Sztuka nubijska VI-XIV w. Od bizantyjskich aspiracji do ekspresji rdzennych Nubijskich tradycji. 2800-DWNUB

Nubiologia przez lata postrzegana była jako część studiów koptologicznych. Niektóre aspekty kultury chrześcijańskiej w Nubii ukazują jednak z jednej strony jej oryginalność, z drugiej – nawiązywanie do bizantyńskich wzorców. Podczas zajęć szczególna uwaga będzie poświęcona właśnie temu szczególnemu charakterowi sztuki nubijskiej, balansującej pomiędzy tymi dwiema postawami.
Analiza będzie oparta na materiale archeologicznym pochodzącym z okresu pomiędzy końcem VI a końcem XIV wieku, z obszaru pomiędzy pierwszą kataraktą a połączeniem Nilu Białego i Błękitnego – należącego do dziedzictwa trzech królestw nubijskich – Nobadii, Makurii i Alwy.
W historii sztuki nubijskiej można wyróżnić trzy okresy. W okresie wczesnym zauważalne są nadal (najstarsze zachowane zabytki malarstwa nubijskiego powstały ok. 100 lat po chrystianizacji Nubii) wpływy sztuki bizantyńskiej epoki justyniańskiej oraz krótkiego okresu przed Ikonoklazmem oraz wpływy egipskie na niektóre elementy ikonografii. Okres ten kończy się mniej więcej w wieku IX, wraz z zauważalną zmianą stylu, związaną z oryginalnie nubijskimi jego cechami.
Okres pomiędzy X wiekiem a końcem wieku XII ukazuje dalszy rozwój tej tendencji. Nowe tematy w ikonografii oraz elementy programu dekoracji kościołów posiadają coraz bardziej niezależny charakter, szczególnie w przypadku sztuki Makurii. Nowe, przybyłe z Bizancjum, formy liturgii otrzymały oryginalnie nubijską oprawę. W tym okresie program ikonograficzny kościołów objawia się w swojej pełnej formie.
W trzecim okresie, w wieku XIII i XIV, zostają utrzymane osiągnięcia okresów poprzednich, jednakże uproszczone formy i mniejsza skala realizacji odzwierciedlają coraz mniej stabilną – zarówno społeczną, jak i polityczną – sytuację królestw nubijskich.