Bałtowie we wczesnym średniowieczu 2800-PL-MD0-SPEC-BAL
Celem zajęć jest prezentacja archeologicznej wizytówki kultury wczesnośredniowiecznych Bałtów: Prusów, Jaćwingów i plemion letto-litewskich (mieszkańców wschodniej Litwy, Żmudzi, Kuronii, Zemgalii, Selonii i Łatgalii) w okresie od początków wczesnego średniowiecza do czasów ich konfrontacji ze światem łacińskim w dobie krucjat północnych. Temat ten, najczęściej traktowany marginalnie (lub wręcz nieobecny) w perspektywie polskiej archeologii i mediewistyki zasługuje na rozwinięcie nie tylko z powodu bogactwa kulturowego świata bałtyjskiego i relacji łączących jego mieszkańców z ludnością sąsiednich terenów (polskich ruskich, fińskich itp.), ale także z uwagi na dorobek badawczy Wydziału Archeologii UW, który od lat zaangażowany jest w rozpoznanie archeologiczne ziem pruskich i jaćwieskich. Efektem tych prac jest zdefiniowanie elementów kultury materialnej i duchowej, organizacji terytorialnej, ukazanie skali kontaktów interregionalnych Bałtów, a także etapów rozwoju ich struktur plemiennych, ewoluujących w kierunku organizmów wczesnopaństwowych.
Oddzielnym zagadnieniem jest konfrontacja Bałtów ze światem łacińskim (w mniejszym stopniu również z ruskim), która przynosząc kres niezależności Prusom, Kuronom, Zemgalom itd., doprowadziła do interesujących z naukowego punktu widzenia przekształceń kulturowych, jakim podlegali oni już w ramach państw zakonnych – zakonu kawalerów mieczowych w Inflantach i zakonu krzyżackiego w Prusach.
Udział w zajęciach da możliwość zapoznania się z najważniejszymi wyznacznikami kulturowymi wczesnośredniowiecznych Bałtów, z wybranymi źródłami historycznymi, a także – last not the least – z dorobkiem badawczym naszego Wydziału. Ten ostatni element może być szczególnie interesujący z powodu kontaktu z atrakcyjnym, niemającym analogii na ziemiach słowiańskich materiałem archeologicznym.
Podstawą tematyczną zajęć będzie analiza charakterystycznych cech kulturowych poszczególnych regionów (w semestrze zimowym) i próba syntetycznego ujęcia wybranych problemów (w semestrze letnim).
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Poszerzona wiedza o archeologii północno-wschodniej Europy we wczesnym średniowieczu, jej zróżnicowaniu etnicznym, kulturowym i procesie formowania się państw średniowiecznych (K_W01; K_W02; K_W03; K_W04; K_W11).
Znajomość metod analizy relacji pomiędzy ugrupowaniami kulturowymi oraz ich kontaktów dalekosiężnych (K_W12, K_W13).
Poszerzona wiedza o archeologii północno-wschodniej Europy we wczesnym średniowieczu, jej zróżnicowaniu etnicznym, kulturowym i procesie formowania się państw średniowiecznych. Znajomość metod analizy relacji pomiędzy ugrupowaniami kulturowymi oraz ich kontaktów dalekosiężnych (K_W01; K_W02; K_W03; K_W04; K_W11).
Umiejętność rozpoznania elementów kultury materialnej typowej dla wczesnośredniowiecznych kultur bałtyjskich (K_U01, K_U02). Umiejętność samodzielnej analizy i interpretacji źródeł związanych z tematyką zajęć (K_U03, K_U12), w oparciu o aktualny stan wiedzy nad tymi zagadnieniami.
Umiejętność samodzielnej analizy i interpretacji źródeł związanych z tematyką zajęć, w oparciu o aktualny stan wiedzy nad tymi zagadnieniami (K_U15) oraz zaprezentowania wyników swojej pracy w formie pisemnej (K_K01, K_K04).
Kryteria oceniania
Podstawą zaliczenia będą wyniki dwóch kolokwiów przeprowadzonych na końcu każdego semestru.
Literatura
Spis literatury zostanie przedstawiony podczas zajęć.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: