Archeologia Egiptu i Nubii od neolitu do Okresu Rzymskiego I 2800-PO-ENRI
Po wprowadzeniu na temat chronologii i geografii regionu, w porządku
chronologicznym omawiane będą następujące zagadnienia:
Nubia neolityczna
-zmiany klimatyczne i kulturowe: Wadi Howar i osada El Barga
-cmentarzyska neolityczne Kadruka, Kadada, Kadero – struktura społeczeństw
neolitycznych
Egipt predynastyczny:
- kultury Badari, Nagada i Dolnoegipska
Egipt protodynastyczny:
- formowanie się ośrodków protopaństwowych w Hierakonpolis i Abydos
Egipt archaiczny:
- królewska nekropola na Umm el-Qaab,
- królewska i prywatna nekropola w Sakkarze,
- osada i nekropola w Tell Farcha,
- twierdza na Elefantynie
Nubia w okresie formowania się pierwszych państwowości:
- Grupa A
- Kultura pre-Kerma
- początki relacji z Egiptem
Egipt czasów Starego Państwa:
- piramida schodkowa w Sakkarze,
- kompleksy piramid IV, V i VI dynastii,
- prywatne grobowce na nekropoli memfickiej i na prowincji,
- świątynie solarne V dynastii,
- świątynie prowincjonalne – Elefantyna, Hierakonpolis, Bubastis,
- miasto robotników Heit e-Ghurab
Egipt w I Okresie Przejściowym
- grobowiec Achtifirego w Moalla, „piramida” w Dara,
- neropola el-Tarif w Tebach
Egipt czasów Średniego Państwa:
- świątynia Mentuhotepa Nebhepetre w Deir el-Bahari,
- grobowce dostojników w Tebach Zachodnich,
- piramidy w Liszt,
- świątynia Amona w Karnaku za XII dynastii,
- Kahun, miasto przy piramidzie;
- pałac w Bubastis,
- twierdze nubijskie
Egipt w II Okresie Przejściowym
- Awaris, stolica Hyksosów,
- Kultura lewantyńska we wschodniej Delcie i Wadi Tumilat,
- nekropola Dra Abu el-Naga w Tebach Zachodnich.
Nubia na przełomie III i II tysiąclecia p.n.e.
- kultury tzw. „horyzontu kermańskego”: Kerma, Grupa C, kultura Pan-grave,
ludy Medżaj
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Założenia (opisowo)
Koordynatorzy przedmiotu
W cyklu 2024Z: | W cyklu 2023Z: |
Efekty kształcenia
Wiedza: student zna i rozumie
- ma podstawową wiedzę o miejscu i znaczeniu archeologii w systemie nauk,
społeczno-kulturowej przeszłości człowieka oraz o jej specyfice przedmiotowej i
metodologicznej (K_W01)
- zna podstawowe pojęcia i terminologię stosowane w archeologii Egiptu i Nubii
(K_W02)
- ma szczegółową wiedzę nt. społeczności zamieszkujących w pradziejach i
starożytności Dolinę Nilu, obejmującą terminologię, teorie i metodologię z
zakresu - archeologii Egiptu i Nubii (K_W05)
-ma podstawową wiedzę o powiązaniach archeologii Egiptu i Nubii z innymi
dziedzinami oraz dyscyplinami naukowymi, z obszaru nauk humanistycznych,
społecznych, przyrodniczych i ścisłych (K_W06)
- ma podstawową wiedzę o głównych kierunkach rozwoju i najważniejszych
nowych osiągnięciach w zakresie archeologii Doliny Nilu (K_W08)
- zna i rozumie podstawowe metody analizy i interpretacji różnych wytworów
kultury, właściwe dla wybranych tradycji, teorii i szkół badawczych w zakresie
archeologii Egiptu i Nubii (K_W09)
- zna i rozumie podstawowe metody analizy i interpretacji informacji zawartych w
publikacjach naukowych (K_W11)
- zna i rozumie podstawowe metody analizy tekstów starożytnych (K_W12)
- ma podstawowe wiadomości o rozwoju człowieka oraz jego głównych
strategiach adaptacji do różnych warunków środowiskowych (K_W14)
- ma ogólną wiedzę na temat właściwości surowców oraz sposobów ich
wykorzystania przez dawne społeczności (K_W15)
Umiejętności: student potrafi:
- rozpoznać różne rodzaje tekstów zapisanych różnymi rodzajami pisma
egipskiego (K_U08)
- posługiwać się podstawowymi pojęciami badawczymi i ujęciami teoretycznymi
właściwymi dla archeologii Egiptu i Nubii (K_U09)
