Piramidy i mastaby - Egipt w Starym Państwie 2800-DWPIRA-OG

Prezentacja architektury, dekoracji i wyposażenia grobów egipskich od czasów archaicznych po Pierwszy Okres Przejściowy (ok. ok. 3000-2050 p.n.e.). Na
szerszym tle historycznym, społecznymi i religijnym omawiane będą zarówno grobowce królewskie, jak i prywatne. Prezentowany materiał archeologiczny
pochodzący z cmentarzy staropaństwowych będzie stanowił podstawę dla rekonstrukcji egipskich obrządków pogrzebowych i wierzeń w życie pozagrobowe.
-------------------------------
Prezentacja różnych aspektów cywilizacji egipskiej w okresie Starego Państwa. Zgodnie z tytułem, tematem zajęć będą nie tylko najbardziej imponujące
monumenty tego okresu - czyli piramidy właśnie. Mowa będzie także o obyczajach pogrzebowych ludzi „prywatnych” (od najwyższych dostojników, po ludzi z
niższych warstw społecznych). Wykład nie ograniczy się jednak tylko do tematyki grobowej, poruszane będą bardzo różnorodne zagadnienia, np. struktura
administracyjna państwa egipskiego, kult świątynny, budownictwo mieszkalne, czynniki, które doprowadziły do upadku Starego Państwa.

Koniec IV i III tysiąclecie p.n.e. to okres, w którym uformowało się państwo egipskie (Okres
Archaiczny), przeżyło swój pierwszy rozkwit (Stare Państwo) i pierwszy długotrwały kryzys (I
Okres Przejściowy). To wówczas uformowała się charakterystyczna sztuka i architektura Egiptu
faraońskiego.
Wykład ma na celu ukazanie jak w materiale archeologicznym zaznaczyły się ówczesne ważne
procesy cywilizacyjne:
- formowanie się "protopaństw" w Okresie Predynastycznym;
- zjednoczenie Egiptu na początku Okresu Archaicznego;
- kształtowanie się ideologii królewskiej i państwowej;
- formowanie się struktury administracyjnej wczesnego państwa;
- ewolucja wierzeń w życie pozagrobowe.

Najważniejsze stanowiska archeologiczne, które będą prezentowane podczas wykładu to:
dla Okresu Predynastycznego i Archaicznego:
Hierakonpolis, Abydos, Sakkara, Tell el-Farcha
dla czasów Starego Państwa:
Sakkara, Medum, Dahszur, Giza, Abu Roasz, Elefantyna.

Rodzaj przedmiotu

ogólnouniwersyteckie

Tryb prowadzenia

w sali

Założenia (opisowo)

Celem wykładu jest zaprezentowanie słuchaczom możliwie pełnego obrazu cywilizacji Egiptu faraońskiego w jej wczesnym, formatywnym okresie.

Koordynatorzy przedmiotu

Sławomir Rzepka

Efekty kształcenia

- zna podstawowe pojęcia i terminologię stosowane w archeologii Egiptu (K_W02)
- ma szczegółową wiedzę nt. społeczeństwa Egiptu w czasach Starego Państwa, obejmującą terminologię, teorie i metodologię z zakresu archeologii Egiptu
faraońskiego (K_W05)
- ma podstawową wiedzę o głównych kierunkach rozwoju i najważniejszych nowych osiągnięciach w zakresie archeologii Egiptu (K_W08)
- zna i rozumie podstawowe metody analizy i interpretacji informacji zawartych w publikacjach naukowych (K_W11)
- ma ogólną wiedzę na temat właściwości surowców oraz sposobów ich wykorzystania przez Egipcjan w czasach Starego Państwa (K_W15)
Umiejętności: student potrafi:
- posługiwać się podstawowymi pojęciami badawczymi i ujęciami teoretycznymi właściwymi dla archeologii Egiptu (K_U09)
- rozpoznawać różne rodzaje wytworów egipskiej kultury materialnej i przeprowadzać ich krytyczną analizę i interpretację (K_U10)
- wykrywać proste zależności między artefaktami a dawnymi procesami kulturowymi i społecznymi (K_U13)
Kompetencje społeczne: student jest gotów do:
- wykorzystania posiadanej przez siebie wiedzy i umiejętności oraz jest świadomy konieczności konfrontowania ich z opiniami ekspertów (K_K01)
- uznania istotnego znaczenia pozostałości materialnych, języków starożytnych i źródeł pisanych jako elementu dziedzictwa kulturowego ludzkości (K_K02)
- docenić niepowtarzalne wartości źródeł archeologicznych i ich roli w odtwarzaniu przeszłości człowieka (K_K03)
- krytycznej oceny interpretacji źródeł archeologicznych i historycznych ze świadomością wieloaspektowości interpretacji (K_K04)
- wykorzystania posiadanej przez siebie wiedzy na temat kompleksowej natury kultury i jej złożoności, ze świadomością potrzeby analizy rozmaitych kategorii
źródeł dla odtworzenia przeszłości człowieka (K_K05)

Kryteria oceniania

egzamin

Literatura

J.P. Allen, Ch. Ziegler, Do. Arnold (red.), Egyptian Art in the Age of the Pyramids, New York 1999
K.M. Ciałowicz, Początki cywilizacji egipskiej, Warszawa-Kraków 1999 N. Grimal, Dzieje
starożytnego Egiptu, Warszawa 2004 B.J. Kemp, Ancient Egypt. Anatomy of Civilisation, London-
New York 1989
M. Lehner, The Complete Pyramids, London 1997
J. Lipińska, W cieniu piramid, Wrocław 2003
J. Lipińska (red.), Tajemnice papirusów, Wrocław 2005
R. Schultz, M. Seidel (red.), Egipt. Świat faraonów, Kolonia 2004
R. Stadelmann, Die ägyptischen Pyramiden, Mainz 1997
Polecane strony internetowe
The Giza Archives Project
http://www.gizapyramids.org/
Digital Egypt for Universities
http://www.digitalegypt.ucl.ac.uk/Welcome.html
Late Predynastic and Early Dynastic Egypt
http://xoomer.alice.it/francescoraf/index.htm

Więcej informacji

Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 2800-DWPIRA-OG w USOSweb