Dawne szkutnictwo 2800-DWSZK-OG

Charakterystyka źródeł pisanych, ikonograficznych oraz archeologicznych dla okresów:
1. Pradziejowego i protohistorycznego:
- przekazy Cezara i Tacyta
- dłubanki z kultury Ertebølle
- przedstawienia łodzi z epoki brązu i wczesnej epoki żelaza (ikonografia kręgu nordyjskiego)
- łodzie z North Ferriby, Brigg, Dover
- łódź z Hjortspring
- dłubanki o poszerzanych burtach (w tym Slusegård i Weklice)
- łodzie z Nydam
- fragmenty łodzi z Zatoki Puckiej
- łódź z Kvalsund
- Sutton Hoo
- domy na łodzie
- inne.

2. Szkutnictwo antyczne:
a) starożytny Egipt (od okresu predynastycznego do okresu ptolemejskiego; znaleziska archeologiczne: łodzie z Abydos, łódź Cheopsa, łodzie z Dahszur; ikonografia – m.in. statki Hatszepsut z reliefów w Deir –el-Bahari oraz Ramzesa III z reliefu w Medinet Habu; źródła pisane – dokonania faraona Necho)
b) Śródziemnomorze
- epoka brązu w strefie egejskiej („frying pan’s ships”, przedstawienia na pieczęciach kreteńskich, modele łodzi z wczesnej i środkowej epoki brązu, freski z Akroiti, rekonstrukcje i replika „Minoa”)
- obszar Mezopotamii (model z Eridu, skórzaki, koszowce i łodzie trzcinowe)
- szkutnictwo fenickie (ikonografia egipska i asyryjska, wraki z Uluburun i Cape Gelidonya)
- szkutnictwo greckie (źródła pisane i ikonograficzne; pentekontery, poliremy, replika triremy „Olimpia”, doki w Zea)
- szkutnictwo rzymskie (charakterystyka jednostek militarnych, handlowych, rzecznych etc.; wraki m.in. z Nemi, Comacchio, Pisy, Fiumicino, Moguncji, Oberstimm; ikonografia i źródła pisane)
- szkutnictwo celtyckie i celto-rzymskie (tradycje celtyckie, łodzie Wenetów, wraki z Blackfriars, Zwammerdamm i inne)
- szkutnictwo bizantyjskie (źródła pisane i ikonograficzne, wraki z Yassi Ada i Yenikapi, „ogień grecki”).

3. Szkutnictwo okresu średniowiecza i nowożytności:
-łodzie i statki wikińskie (m.in. znaleziska z Roskilde)
-rozwój statków handlowych (holki, kogi, nefy)
-era żaglowców (od karaki do liniowca)
-łodzie/statki rzeczne.

4. Szkutnictwo Azji (Chiny, Korea, Japonia, Indie, Azja Południowo-Wschodnia).

Rodzaj przedmiotu

ogólnouniwersyteckie

Tryb prowadzenia

w sali

Koordynatorzy przedmiotu

Michał Grabowski
Bartosz Kontny

Efekty kształcenia

Absolwent zna i rozumie (P7S WG):
w pogłębionym stopniu – wybrane fakty, obiekty i zjawiska z zakresu dawnego szkutnictwa oraz dotyczące ich metody i teorie wyjaśniające złożone zależności między nimi, stanowiące zaawansowaną wiedzę ogólną z zakresu dyscyplin naukowych lub artystycznych tworzących podstawy teoretyczne, uporządkowaną i podbudowaną teoretycznie wiedzę obejmującą kluczowe
zagadnienia oraz wybrane zagadnienia z zakresu zaawansowanej wiedzy szczegółowej.

Absolwent potrafi (P7S UW):
wykorzystywać posiadaną wiedzę z zakresu dawnego szkutnictwa – formułować i rozwiązywać problemy oraz wykonywać zadania typowe dla działalności zawodowej związanej z archeologią jednostek pływających.

Absolwent jest gotów (P7S KK):
do krytycznej oceny posiadanej wiedzy i odbieranych treści z zakresu dawnego szkutnictwa, uznawania znaczenia wiedzy w rozwiązywaniu problemów poznawczych i praktycznych w ww. obszarze oraz zasięgania opinii ekspertów w przypadku trudności z samodzielnym rozwiązaniem problemu.

Kryteria oceniania

Egzamin obejmujący zagadnienia poruszane na zajęciach:

-pisemny (1 termin)

-ustny (2 termin).

Ocena bardzo dobra: uzyskanie 91-100% punktów

Ocena dobra plus: uzyskanie 81-90% punktów

Ocena dobra: uzyskanie 71-80% punktów

Ocena dostateczna plus: uzyskanie 61-70% punktów

Ocena dostateczna: uzyskanie 51-60% punktów

Ocena niedostateczna: uzyskanie 0-50% punktów

Literatura

Bass, G. (red.), The History of Seafaring and Transport, New York 1972.
Bockius, R., Schifffahrt und Schiffbau in der Antike, Stuttgart 2007.
Casson, L., Ships and Seamanship in the Ancient World, Princeton 1996.
Johnstone, B., The Sea-craft of Prehistory, New York 1988.
Jundziłł, J., Rzymianie a morze, Bydgoszcz 1991.
Litwin, J. (red.), Down the river to the sea. Proceedings of the Eighth International Symposium on Boat and Ship Archaeology – Gdansk 1997, Gdańsk 2000.
McGrail, S., Boats of the World from the Stone Age to Medieval Times, Oxford 2001.
Mc Grail, S., Boats of South Asia, London 2003.
Myhre, B., Boathouses and naval organisation, w: Military Aspects of Scandinavian Society in a European Perspective AD. 1-1300, A. Nørgård Jørgensen, B.L. Clausen (red.), Copenhagen 1997, s. 169-183.
Nørgård Jørgensen, A., Sea defence in Denmark AD 200-1300, w: Military Aspects of Scandinavian Society in a European Perspective AD. 1-1300, A. Nørgård Jørgensen, B.L. Clausen (red.), Copenhagen 1997, s. 200-209.
Nørgård Jørgensen, A., Sea defence in the Roman Iron Age, w: Military Aspects of the Aristocracy in Barbaricum in the Roman and Early Migration Periods, B. Storgaard (red.), Copenhagen 2001, s. 67-82.
Nørgård Jørgensen, A., Naval Bases in Southern Scandinavia, 7th to 12th Centuries, [w:] Maritime Warfare in Northern Europe. Technology, organization, logistics and administration 500 BC-1500 AD, A. Nørgård Jørgensen et al. (red)., Copenhagen 2002, s. 125-152.
Ossowski, W., Studia nad łodziami jednopiennymi z obszaru Polski, Gdańsk 1999.
Pedersen, O. C., Trakadas A, Hjortspring. A Pre-Roman Iron-Age Warship in Context, Ships and Boats of the North 5, Roskilde 2003
Rieck, F., The ships from Nydam bog, [w:] The Spoils of Victory. The North in the shadow of the Roman Empire, Copenhagen 2003, s. 296-309.
Skrok, Z., Archeologia podwodna, Warszawa 1991.
Smolarek, P., Dawne żaglowce, Gdańsk 1963.
Smolarek, P., Zabytki szkutnictwa skandynawskiego, Gdańsk 1963.

Strony internetowe:
http://www2.rgzm.de/navis/home/frames.htm
http://inadiscover.com/

Więcej informacji

Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 2800-DWSZK-OG w USOSweb