- rozpoznawać różne rodzaje wytworów kultury materialnej łącznie z kontekstem
oraz właściwie je dokumentować i przeprowadzać ich krytyczną analizę i
interpretację (K_U10)
- wykrywać proste zależności między artefaktami a dawnymi procesami
kulturowymi i społecznymi (K_U13)
Kompetencje społeczne: student jest gotów do:
- wykorzystania posiadanej przez siebie wiedzy i umiejętności oraz jest
świadomy konieczności konfrontowania ich z opiniami ekspertów (K_K01)
- uznania istotnego znaczenia pozostałości materialnych, języków starożytnych i
źródeł pisanych jako elementu dziedzictwa kulturowego ludzkości (K_K02)
- docenić niepowtarzalne wartości źródeł archeologicznych i ich roli w
odtwarzaniu przeszłości człowieka (K_K03)
- krytycznej oceny interpretacji źródeł archeologicznych i historycznych ze
świadomością wieloaspektowości interpretacji (K_K04)
- wykorzystania posiadanej przez siebie wiedzy na temat kompleksowej natury
kultury i jej złożoności, ze świadomością potrzeby analizy rozmaitych kategorii
źródeł dla odtworzenia przeszłości człowieka (K_K05)
- podkreślania znaczenia dziedzictwa kulturowego ludzkości dla rozumienia
procesu przemian gospodarczych, społecznych i kulturowych od czasów
najdawniejszych do współczesności (K_K06)
- uznania własnej odpowiedzialności za zachowanie dziedzictwa kulturowego
(K_K07)
- uznania znaczenia problematyki etycznej związanej z rzetelnością i
uczciwością naukową oraz do przyjęcia odpowiedzialności za trafność
podejmowanych decyzji w trakcie pozyskiwania źródeł archeologicznych, w
zgodzie z obowiązującym prawem państwa, na terenie którego prowadzone są
badania (K_K11)
- uznania i poszanowania różnych punktów widzenia determinowanych różnym
podłożem kulturowym (K_K12)
Kryteria oceniania
Zajęcia kończą się egzaminem ustnym.
Literatura
Baines, J., Malek, J., 1995, Wielkie kultury świata. Egipt, Warszawa
Ciałowicz, K.M., 1999, Początki cywilizacji egipskiej, Warszawa-Kraków
Grimal, N., 2004, Dzieje starożytnego Egiptu, Warszawa
Hartwig, M.K. (ed.), 2015, A companion to ancient Egyptian art, Wiley Blackwell
Helck, W., Otto, E., Westendorf, E. (ed.), 1975-1988, Lexikon der Ägyptologie.
Band I-VII, Wiesbaden
Ikram, S., 2002, Death and burial in ancient Egypt, Harlow: Longman.
Ikram, S., 2004, Śmierć i pogrzeb w starożytnym Egipcie, Warszawa
Kemp, B.J., 2009, Starożytny Egipt. Anatomia cywilizacji, Warszawa
Lehner, M., 1997, The Complete Pyramids, Thames & Hudson
Lipińska, J., 1978, Historia rzeźby, reliefu i malarstwa starożytnego Egiptu,
Warszawa
Lipińska, J., 1977, Historia architektury starożytnego Egiptu, Warszawa
Lloyd, A.B. (ed.), 2010, A companion to ancient Egypt, vol I, Wiley Blackwell
Robins, G., 2008, The art of ancient Egypt, Cambridge, Mass.: Harvard
University Press.
Schneider, T., 2001, Leksykon faraonów; Warszawa
Schultz, R., Seidel, M. (red.), 2004, Egipt. Świat faraonów, Kolonia
Snape, S., 2014, The Complete Cities of Ancient Egypt, Thames & Hudson
Wilkinson, R.H., 2003, The Complete Gods and Goddesses of Ancient Egypt,
Thames & Hudson
Wilkinson, R.H., 2000, The Complete Temples of Ancient Egypt, Thames &
Hudson
Nubia:
Edwards, D. N., The Nubian past: an archaeology of the Sudan,
Routledge, 2004
Morkot, R., The black pharaohs: Egypt's Nubian rulers, Rubicon Press,
2000
Török, L., Between two worlds: the frontier region between ancient Nubia
and Egypt, 3700 BC-AD 500, Brill, 2009
Welsby, D.A., Anderson, J. R, Sudan: Ancient Treasures : an Exhibition of
Recent Discoveries from the Sudan National Museum, British Museum
Press, 2004
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: