Imperium retoryki. Retoryka i argumentacja, przekł. M. Chomicz, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
11. Retoryka wizualna. Obraz jako narzędzie perswazji. 2014. red. A. Kampka, Warszawa: Wydawnictwo SGGW, s. 5-15.
12. Zdunkiewicz D. 1993. Akty mowy. W: Współczesny język polski. red. J. Bartmiński. Wrocław: „Wiedza o kulturze”, s. 259-270.
13. Ziomek, J. 2000. Retoryka opisowa. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: