Prospekcja nieinwazyjna i podwodna 2800-DPPOD
Celem zajęć będzie przygotowanie studentów do wykorzystania w praktyce archeologicznej wybranych metod prospekcji nieinwazyjnej i podwodnej. Przeprowadzona zostanie analiza poszczególnych metod oraz omówione ich możliwości i ograniczeń. Zajęcia odbywać się będą stacjonarnie i w terenie.
Wybrane tematy zajęć z archeologii podwodnej:
kwerenda i planowanie badań
- mapy, rejestry morskie
- archiwa
- ikonografia
- fotografia lotnicza i satelitarna
- źródła pisane
- charakterystyka miejsc do poszukiwań
poszukiwania podwodne
- Mapy batymetryczne
- metody poszukiwań
- organizacja poszukiwań
- sprzęt: np. sonar boczny
- roboty podwodne
- miernictwo, lokalizacja
metody dokumentacji wykopaliskowej
- siatki
- pomiary
- oznaczenia podwodne - markowanie
- dokumentacja rysunkowa
- dokumentacja fotograficzna
- ortofotomapa i fotogrametria
Wybrane tematy zajęć z archeologii nieinwazyjnej:
- wybór odpowiednich metod dokumentacji niedestrukcyjnych
- dokumentacja fotograficzna z ziemi i z powietrza
- fotogrametria
- drony w dokumentacji archeologicznej
- skanery 3d w dokumentacji archeologicznej
- wykorzystanie danych dokumentacyjnych ze skanowania LIDAR
- latawce i balony w fotografii z powietrza w archeologii
- metody geofizyczne - wykorzystanie, możliwości i ograniczenia wykorzystania w archeologii
- rekonstrukcja 3d zabytków archeologicznych
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
w sali
Efekty kształcenia
Po zaliczeniu zajęć student ma podstawową wiedzę o miejscu i znaczeniu archeologii w systemie nauk, społeczno-kulturowej przeszłości człowieka oraz o jej specyfice przedmiotowej i metodologicznej (K_W01) oraz zna podstawowe pojęcia i terminologię stosowane w archeologii (K_W02). Ma także szczegółową wiedzę o wybranych społecznościach pradziejowych, starożytnych, średniowiecznych lub nowożytnych, obejmującą terminologię, teorie i metodologię z zakresu archeologii (K_W05) i rozumie związek między osiągnięciami wybranej dziedziny nauki a możliwościami ich wykorzystania w archeologii (K_W07). Dodatkowo zna i rozumie podstawowe metody analizy i interpretacji informacji zawartych w publikacjach naukowych (K_W11) oraz zna i rozumie podstawowe pojęcia i zasady z zakresu ochrony prawa autorskiego i prawa własności przemysłowej (K_W16). Ponadto zna podstawowe zasady etyki zawodowej archeologa (K_W19).
Student potrafi wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować i użytkować informacje o źródłach archeologicznych i ich kontekście z wykorzystaniem literatury i mediów elektronicznych (K_U01) i wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować i użytkować informacje zawarte w różnych źródłach (K_U02) oraz samodzielnie interpretować źródła archeologiczne, dobierając właściwe metody analityczne, oraz zaprezentować uzyskane wyniki pracy (K_U03). Dodatkowo w wyniku zajęć będzie umiał przytaczać aktualne tezy badawcze, formułować wnioski i dobierać strategie argumentacyjne na poziomie elementarnym oraz konstruować argumenty i kontrargumenty (K_U15) i przygotowywać prace pisemne dotyczące zagadnień szczegółowych, z wykorzystaniem różnych
materiałów źródłowych (K_U20) oraz zaplanować pracę naukową (K_U23), planować swój tok studiów i przyszłej kariery naukowej, kierując się wskazówkami opiekuna naukowego (K_U25). Ponadto student osiągnie zdolność wykorzystania posiadanej przez siebie wiedzy i umiejętności oraz jest świadomy konieczności konfrontowania ich z opiniami ekspertów (K_K01), krytycznej oceny interpretacji źródeł archeologicznych i historycznych ze świadomością wieloaspektowości interpretacji (K_K04), wykorzystania posiadanej przez siebie wiedzy na temat kompleksowej natury kultury i jej złożoności, ze świadomością potrzeby analizy rozmaitych kategorii źródeł dla odtworzenia przeszłości człowieka (K_K05), uznania i poszanowania różnych punktów widzenia determinowanych różnym podłożem kulturowym (K_K12).
Student posiądzie ponadto umiejętność odpowiedniego wykorzystania metod prospekcji nieinwazyjnej i podwodnej w badaniach archeologicznych, a także wykonania i zaprezentowania prezentacji multimedialnej na zadany temat, napisania pracy rocznej na wybrany temat, prowadzenia i uczestnictwa w dyskusji.
Kryteria oceniania
Ocena zostanie wystawiona na podstawie krótkiej pracy pisemnej, referatu ustnego, prezentacji multimedialnej oraz zaangażowania na zajęciach. Obecność obowiązkowa.
Literatura
Archaeologia Historica Polona, t. 12, 2002.
Ballard, R. D., Tajemnice podwodnego świata, Warszawa 2002.
Ballard, R. D., Poszukiwania, Warszawa 2000.
Bass, G., Archeologia pod wodą. Wczesne lata, Warszawa-Londyn 2008.
Blot, J.-Y., Underwater Archaeology, 1996.
Bockius, R., Schifffahrt und Schiffbau in der Antike, Stuttgart 2007.
Bogacki, M., Z lotu ptaka. Zdjęcia z balonu i latawca jako metoda dokumentacji archeologicznej, Warszawa, 2016.
Dean, M., Guidelines on acceptable standards in underwater archaeology, St. Andrews 1988.
Deuel, L., Lot w przeszłość. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, 1984.
Grobicki, A., Skarby na dnie mórz, Gdańsk 1990.
Jundziłł, J., Rzymianie a morze, Bydgoszcz 1991.
Kola, A. (red.)., Archeologia podwodna jezior Niżu Polskiego, Toruń 1995.
Kola, A., Wilke, G., Archeologia podwodna, część I: Badania w akwenach śródlądowych Europy Środkowej i Wschodniej, Toruń 1985
Kola, A., Wilke, G., Mosty sprzed tysiąca lat, Toruń 2000.
Koperkiewicz, A., Solen, Gdańsk 1986.
Krzyżak, J., Medycyna nurkowa, Poznań 2006.
Kurnatowska, Z. (red.), Wczesnośredniowieczne mosty przy Ostrowie Lednickim, t. I: Mosty traktu gnieźnieńskiego, Lednica-Toruń.
Misiewicz, K. Geofizyka archeologiczna, Warszawa 2006
Myhre, B., Boathouses and naval organisation, w: Military Aspects of
Scandinavian Society in a European Perspective AD. 1-1300, A. Norgard Jorgensen, B.L. Clausen eds., Copenhagen 1997, s. 169-183.
Norgard Jorgensen, A., Sea defence in Denmark AD 200-1300, w: Military Aspects of Scandinavian Society in a European Perspective AD. 1-1300, A. Norgard Jorgensen, B.L. Clausen eds., Copenhagen 1997, s. 200-209.
Norgard Jorgensen, A., Sea defence in the Roman Iron Age, w: Military Aspects of the Aristocracy in Barbaricum in the Roman and Early Migration Periods, B. Storgaard (red.), Copenhagen 2001, s. 67-82.
Norgard Jorgensen, A., Naval Bases in Southern Scandinavia, 7th to 12th Centuries, w: Maritime Warfare in Northern Europe. Technology, organization, logistics and administration 500 BC-1500 AD, A. Norgard Jorgensen et al. (red)., Copenhagen 2002, s. 125-152.
Ossowski, W., Studia nad łodziami jednopiennymi z obszaru Polski, Gdańsk 1999.
Ossowski, W. (red.), Wrak statku General Carleton, 1785, Gdańsk 2008.
Pedersen, O. C., Trakadas A, Hjortspring. A Pre-Roman Iron-Age Warship in Context, Ships and Boats of the North 5, Roskilde 2003
Rączkowski, W., Archeologia lotnicza - metoda wobec teorii. Poznań, 2002.
Scollar I., Hesse A., Tabbagh A., Herzog I., Archaeological Prospecting and Remote Sensing, Cambridge 1990
Skrok, Z., Archeologia mórz, Gdańsk 1982.
Skrok, Z., Archeologia podwodna, Warszawa 1991.
Smolarek, P., Dawne żaglowce, Gdańsk 1963.
Smolarek, P., Zabytki szkutnictwa skandynawskiego, Gdańsk 1963.
Smolarek, P., Studia nad szkutnictwem Pomorza Gdańskiego X-XIII wieku, Gdańsk 1969.
Sorensen, A. C., Ladby. A Danish Ship-Grave from the Viking Age, Ships and Boats of the North 3, Roskilde 2001.
Stone, D. L., Przewodnik nurka po wraku XIX-wiecznego żaglowca,
Warszawa-Londyn 2008.
Śledź, E., Miedziowiec, Gdańsk 1986.
Treasures of the Baltic Sera, red. U. Djerw
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: