Grecy, Rzymianie i barbarzyńcy nad Morzem Czarnym i na Kaukazie 2800-ZMCZAR
Głównymi bohaterami opowieści będą z jednej strony Grecy i Rzymianie (jako przybysze) z drugiej strony wybrane plemiona z długiej listy ludów zasiedlających przez stulecia tereny wokół Morza Czarnego. Relacje między przedstawicielami tych dwóch różnych światów: wymiana, handel, dyplomacja, wojny zostaną zaprezentowane na wybranych przykładach. Opowieść zaczyna się z chwilą gdy na Morze Czarne przybywają pierwsi osadnicy greccy a dobiega końca gdy najazdy Boranów, Gotów i Hunów przyczyniają się do upadku większości miast i twierdz założonych przez Greków i Rzymian.
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Efekty kształcenia
Wiedza (absolwent):
K_W02; K_W06; K_W08; K_W11
zna szczegółowe pojęcia i terminologię stosowaną w archeologii;
ma szczegółową, specjalistyczną wiedzę o wybranych społecznościach pradziejowych, starożytnych i średniowiecznych, obejmującą terminologię, teorie i metodologię z zakresu archeologii;
ma uporządkowaną wiedzę o rozwoju gatunku człowieka oraz jego głównych strategiach adaptacji do różnych warunków środowiskowych;
ma szczegółową wiedzę o najważniejszych osiągnięciach i głównych kierunkach rozwoju archeologii;
Umiejętności (absolwent potrafi):
K_U01; K_U02; K_U03; K_U07
wyszukiwać, analizować, selekcjonować i wykorzystywać informacje o źródłach archeologicznych i ich kontekście z wykorzystaniem literatury i mediów elektronicznych, oraz poddawać je krytyce i twórczej interpretacji;
samodzielnie rozpoznawać, analizować, wykorzystywać, klasyfikować i interpretować źródła archeologiczne dobierając właściwe metody analityczne, dokonując krytycznej analizy i twórczej interpretacji;
kreatywnie wykorzystywać istniejące metody i techniki, przystosowując je do potrzeb wynikających ze specyfiki badanych zagadnień;
wykrywać złożone zależności między artefaktami i ekofaktami a dawnymi procesami kulturowymi;
Kompetencje społeczne (absolwent jest gotów do):
K_K01; K_K02; K_K03; K_K04; K_K05K_K06; K_K07; K_K08; K_K11; K_K12; K_K13; K_K14; K_K16
wykorzystywania posiadanej przez siebie wiedzy i umiejętności oraz jest świadomy konieczności konfrontowania jej z opiniami ekspertów;
uznania istotnego znaczenia artefaktów, ekofaktów i źródeł pisanych jako elementów dziedzictwa kulturowego ludzkości;
oceny niepowtarzalnej wartości źródeł archeologicznych i ich roli w odtwarzaniu przeszłości człowieka;
krytycznej oceny interpretacji źródeł archeologicznych i historycznych z wykorzystaniem wieloaspektowej interpretacji;
wykorzystania posiadanej przez siebie wiedzy na temat kompleksowej natury kultury i potrafi analizować rozmaite kategorie źródeł dla odtworzenia przeszłości człowieka;
upowszechniania wiedzy na temat dziedzictwa kulturowego, podkreślając jego znaczenie dla zrozumienia procesu przemian gospodarczych, społecznych i kulturowych, od czasów najdawniejszych do współczesności;
krzewienia wiedzy na temat odpowiedzialności za zachowanie dziedzictwa kulturowego;
inicjowania i rozwijania współpracy ze społeczeństwem w zakresie prowadzonych prac archeologicznych;
propagowania problematyki etycznej związanej z rzetelnością i uczciwością naukową oraz przyjmowania odpowiedzialności za trafność podejmowanych decyzji w trakcie pozyskiwania źródeł archeologicznych;
uznania i poszanowania różnych punktów widzenia determinowanych różnym podłożem kulturowym;
uznania konieczności uczenia się przez całe życie oraz doskonalenia swoich umiejętności merytorycznych I praktycznych w zakresie archeologii;
stosowania i rozwijania zasad etycznych związanych z badaniami nad źródłami archeologicznymi oraz działań na rzecz przestrzegania tych zasad;
rozwijania dorobku archeologii i podtrzymywania etosu zawodu archeologa;
Kryteria oceniania
Przedmiot kończy się egzaminem ustnym. Ocena zależy od udzielenia prawidłowych odpowiedzi na zadane pytania. Do 40% prawidłowych odpowiedzi (punktów) – ocena niedostateczna; do 60% prawidłowych odpowiedzi (punktów) – ocena dostateczna; do 80% prawidłowych odpowiedzi (punktów) – ocena dobra; powyżej 80% prawidłowych odpowiedzi (punktów) – ocena bardzo dobra.
Praktyki zawodowe
Przydatnym uzupełnieniem informacji prezentowanych na wykładzie byłby udział w ćwiczeniach wykopaliskowych na stanowisku archeologicznym, na północnych wybrzeżach Morza Czarnego lub na Południowym Kaukazie.
Literatura
Herodot, Dzieje (księga 4).
Gajusz Pliniusz Sekundus, Historia Naturalna (księga 6).
Flawiusz Arrian, Żegluga dookoła Pontu Euksyńskiego (Periplus Eukseinu Pontu).
King Ch., Dzieje Morza Czarnego, Warszawa 2021.
Karasiewicz-Szczypiorski R., Z dala od uczęszczanych szlaków? Kilka słów o znaczeniu i miejscu Olbii na peryferiach świata rzymskiego, (w:) Jakubiak K. (red.) Donum Cordis. Studia poświęcone pamięci Profesora Jerzego Kolendo, Warszawa 2019, 150-167.
Karasiewicz-Szczypiorski R., Forty i posterunki rzymskie w Scytii i Taurydzie w okresie pryncypatu, Światowit Supplement Series A: Antiquity, vol. XV, Warszawa 2015.
Znaczna część planowanych zajęć opiera się na najnowszych zwykle nie publikowanych wynikach badań. Dodatkowa literatura, która może stanowić uzupełnienie treści prezentowanych w ramach zajęć będzie proponowana sukcesywnie.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: