Jak badać historię chłopów w XIX wieku 2900-L-JBHCH
1. Zajęcia organizacyjne
2. Główne nurty badawcze – polski marksizm w różnych odcieniach
Piątkowski Wiesław, Dzieje ruchu zaraniarskiego, Warszawa 1956, s. 5—36 oraz 170—175;
Brodowska Helena, Pamięć powstania styczniowego i nadzieje odzyskania Polski, w: tejże, Chłopi o sobie i Polsce. Rozwój świadomości społeczno-narodowej, Warszawa 1984, s. 110—120.
3. Główne nurty badawcze – antropologia historyczna i historia społeczna
Stomma Ludwik, Antropologia kultury wsi polskiej XIX w., Warszawa 1986, s. 130—150;
Mędrzecki Włodzimierz, Młodzież wiejska na ziemiach polski centralnej 1864—1939. Procesy socjalizacji, Warszawa 2002, s. 5—26 oraz 195—204.
4. Główne nurty badawcze – ludowa historia Polski
Leszczyński Adam, Ludowa historia Polski, Warszawa 2020, s. 369—382, 534—532, 567—572;
oraz wybrane omówienia "Ludowej Historii Polski".
5. Źródła – supliki
Źródło: [wybrane XIX-wieczne supliki galicyjskie]
Opracowania: Marudowicz-Urbańska Helena, Mentalność chłopów polskich w XVIII w. (w świetle suplik wsi królewskich i kościelnych), „Sobótka” 1982, nr 3—4, s. 259—265;
Żytkowicz Leonid, W sprawie wydawania suplik chłopskich jako źródła do dziejów wsi, „Studia Źródłoznawcze” 1958, t. 3, s. 255—258.
6. Źródła – prawodawstwo
Źródło:
Ukaz o urządzeniu włościan z 19 lutego / 2 marca 1864 r.
Opracowanie:
Groniowski Krzysztof, Realizacja reformy uwłaszczeniowej 1864 roku, Warszawa 1963, s. 5—38 oraz 257—261.
7. Źródła – prasa dla ludu
Źródło: [wybrane numery „Gazety Świątecznej” oraz „Zarania”]
Opracowanie:
Kmiecik Zenon, Redaktor i czytelnicy „Gazety Świątecznej” (1881—1908), „Rocznik Historii Czasopiśmiennictwa Polskiego” 1973, nr 12/1, s. 5—25.
8. Źródła – listy chłopskie
Źródło: [przykładowe listy]
Opracowanie:
Brożek Andrzej, Listy emigrantów jako źródło w tradycji i współczesności polskich nauk społecznych, w: Dziedzictwo Witolda Kuli, red. Marcin Kula, Warszawa 1990, s. 32—63.
9. Źródła – materiały etnograficzne
Źródło:
Szczerbicka Ludwika, Z epiki dziadowskiej, „Pamiętnik Literacki” 1959, nr 50/3—4, s. 464—470;
Kolberg Oskar, Krakowskie. Część II, Kraków – Warszawa 1963, s. 235—238;
tenże, Kieleckie. Suplement do tomów 18—19, Poznań 2011, s. 411—412;
Siarkowski Władysław, Materyały do etnografii ludu polskiego z okolic Kielc. Cz. 3., „Zbiór Wiadomości do Antropologii Krajowej” 1880, t. 4, s. 4—5;
Cercha Stanisław, Przebieczany. Wieś w powiecie wielickim. Pod względem etnograficznym, Kraków 1899, s. 64—65.
Opracowanie:
Grochowski Piotr, Dziady. Rzecz o wędrownych żebrakach i ich pieśniach, Toruń 2009, s. 264—291.
10. Źródła – akta dyplomatyczne
Źródło:
Angielski memoriał z 1885 r. o stanie kwestii agrarnej w Królestwie Polskim, opr. Stefan Kieniewicz, „Przegląd Historyczny” 1972, nr 63/3, s. 469—483.
Opracowania:
Marchlewicz Krzysztof, Dystans, współczucie i „znikomy interes”. Uwarunkowania brytyjskiej polityki wobec Polski w latach 1815—1914, Poznań 2016, s. 46—50 oraz 63—69;
Biogram konsula generalnego Francisa Cornwallisa Maudego.
11. Źródła – materiały propagandowe
Korniłowicz Michaił, Pięćdziesięciolecie Reformy Włościańskiej 19 lutego 1864 r., Sankt Petersburg 1914;
O dobrodziejstwie cesarza rosyjskiego dla polskiego chłopa braciom włościanom opowiedział sołtys z Woli Chłopskiej [b.a.], Warszawa 1914, s. 25—37.
Opracowanie:
Blobaum Robert, To Market! To Market! The Polish Peasantry in the Era of the Stolypin Reforms, “Slavic Review” 2000, vol. 59, no. 2, s. 406—426.
12. Źródła – fotografie
Źródło:
[wybór zdjęć chłopów]
Opracowanie:
Koprowicz Agata, Nauka patrzenia na siebie. Egofotografie chłopskich czytelników „Gazety Świątecznej” (1881—1905), „Stan Rzeczy” 2021, nr 2 (21), s. 205—241.
13. Źródła - pamiętniki
Źródło: [wybrany pamiętnik ze zbiorów Instytutu Gospodarstwa Społecznego].
Opracowania: Nieco o pamiętnikach i pamiętnikarzach, Zasięg terytorjalny konkursu na pamiętnik chłopa oraz Odezwa Instytutu Gospodarstwa Społecznego, w: Pamiętniki chłopów, Warszawa 1935, s. XIX—XLVI.
14. Zajęcia w archiwum [szczegóły do ustalenia wspólnie z grupą zajęciową].
15. Zajęcia podsumowujące.
Rodzaj przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
Tryb prowadzenia
Efekty kształcenia
Wiedza – absolwent zna i rozumie:
K_W01 w stopniu zaawansowanym dzieje ziem polskich w ujęciu chronologicznym i tematycznym od czasów najdawniejszych do współczesności, rozumie złożone uwarunkowania zjawisk i procesów historycznych zachodzących na tym obszarze.
K_W03 źródła do badania przeszłości, ich typologię i sposoby klasyfikacji, rozumie przyczyny zmienności źródeł w czasie.
K_W05 metody wnioskowania historycznego, zasady krytyki źródła oraz zasadnicze etapy postępowania badawczego historyka.
K_W13 znaczenie uwarunkowań historycznych dla współczesnych zjawisk i procesów politycznych, społecznych, ekonomicznych i kulturowych oraz sposoby wykorzystywania historii przez aktorów tych procesów.
Umiejętności – absolwent potrafi:
K_U01 przeprowadzić krytykę zewnętrzną i wewnętrzną źródła historycznego, wykorzystując w tym celu narzędzia nauk pomocniczych historii
Kompetencje społeczne – absolwent jest gotów do:
K_K01 krytycznej oceny różnego typu świadectw przeszłości oraz przedstawianych przez innych interpretacji tych świadectw.
Kryteria oceniania
Bieżąca ewaluacja przygotowania i aktywności uczestników podczas zajęć oraz rozmowa dotycząca pracy z omawianymi na zajęciach tekstami pod koniec semestru.
Literatura
Jak w sekcji „pełny opis”.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: