Historia form kancelaryjnych XIX-XX w. 2900-SPA-HFK

1. Wiedza
1. Po ukończeniu studiów absolwent:
2. zna cechy charakterystyczne różnych systemów kancelaryjnych,
3. zna zasady formowania akt w różnych systemach kancelaryjnych,
4. zna zasady obiegu dokumentacji w różnych systemach kancelaryjnych.

2. Umiejętności
Po zakończeniu studiów absolwent:
1. identyfikuje różne metody formowania akt,
2. identyfikuje różne systemy obiegu dokumentacji.

3. Kompetencje społeczne
Po zakończeniu studiów absolwent:
1. wykazuje potrzebę poszanowania różnych metod formowania akt i systemów obiegu
dokumentacji.

Kryteria oceniania.
1. Obecność i aktywność na zajęciach.
2. Znajomość literatury przedmiotu.
3. Pisemny sprawdzian wiadomości.

1. Okres rozbiorów:
K. Arłamowski, Kancelarie zarządów miejskich w zaborze austriackim w latach 1772–1918, „Archeion”, t. XXXVIII, Warszawa 1962, t. 38, s. 241–269.
W. Bagieński, Procesy archiwotwórcze akt miejskich na Mazowszu na przykładzie Piaseczna w latach 1815-1950, Warszawa 1999, s. 15-83.
Z. Chmielewski, Polska myśl archiwalna w XIX i XX wieku, Warszawa – Szczecin 1994, s. 9-55.
M. Czapliński, Kancelaria i registratura Rejencji Opolskiej, „Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka”, r. XVI, nr 2, Wrocław 1961, s. 176-199.
J. Gaul, Kancelaria Generalnego Gubernatorstwa Wojskowego w Lublinie 1915-1918, Warszawa 1998.
J. Gaul, Obieg dokumentów w kancelarii Generalnego Gubernatorstwa Wojskowego w Lublinie 1915-1918, „Rocznik Historyczno-Archiwalny”, t. 9, Przemyśl 1996, s. 39-61.
J. Gaul, Registratura austriackiej kancelarii wojskowej w XIX i początkach XXw., „Krakowski Rocznik Archiwalny”, t. 3, Kraków 1997, s. 64-71.
A. Górak, Między strukturalnym a planowym grupowaniem dokumentów. Geneza wykazu akt w Imperium Rosyjskim, [w:] Belliculum Diplomaticum V Lublinense. Dokumenty, kancelarie i archiwa między Wschodem i Zachodem, red. A. Górak, M. Szabaciuk, Lublin 2014, s. 147-160.
A. Górak, Rosyjska kancelaria akt spraw w urzędach Lubelskiej Gubernialnej Administracji Ogólnej w latach 1867-1918, Lublin 2008.
Kancelaria organów władzy w Galicji. Wybór źródeł, oprac. A. Górak, K. Latawiec, Lublin 2012, szczególnie wstęp, s. 15-52.
A. Kopiczyńska, Akta władz administracji gubernialnej Królestwa Polskiego w latach 1867-1915, Warszawa 2004.
A. Kopiczyńska, Kancelaria Gubernatora Łomżyńskiego w latach 1867-1918 – funkcje i procesy aktotwórcze, „Archeion”, t. LXXXIV, Warszawa – Łódź 1988, s. 196-208.
R. Kufel, Kancelaria, registratura i archiwum parafialne na ziemiach polskich od XII do początku XXI wieku, Zielona Góra 2011, szczególnie s. 47-56.
K. Mitiajew, Teoria i praktyka pracy archiwalnej, Warszawa 1954, szczególnie rozdział Dokumentacja i kancelaria (biurowość) w Rosji przedrewolucyjnej, s. 22-61.
S. Nawrocki, Rozwój form kancelaryjnych na ziemiach polskich od średniowiecza do końca XX wieku, Poznań 1998, s. 93-161.
A. Nikiforuk, Kancelaria Rządu Gubernialnego Łomżyńskiego z lat 1867-1918, „Archeion”, t. LXXVIII, Warszawa – Łódź 1984, s. 193-208.
M. Osiecka, Kancelaria i archiwum. System kancelaryjny i archiwalny komisji rządowych w Królestwie Polskim w latach 1815-1867, Warszawa 2015, szczególnie podrozdziały dotyczące spraw kancelaryjnych, s. 147-210, 314-388.
S. Poprawska, Kancelaria górnośląskich przedsiębiorstw przemysłowych do r. 1945, Warszawa 1972.
I. Radtke, Akta spraw w systemie kancelarii pruskiej, „Archeion”, t. LXXVIII, Warszawa – Łódź 1984, s. 163-192.
F. Ramotowska, Uwagi o księgach kancelaryjnych i archiwalnych urzędów polskich i rosyjskich XIX wieku, „Studia Źródłoznawcze”, t. XXI, Warszawa – Poznań 1976, s. 63-77.
W. Rostocki, Kancelaria i dokumentacja aktowa urzędów administracji w Księstwie Warszawskim i Królestwie Polskim (do 1867r.), Wrocław – Warszawa – Kraków 1964.
W. Rostocki, Księgi kancelaryjne i akta spraw urzędów administracji państwowej Księstwa Warszawskiego i Królestwa Polskiego, „Archeion”, t. XXIX, Warszawa 1958, s. 251-266.
M. Stelmach, Kancelaria pruskich urzędów administracji państwowej na przykładzie rejencji w latach 1808-1945, Szczecin 1981.
J. Szyposz, Dzieje kancelarii urzędów i instytucji na terenie Galicji od 1772 do 1918 roku, „Krakowski Rocznik Archiwalny”, t. 1, Kraków 1995, s. 36-45.
L. Wakuluk, Akta miast Rejencji Bydgoskiej 1815-1919. Procesy archiwotwórcze, Warszawa 1998.

2. Okres II Rzeczypospolitej:
W. Bagieński, Procesy archiwotwórcze akt miejskich na Mazowszu na przykładzie Piaseczna w latach 1815-1950, Warszawa 1999, s. 84-133.
Z. Chmielewski, Polska myśl archiwalna w XIX i XX wieku, Warszawa – Szczecin 1994, s.57-94.
Chmielewski Z., Procesy aktotwórcze w polskich urzędach miejskich 1918-1939, Szczecin 1983.
A. G. Dąbrowski, Przepisy kancelaryjne centrali Ministerstwa Spraw Wewnętrznych z sierpnia 1931r. – rzeczywista reforma organizacji pracy biurowej urzędu czy tylko poprawka przepisów wcześniej obowiązujących? [w:] Dzieje biurokracji, t. IV, cz. 2, red. A. Górak, K. Latawiec, D. Magier, Lublin – Siedlce 2011, s. 659-670.
A. G. Dąbrowski, Kancelaria Ministerstwa Spraw Wewnętrznych w Warszawie w latach 1918-1939, Warszawa 2015.
M. Dereszyńska-Romaniuk, Kancelaria Urzędu Wojewódzkiego Pomorskiego w Toruniu w latach 1919-1939, Warszawa 1998.
E. Długajczyk, Kancelaria i pozostałość aktowa Policji Województwa Śląskiego (1922-1939), „Archeion”, t. LXXXVIII, Warszawa – Łódź 1990, s. 23-46.
K. Kasperek, Proces archiwizacji w Urzędzie Wojewódzkim Kieleckim (1918-1939), „Archeion”, t. LXXI, Warszawa – Łódź 1981, s. 123-132.
M. Konstankiewicz, Kancelaria starostw województwa lubelskiego w latach 1919-1939, Lublin 2011.
W. Kozyra, Procesy kancelaryjne i decyzyjne w Urzędzie Wojewódzkim Lubelskim w latach 1919-1939, „Rocznik Chełmski”, t. 7, Chełm 2001, s. 169-185.
R. Kufel, Kancelaria, registratura i archiwum parafialne na ziemiach polskich od XII do początku XXI wieku, Zielona Góra 2011, szczególnie s. 57-79.
J. Milczarek, Powiatowa Komenda Policji Państwowej w Wieluniu oraz posterunki powiatu wieluńskiego w latach 1918-1939 i ich kancelaria oraz pozostałość aktowa, „Rocznik Łódzki”, t. 32, Warszawa – Łódź 1982, s. 305-326.
M. Motas, Zarys dziejów kancelarii Ministerstwa Spraw Wewnętrznych w latach 1918-1931, „Archeion”, t. XLIII, Warszawa 1966, s. 155-164.
M. Motas, Z dziejów kancelarii Ministerstwa Spraw Wewnętrznych w latach 1931-1939, „Archeion”, t. XLIV, Warszawa 1966, s. 213-219.
S. Nawrocki, Rozwój form kancelaryjnych na ziemiach polskich od średniowiecza do końca XX wieku, Poznań 1998, s. 162-187.
A. Piasta, Kancelaria międzywojennej administracji leśnej na przykładzie akt nadleśnictwa Piotrków w Meszczach 1919–1939, „Archeion”, t. CXVII, Warszawa 2016, s. 347-363.
A. Piasta, Kancelaria starostwa powiatowego piotrkowskiego 1919-1939, „Archeion”, t. CVIII, Warszawa 2005, s. 284-302.
Podkowski M., Czynności kancelaryjne zarządu gminy wiejskiej w II RP, „Acta Universitais Wratislaviensis. Prawo”, nr 285, Wrocław 2003, s. 305-318.
S. Poprawska, Kancelaria górnośląskich przedsiębiorstw przemysłowych do r. 1945, Warszawa 1972.
H. Robótka, Kancelaria urzędów administracji państwowej II Rzeczypospolitej (Procesy aktotwórcze), Toruń 1993.
P. Romanowski, Kancelaria centrali Ministerstwa Spraw Zagranicznych – organizacja, podział zadań, personel w latach 1918-1939, [w:] Dzieje Biurokracji, t. VI, red. T. Bykowa, A. Górak, G. Smyk, Lublin 2016, s. 759-780.
P. Romanowski, Najważniejsze elementy reformy kancelarii centrali Ministerstwa Spraw Zagranicznych w Warszawie w 1933 roku, „Radzyński Rocznik Humanistyczny”, t. 16, Radzyń Podlaski 2018, s. 85-111.
P. Romanowski, Postać i rodzaje akt centrali Ministerstwa Spraw Zagranicznych w Warszawie w latach 1918-1939. Zarys problematyki, „Wschodni Rocznik Humanistyczny”, t. XV, z. 1, Lublin – Radzyń Podlaski 2018, s. 127-140.

3. Okres Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz III Rzeczypospolitej:
W. Bagieński, Procesy archiwotwórcze akt miejskich na Mazowszu na przykładzie Piaseczna w latach 1815-1950, Warszawa 1999, s. 159-186.
A. Barszcz, Prezydium Rady Ministrów i Urząd Rady Ministrów jako wytwórcy państwowego zasobu archiwalnego (1945-1996), Warszawa 2014, szczególnie s. 183-196.
P. Bunkowska, M. Jabłońska, H. Robótka, Współczesna dokumentacja typowa, Toruń 2014.
Z. Chmielewski, Kancelaria miejska na Ziemiach Zachodnich i Północnych w latach 1945-1950, Szczecin 1982.
Z. Chmielewski, Polska myśl archiwalna w XIX i XX wieku, Warszawa – Szczecin 1994, s. 95-168.
A. G. Dąbrowski, Próba reformy metod pracy kancelaryjnej Ministerstwa Administracji Publicznej w lipcu 1948 roku, „Archeion”, t. CXVIII, Warszawa 2017, s. 163-184.
A. G. Dąbrowski, Przepisy kancelaryjne Ministerstwa Administracji Publicznej z lat 1945-1950, „Teki Archiwalne. Seria Nowa”, t. 7 (29), Warszawa 2003, s. 63-74.
A. G. Dąbrowski, Przepisy kancelaryjne Ministerstwa Ziem Odzyskanych z lat 1945-1949, „Archeion”, t. CXVII, Warszawa 2016, s. 387-405.
R. Degen, Kancelaria wojewódzkich urzędów administracji ogólnej na Ziemiach Odzyskanych w latach 1945-1950, Warszawa 2005.
R. Degen, Sposoby usprawnienia pracy biurowej w polskich urzędach w latach 1945-1950, [w:] Dzieje biurokracji na ziemiach polskich, t. I, red. A. Górak, I. Łuć, D. Magier, Lublin – Siedlce 2008, s. 537-550.
T. Filipczak, Kancelaria Sejmu i Rady Państwa oraz archiwum w latach [1944] 1952-1989, Warszawa 2015, szczególnie s. 17-43, 82-103, 173-182.
W. Horst, Kancelarie i archiwa Centralnego Komitetu Wykonawczego Polskiej Partii Socjalistycznej, Komitetu Centralnego Polskiej Partii Robotniczej i Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (1944-1990), Warszawa 2006.
W. Klonowska, Próby usprawnienia kancelarii (biurowości) urzędów administracji centralnej w latach 1945-1952, „Acta Universitatis Nicolai Copernici”, Historia, t. VIII, Toruń 1973, s. 189-202.
R. Kufel, Kancelaria, registratura i archiwum parafialne na ziemiach polskich od XII do początku XXI wieku, Zielona Góra 2011, szczególnie s. 80-145.
S. Nawrocki, Rozwój form kancelaryjnych na ziemiach polskich od średniowiecza do końca XX wieku, Poznań 1998, s. 198-223.
I. Radtke, Kancelaria współczesna, „Archeion”, t. C, Warszawa 1999, s.28-50.
H. Robótka, Współczesna biurowość. Zagadnienia ogólne, Toruń 2010.
W. Roman, Współczesna kultura dokumentacyjna, Toruń 2013.
Współczesna biurowość w administracji publicznej. Komentarz do instrukcji biurowej Prezesa Rady Ministrów z 2011 roku, Toruń 2013.
Współczesna dokumentacja urzędowa, red. H. Robótka, Toruń 2011.

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

• Strona przedmiotu 2900-SPA-HFK w USOSweb