Mistrzostwo wykonania, bogactwo form i kolorów, tajemnice techniki mozaik antycznych. 2800-DWANT-OG

Wykład poświęcony jest mozaice antycznej, od jej początków, aż po czasy późnego antyku. Omówione zostaną różne techniki stosowane przy produkcji mozaik, takie jak technika otoczakowa, opus vermiculatum, opus tesselatum, opus sectilae czy opus crustae. Zobaczyny jak powstawały emblemy i pseudoemblemy. Przyjrzymy się szerokiemu repertuarowi mozaik geometrycznych, floralnych, bądź figuralnych. Wszystkie te zagadnienia zostaną omówione podczas prezentacji niezwykłej klasy mozaik okresu hellenistycznego i rzymskiego odkrywanych już od XVI w. i pochodzących z Aleksandrii w Egipcie, z greckiego Delos, macedońskiej Pelli, sycylijskiej Morgantynie, izraelskiego Ter Dor, ale również z włoskiego Prenestae, Pompejów, Herkulanum, Rzymu i Tivoli, ale także wielu innych stanowisk czasów klasycznych.

Rodzaj przedmiotu

ogólnouniwersyteckie

Tryb prowadzenia

w sali

Koordynatorzy przedmiotu

Piotr Dyczek
Marek Olszewski

Efekty kształcenia

Na zajęciach student zdobywa wiedzę na temat mozaiki antycznej, źródeł antycznych mówiących o mozaikach, technikach mozaikowych, zastosowaniu mozaik w kontekście miejsc publicznych (fontanny, portyki uliczne, termy bazyliki, świątynie, teatry, i inne), oraz w kontekście przestrzeni prywatnej (domy, wille, termy). Student zapoznaje się z terminologią naukową dotyczącą mozaiki. Zdobywa wiedzę na temat repertuaru form stosowanych i ich zastosowania w różnych kontekstach architektonicznych. Zdobywa również wiedzę archeologiczną, gdy mozaiki stanowią element stratygrafii na danym stanowisku, ale również historyczną, gdy jest omawiana t.zw. mozaik Aleksandra Wielkiego; ale wiedza historyczna zdobywana jest przy omawianiu wielu innych mozaik.

Kryteria oceniania

Egzamin ustny polega na opanowaniu terminologii naukowej, na wyjaśnieniu jakiego typu tematy są stosowane przy dekoracji mozaikowej podłóg, ścian i sufitów. Należy opanować centra rozwoju mozaiki hellenistycznej, i stanowiska, gdzie mozaiki hellenistyczne i rzymskie zostały odnalezione. Należy umieć scharakteryzować technicznie, tematycznie, historycznie lub obyczajowo czy też religijnie, kilka mozaik omawianych podczas wykładów i podanych w literaturze.

Literatura

Dunbabin, K. M. D.,. Mosaics of the Greek and Roman world. Cambridge University Press 1999; (rozdziały: 1. Origins and pebble mosaics, pp. 5-17; 2. The invention of tessellated mosaics: Hellenistic mosaics in the east, pp. 18-37; 3. Hellenistic mosaics in Italy 38-52; 15. Opus sectile, pp. 254-268; 16. Craftsmen and workshops, pp. 269-278; 17. Techniques and procedures 279-290; Glossary of ornamental patterns, pp. 339-341; General glossary, pp. 342-344).
Belis, A. and Kondoleon, Ch., Roman Mosaics in the J. Paul Getty Museum, J. Paul Getty Museum, 2016.
Andreae, B., Antike Bidmosaiken, Mayence-sur-le-Rhin, 2003.
Bruneau, Ph., H., La Mosaïque antique, Paris, 1987.
Lavagne, La Mosaïque, coll. « Que sais-je ? », no 2361), Paris, 1987.
Pappalardo, U. et Ciardello, R., Mosaïques grecques et romaines, Paris, Citadelles-Mazenod, 2010.
Zapheiropoulou, M.-K., Emblemata vermiculata. Hellenistische und spätrepublikanische Bildmosaiken. Schöningh, Paderborn 2006.
Meyboom, P. G. P., The Nile Mosaic of Palestrina: Early Evidence of Egyptian Religion in Italy. Brill Academic Publishers, 1994.
Wootton, W., “Another Alexander mosaic: reconstructing the Hunt mosaic from Palermo”, Journal of Roman Archaeology, 15, 2002, pp. 264 - 274.
Joshua, Th. J., “The Ptolemy Painting? Alexander's “right-hand man” and the origins of the Alexander Mosaic”, JRA 35/1, June 2022 , pp. 306 – 321.
Seaman K., Ekphrasis in Sosos’s unswept room mosaic (chap. 4), in: K. Seaman, Rhetoric and Innovation in Hellenistic Art, Cambridge University Press, 2020, pp. 110-132.

Mozaika Aleksandra w Domu Fauna w Pompejach:
Mingoia, J., "Alexander Mosaic from the House of the Faun, Pompeii," in Smarthistory, June 6, 2021, https://smarthistory.org/alexander-mosaic-from-the-house-of-the-faun-pompeii/.

Mozaiki w kościele San Vitale w Rawennie:
Farber,A., "San Vitale and the Justinian Mosaic," in Smarthistory, August 20, 2022, https://smarthistory.org/san-vitale/.
McClanan, A., "Empress Theodora, rhetoric, and Byzantine primary sources," in Smarthistory, July 8, 2021, https://smarthistory.org/theodora-rhetoric/.

Więcej informacji

Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 2800-DWANT-OG w USOSweb