Warsztaty zawodowe. Muzealnictwo żydowskie 2900-JSM-WZ-MUZ
W trakcie zajęć omówimy historyczne, współczesne i praktyczne zagadnienia związane z muzeami dedykowanymi tematyce żydowskiej. Celem zajęć jest zapoznanie z historycznym oraz współczesnym kontekstem powstawania i działalności żydowskich muzeów, jak również z podstawami praktyki muzealniczej związanymi z tworzeniem zbiorów, wystaw i edukacją.
Zajęcia będą podzielone na trzy bloki tematyczne.
Blok historyczny:
Podczas zajęć omówimy początki kolekcjonowania i dokumentowania judaików oraz najstarsze muzea żydowskie działające przed drugą wojną światową. Przyjrzymy się również kształtowaniu się dyskursu na temat sztuki żydowskiej w pierwszej połowie XX wieku oraz pierwszym wystawom prac artystów żydowskich. Na koniec prześledzimy losy żydowskich muzeów i kolekcji podczas Holokaustu oraz w pierwszych latach
powojennych.
Blok współczesny:
W bloku teoretycznym dedykowanym współczesnym muzeom żydowskim omówimy nowe muzea żydowskie powstające od lat 80. XX wieku do chwili obecnej – omówimy misje tych muzeów, społeczno-polityczny kontekst ich tworzenia oraz ich związek z nowymi teoriami muzealniczymi rozwijającymi się w tym okresie. Zapoznamy się również z architekturą muzeów oraz z charakterem wystaw stałych oraz czasowych prezentowanych w tych placówkach. Szczególna uwaga poświęcona będzie Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN, Muzeum Żydowskiemu w Berlinie, Muzeum Żydowskiemu we Frankfurcie oraz Museo Nazionale dell’Ebraismo Italiano e della Shoah w Ferrarze.
Blok praktyczny
W bloku praktycznym zapoznamy się ze współczesną praktyką muzealniczą – tworzeniem wystaw i kolekcji, opracowywaniem i udostępnianiem zbiorów oraz działalnością edukacyjną. Wspólnie przyjrzymy się również najnowszym wyzwaniom, z jakimi muszą mierzyć się współczesne muzea żydowskie (partycypacyjność, dostępność, inkluzyjność i różnorodność, dekolonializacja dyskursu itp.).
Część zajęć bloku współczesnego i praktycznego prowadzona będzie w Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN i uwzględni spotkania z pracownikami muzeum.
Rodzaj przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Po ukończeniu kursu student powinien posiadać wiedzę na
temat historii tworzenia żydowskich kolekcji i muzeów
przed drugą wojną światową, zniszczeniach żydowskiej
kultury materialnej podczas Zagłady oraz o współczesnych
muzeach prezentujących żydowską historię (misje i wizje,
konteksty powstania, wystawy i inna działalność
programowa w kontekście nowoczesnego krytycznego
muzealnictwa). Szczególnym efektem uczestnictwa w
zajęciach powinno być ogólne rozeznanie w zagadnieniach
i problemach nurtujących współczesnych muzealników i
edukatorów muzealnych pracujących w obszarze tematyki
żydowskiej (dotyczących tworzenia kolekcji, tematyki
wystaw, relacji społecznych). W efekcie zajęć praktycznych
studenci powinni być w stanie sami opracować prostą
propozycję projektu wystawy albo wydarzenia muzealnego
(uwzgledniającą nie tylko merytorykę, ale wszystkie inne
aspekty organizacyjnej, jakie taki projekt powinien
zawierać).
Kryteria oceniania
Na ocenę złożą się następujące kryteria:
- przygotowanie na zajęcia rozumiane jako zapoznanie się z
przesłanymi przed zajęciami materiałami
- uczestnictwo w dyskusji podczas zajęć
- przygotowanie i prezentacja podczas zajęć krótkiego
wystąpienia na uzgodniony wcześniej temat
- obecność na zajęciach
Literatura
Literatura podawana będzie do każdych zajęć, w zależności od omawianych zagadnień.
Poniżej podaję kilka najważniejszych pozycji, z których będziemy korzystali.
Blok historyczny:
M. Goldstein, Karol Dresdner, Kultura I sztuka ludu żydowskiego na ziemiach polskich, Lwów 1935
M. Buber, Lesser Ury [oraz] Address on Jewish art [w:] G. G. Schmidt, The First Buber: Youthful Zonist Writings of Martin Buber, 1999
R. Piątkowska, Skarby naszej przeszłości. Muzea żydowskie w Polsce, M. Adamczyk-Garbowska, A. Markowski, A. Trzciński, M. Wodziński (red.), „Studia Judaica” 2013, t. 16, nr 2(32), s. 3-45
R. Cohen, Jewish Icons. Arts and Society in Modern Europe, Univesrity of California Press, Berkely, 1998
T. Sztyma-Knasiecka, Dyskusja nad sztuką żydowską na przełomie XIX i XX wieku, w: „Dzieje krytyki artystycznej i myśli o sztuce”, Zakład Historii Sztuki Nowoczesnej Wydziału Sztuk Pięknych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika i Stowarzyszenie Sztuki Nowoczesnej w Toruniu, pod red. Małgorzaty Geron i Jerzego Malinowskiego, 2008, 271-281
Blok współczesny i praktyczny:
The New Museology, P. Vergo (ed.), Reaktion Books, London, 1989
P. Piotrowski, Muzeum krytyczne, Poznań, 2011
B. Kirshenblatt-Gimblett, Why Jewish Museums? An International Perspective, M. Adamczyk-Garbowska, A. Markowski, A. Trzciński, M. Wodziński (red.), „Studia Judaica”, s. 77-78, 81.
B. Kirshenblatt-Gimblett, Jak powstawała wystawa, w: Polin. 1000 lat historii Żydów polskich, katalog wystawy stałej Muzeum Historii Żydów Polskich, B. Kirshenblatt-Gimblett, A. Polonsky (red.), Warszawa 2014
M. Rossman, Zdecydowanie żydowskie, wyraźnie polskie – Muzeum Historii Żydów Polskich a nowa polsko-żydowska metahistoria, M.
Adamczyk-Garbowska, A. Markowski, A. Trzciński, M. Wodziński (red.) „Studia Judaica”, s. 50-51.
T. Sztyma, Muzea żydowskie w Europie: geneza i charakterystyka, w: „Muzealnictwo” 2019 (R. 60)
A. Kamczyki, Muzeum Libeskinda w Berlinie. Żydowski kontekst architektury, UAM, Poznań 2015
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: