Metrologia w archeologii 2800-PA-METR

Wiedza – absolwent zna i rozumie:
K_W01 – ma podstawową wiedzę o miejscu i znaczeniu metrologii archeologicznej i
historycznej w systemie nauk, społeczno-kulturowej przeszłości człowieka oraz o jej
specyfice przedmiotowej i metodologicznej.
K_W02 – zna szczegółowe pojęcia i terminologię stosowane w metrologii.
K_W06 – ma szczegółową, specjalistyczną wiedzę o wybranych zagadnieniach
związanych z metrologią archeologiczną i historyczną (pradziejową, starożytną i
średniowieczną) obejmującą terminologię, teorie i metodologię.
K_W08 – ma uporządkowaną wiedzę o systemach metrycznych i ich rozwoju u
dawnych społeczeństw oraz ich głównych strategiach adaptacji, np. do innych
warunków geopolitycznych, gopodarczych itp.
K_W09 – zna i rozumie podstawowe metody analizy i interpretacji różnych wytworów
kultury, w tym związanych z metrologią, właściwe dla wybranych tradycji, teorii i szkół
badawczych w zakresie archeologii.
K_W11- zna i rozumie podstawowe metody analizy i interpretacji informacji zawartych
w publikacjach naukowych dotyczących metrologii.
K_W12 – zna i rozumie podstawowe metody analizy tekstów starożytnych i
średniowiecznych dotyczących metrologii.
K_W14 – ma podstawowe wiadomości o rozwoju człowieka oraz jego głównych
strategiach adaptacji do różnych warunków środowiskowych, które można poznać na
podstawie metrologii.
K_W15 – ma ogólną wiedzę na temat właściwości surowców oraz sposobów ich
wykorzystania przez dawne społeczności w produkcji narzędzi służących do liczenia,
mierzenia i ważenia.
Ponadto ma świadomość:
że badania z zakresu metrologii archeologicznej mają charakter badań
interdyscyplinarnych;
że stanowiska archeologiczne są potencjalnie bogatym źródłem informacji o dawnym
miernictwie i systemach metrycznych;
ma świadomość, że podstawa współczesnej metrologii powstała w starożytności.
Umiejętności – absolwent potrafi:
K_U01 – wyszukiwać, analizować, selekcjonować i wykorzystywać informacje o
źródłach związanych z metrologią archeologiczną i historyczną oraz o ich kontekście
z wykorzystaniem literatury i mediów elektronicznych oraz poddawać je krytyce i
twórczej interpretacji.
K_U02 - samodzielnie rozpoznawać, analizować, wykorzystywać, klasyfikować i
interpretować źródła archeologiczne związane z metrologią archeologiczną i
historyczną dobierając właściwe metody analityczne, dokonując ich krytycznej analizy i
twórczej interpretacji.
K_U03 – kreatywnie wykorzystywać istniejące metody i techniki przystosowując je do
potrzeb wynikających ze specyfiki badanych zagadnień społecznych.
K_U17 – przygotować wysąpienie ustne na temat szczegółowych zgadanień z dziedziny
metrologii archeologicznej i historycznej.
K_U20 – przygotować pracę pisemną dotyczącą szczegółowych zgadanień z dziedziny
metrologii archeologicznej i historycznej z wykorzystaniem różnych materiałów
źródłowych.
K_U26 – wyszukiwać możliwości poszerzania wiedzy z zakresu metrologii poza

uczelnią.
Ponato potrafi, w razie konieczności, liczyć, ważyć, mierzyć dawnymi metodami.
Kompetencje społeczne - absolwent jest gotów do:
K_K01 – wykorzystywania posiadanej przez siebie wiedzy i umiejętności z zakresu
metrologii oraz do konfrontowania ich z opiniami ekspertów.
K_K02 – uznania istotnego znaczenia artefaktów, ekofaktów i źrodeł pisanych
związanych z metrologią archeologiczną i historyczną jako elementów dziedzictwa
kulturowego ludzkości.
K_K03 – oceny niepowtarzalnej wartości źródeł archeologicznych i ich roli w
odtwarzaniu przeszłości człowieka, w tym poznawania dawnych społeczności poprzez
metrologię.
K_K04 – krytycznej oceny interpretacji źródeł archeologicznych i historycznych
dotyczących metrologii i ma świadomość ich wieloaspektowej interpretacji.
K_K05 – wykorzystania posiadanej przez siebie wiedzy na temat kompleksowej natury
kultury i ma świadomość potrzeby analizy rozmaitych kategorii źródeł dla odtworzenia
przeszłości człowieka, w tym historii społeczeństw na podstawie metrologii.
K_K06 – upowszechniania wiedzy na temat dziedzictwa kulturowego, w tym metrologii
archeologicznej i historycznej oraz podkreślania jej znaczenia dla zrozumienia procesu
przemian gospodarczych, społecznych i kulturowych od czasów najdawniejszych do
współczesności.
K_K07 – krzewienia wiedzy na temat odpowiedzialności za zachowanie dziedzictwa
kulturowego, w tym znalezisk związanych z metrologią.
K_K11 – propagowania problematyki etycznej związanej z rzetelnością i uczciwością
naukową oraz przyjmowania odpowiedzialności za trafność podejmowanych decyzji w
trakcie pozyskiwania źródeł archeologicznych, które mogą być podstawą źródłową
metrologii archeologicznej i historycznej.
K_K12 – uznania i poszanowania różnych punktów widzenia determinowanych różnym
podłożem kulturowym w badaniach historycznych.

Podstawą zaliczenia jest obecność na zajęciach i praca pisemna na jeden z trzech
podanych wcześniej tematów. Pracę będzie można przesłać pocztą elektroniczną do
końca zimowej sesji egzaminacyjnej.
Zaliczenie jest na ocenę.

Literatura podstawowa
1. Adamczyk J., Płacidła w Europie Środkowej i Wschodniej w średniowieczu,
Warszawa 2004.
2. Entwistle Ch., Byzantine Weights, [w:] A.E. Laiou (red.), The Economic History of
Byzantium. From the Seventh through the Fifteenth Century, Washington, 2002.
3. Kula W., Metrologia historyczna: uwagi o jej zadaniach badawczych, Przegląd
Historyczny, t. 50, nr 2, 1959, s. 248-272.
4. Kula W., Miary i ludzie, Warszawa 1970.
5. Nikodem J., Sikorski D. A., Vademecum historyka mediewisty,Warszawa 2012.
6. Robson E., Mathematics in Ancient Iraq. A social History, Princeton, Oxford 2008.
7. Wipszycka-Bravo E., Metrologia, w: Vademecum historyka starożytnej Grecji i
Rzymu. Źródłoznawstwo starożytności klasycznej, tom I/II, Warszawa 2001.

Podany spis literatury zostanie uzupełniony w trakcie realizacji programu zajęć.

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

• Strona przedmiotu 2800-PA-METR w USOSweb