Ku pradziejowym źródłom matematycznego myślenia. Od paleolitu do starożytnej Grecji. 2800-DWMATMY-OG
W trakcie zajęć omawiane są źródła archeologiczne, od paleolitu po czasy historyczne, dotyczące problematyki kształtowania się liczb i miar w prahistorii. Omawiane będą takie świadectwa jak nacięcia na paleolitycznych kościach i wyrobach sztuki, paciorki z różnych materiałów, bliskowschodnie tokeny oraz pierwsze zapisy na tabliczkach glinianych, paciorki, druty i blaszki w okresie neolitu, megality i problematyka tzw. jardu megalitycznego, metalowe sztabki z różnych rejonów Starego Świata, wczesne metrologiczne zapisy administracyjne Bliskiego Wschodu, pierwsze wagi i ciężarki na Bliskim Wschodzie, Egipcie oraz w Europie, problematyka powstawania monety. Dodatkowo prezentowane będą treści teoretyczne i metodologiczne pozwalające na interpretację wyżej wymienionych znalezisk oraz zrozumienie i opisanie procesu powstawania myślenia matematycznego w dziejach.
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Absolwenci mają pogłębioną wiedzę o źródłach archeologicznych oraz ich roli w poznaniu wczesnych etapów myślenia matematycznego (K_W01). Mają poszerzoną wiedzę (K_W03), oraz podbudowaną teoretycznie z zakresu opisu i interpretacji tych źródeł (K_W04). Rozumieją potrzebę uwzględniania różnych dyscyplin, zarówno podejść humanistycznych, jak i ścisłych w badaniach nad liczbą i miarą w prahistorii (K_W10), oraz znają i rozumieją metody w nich stosowane (K_W14). Potrafią dostrzegać złożone zależności pomiędzy omawianymi artefaktami a dawnymi procesami kulturowymi (K_U07).
Kryteria oceniania
Egzamin. Kryteria oceniania: umiejętność orientacyjnego scharakteryzowania i opisania podstawowych etapów formowania się myślenia matematycznego w pradziejach, jak również wskazania obszarów niezbadanych w omawianej problematyce.
Literatura
Literatura dla zainteresowanych:
Carl B. Boyer i Uta C. Merzbach, A History of Mathematics, 3rd edition (Hoboken, N.J: Wiley, 2010).
Overmann, Karenleigh A. 2023. The Materiality of Numbers: Emergence and Elaboration from Prehistory to Present. Cam-bridge, United Kingdom: Cambridge University Press. https://doi.org/10.1017/9781009361262.
Morley, Iain, and Colin Renfrew, eds. 2010. The Archaeology of Measurement: Comprehending Heaven, Earth and Time in Ancient Societies. Cambridge: Cambridge University Press. https://doi.org/10.1017/CBO9780511760822.
Tomasz Gralak, Architecture, Style and Structure in the Early Iron Age in Central Europe (PL: Uniwersytet Wrocławski and author, 2017), https://doi.org/10.23734/22.17.001.
Karl Petruso, Ayia Irini: The Balance Weights : An Analysis of Weight Measurement in Prehistoric Crete and the Cycladic Islands (Mainz on Rhine: P. von Zabern, 1992).
Michał Heller, Bóg i geometria: gdy przestrzeń była Bogiem (Copernicus Center Press, 2020).
J. Peter Denny, „Cultural Ecology of Mathematics: Ojibway and Inuit Hunters”, w Native American Mathematics, red. Mi-chael P. Closs (University of Texas Press, 1996), 129–80.
Jens Hoyrup, In Measure, Number, and Weight: Studies in Mathematics and Culture (Albany: State University of New York Press, 1994).
John David Barrow - Pi Razy Drzwi. Szkice O Liczeniu, My-śleniu i Istnieniu.
Denise Schmandt-Besserat, Jak powstało pismo (Warszawa: Agade, 2007).
Edmund Husserl, Kryzys nauk europejskich i fenomenologia transcendentalna (Warszawa: vis-a-vis, 2017).
Witold Kula, Miary i ludzie (Warszawa: Książka i Wiedza, 2004).
Aleksander Dzbynski, The Power of the Line: Metaphor, Num-ber and Material Culture in European Prehistory (Cambridge Scholars 2013).
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: