Fałszowanie monet rzymskich od starożytności po nasze czasy 2800-DKFALSZ
Niemal jednocześnie z pojawieniem się pierwszych monet
rozpoczęła się też historia ich fałszowania. Zjawisko to, mimo
surowych restrykcji, przetrwało do naszych czasów. Jednymi z
najbardziej fałszowanych monet w historii ludzkości były i są
monety rzymskie. Głównym celem zajęć jest omówienie
interesującego i złożonego zjawiska fałszowania monet
rzymskich.
W pierwszej części zajęć omówione zostaną historia,
przyczyny oraz techniki fałszowania w okresie produkcji i
obiegu monet rzymskich, czyli w okresie republikańskim i
cesarskim. Zostaną poruszone następujące zagadnienia:
1. Fałszowanie monet okresu Republiki Rzymskiej: przyczyny,
technologie, konsekwencje
2. Fałszowanie monet rzymskim w epoce wczesnego
cesarstwa
3. „Plagi fałszerstw” w okresie późnego Cesarstwa.
4. Fałszowanie monet rzymskich w Barbaricum: nummi
subaerati oraz nummi flati
5. Rzymskie prawo dotyczące fałszowania monet
Druga część zajęć poświęcona będzie fałszowaniu monet
rzymskich w późniejszych czasach aktywnego
zainteresowania numizmatyką antyczną. Na podstawie analizy
różnorodnych technik fałszowania przedstawione zostaną
zasady i sposoby rozpoznania fałszywych monet, a następnie
wykorzystamy zdobyte narzędzia w praktyce – do
identyfikowania podróbek. W tej części zostaną omówione
następujące zagadnienia:
6. Produkcja fałszywych monet rzymskich w epoce renesansu.
Warsztat Giovanniego da Cavina
7. Jak, przez kogo i dla kogo fałszowano monety w czasach
nowożytnych
8. Współczesne techniki fałszowania monet rzymskich
9. Co polskie i zagraniczne prawo mówi o fałszowaniu monet
10. Sposoby rozpoznania fałszywych monet oraz komplikacje
z tym związane. Praktyczna identyfikacja fałszywych monet
rzymskich (na podstawie zdjęć oraz bezpośrednio na sali)
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
K_W01: ma podstawową wiedzę o miejscu i znaczeniu
numizmatyki antycznej w systemie nauk, społeczno- kulturowej
przeszłości człowieka oraz o jej specyfice przedmiotowej i
metodologicznej
K_W02: zna podstawowe pojęcia i terminologię stosowane w
numizmatyce antycznej oraz w badaniach nad fałszywymi
monetami rzymskimi
K_W06: ma podstawową wiedzę o powiązaniach numizmatyki
antycznej z innymi dziedzinami oraz dyscyplinami naukowymi,
z obszaru nauk humanistycznych, społecznych,
przyrodniczych i ścisłych
K_W08: ma podstawową wiedzę o głównych kierunkach
rozwoju i najważniejszych nowych osiągnięciach w zakresie
numizmatyki antycznej oraz badań nad fałszowaniem monet
rzymskich
K_W11: zna i rozumie podstawowe metody analizy i
interpretacji informacji zawartych w publikacjach naukowych
K_W12: zna i rozumie podstawowe metody analizy tekstów
starożytnych, średniowiecznych lub nowożytnych
K_U01: potrafi wyszukiwać, analizować, oceniać,
selekcjonować i użytkować informacje o fałszywych monetach
rzymskich i ich kontekście z wykorzystaniem literatury i
mediów elektronicznych
K_U05: potrafi samodzielnie zdobywać wiedzę i rozwijać
umiejętności w zakresie złożoności historii i rozwoju
technologii fałszowania monet rzymskich
K_U08: potrafi rozpoznać różne rodzaje technik fałszownia
monet rzymskich
K_U09: potrafi posługiwać się podstawowymi pojęciami
badawczymi i ujęciami teoretycznymi właściwymi dla
numizmatyki antycznej
K_U11: potrafi rozpoznawać, analizować i wykorzystywać
teksty źródłowe przydatne w pracy i warsztacie numizmatyka
K_U13: potrafi wykrywać proste zależności między artefaktami
a dawnymi procesami kulturowymi i społecznymi
K_U15: potrafi przytaczać aktualne tezy badawcze,
formułować wnioski i dobierać strategie argumentacyjne na
poziomie elementarnym oraz konstruować argumenty i
kontrargumenty
K_U16: potrafi porozumiewać się z wykorzystaniem różnych
kanałów i technik komunikacyjnych ze specjalistami w zakresie
archeologii i nauk pokrewnych
K_U20: potrafi przygotowywać prace pisemne dotyczące
zagadnień szczegółowych, z wykorzystaniem różnych
materiałów źródłowych
K_U26: potrafi wyszukiwać możliwości poszerzania wiedzy i
doskonalenia umiejętności zawodowych poza uczelnią
K_K01: jest gotów do wykorzystania posiadanej przez siebie
wiedzy i umiejętności oraz jest świadomy konieczności
konfrontowania ich z opiniami ekspertów
K_K03: jest gotów do docenić niepowtarzalne wartości źródeł
numizmatycznych i ich roli w odtwarzaniu przeszłości
człowieka
K_K07: jest gotów do uznania własnej odpowiedzialności za
zachowanie dziedzictwa kulturowego
K_K11: jest gotów do uznania znaczenia problematyki etycznej
związanej z rzetelnością i uczciwością naukową oraz do
przyjęcia odpowiedzialności za trafność podejmowanych
decyzji w trakcie pozyskiwania źródeł archeologicznych, w
zgodzie z obowiązującym prawem państwa, na terenie którego
prowadzone są badania
K_K12: jest gotów do uznania i poszanowania różnych
punktów widzenia determinowanych różnym podłożem
kulturowym
K_K13: jest gotów do odpowiedzialnego pełnienia ról
zawodowych oraz przestrzegania zasad bezpieczeństwa i
higieny pracy
Kryteria oceniania
Zaliczenie na ocenę.
Dopuszczenie do zaliczenia wymaga obecności na zajęciach.
Dopuszczalne są dwie nieobecności.
Literatura
Awianowicz B., Dymowski A., Myzgin K.. 2022. ‘The
counterfeit Roman Imperial denarii on both sides of the limes
according to the written, archaeological and numismatic
sources. Was there any transfer of ideas, technologies and
coins?’, in Rome and the Barbarians. An Interplay between
two Worlds, ed. by Andrzej Dubicki and Marek Olędzki, (Łódź:
University of Lodz, Institute of Archaeology), pp. 129-144
Crawford M. 1968. ‘Plated Coins – False Coins’, The
Numismatic Chronicle, Seventh Series, 7: 55-59
Dymowski A. 2020. ‘Some Remarks on the Problem of
Occurrence of Denarii Subaerati in Barbaricum’, Notae
Numismaticae-Zapiski Numizmatyczne, 15: 167-178.
Dymowski A. 2021. ‘Barbarian copies of Roman Imperial
denarii’, in Aleksanderia. Studies on Items, Ideas and History
Dedicated to Professor Aleksander Bursche on the Occasion
of his 65th Birthday, ed. by R. Ciołek and R. Chowaniec
(Wiesbaden: Harrassowitz Verlag), pp. 111–116.
Peter M. 2011. ‘Von Betrug bis Ersatzkleingeld –
Falschmünzerei in römischer Zeit’, in Gefährliches Pflaster.
Kriminalität im Römischen Reich, ed. by Marcus Reuter and
Romina Schiavone, Xantener Berichte, 21 (Mainz: Verlag
Philipp von Zabern), pp. 106–119.
Chameroy J., Guihard P.-M. 2016. ‘Falsa fusio à Trèves. Les
moules monétaires du IIIe siècle de la Löwenbrauerei et la
place du denier dans la circulation monétaire en Gaule du
Nord’, in Produire et recycler la monnaie au Bas-Empire, ed.
by J. Chameroy and P.-M. Guihard, Römisch-Germanisches
Zentralmuseum, 29 (Mainz: Verlag des Römisch-
Germanischen Zentralmuseums), pp. 235-278.
Gaspar R. 2015. ‘Counterfeiting Roman Coins in the Roman
Empire I-III A.D. Study on the Roman Provinces of Dacia and
Pannonia, Journal of Ancient History and Archaeology, 2.4:
31-74.
Gǎzdac C., Aföldy-Gǎzdac Á. 2001. ‘The Roman Law against
Counterfeiting between Theory and Practice: the Case of
Roman „Dacia” , Acta Musei Napocensis, 38.1: 137-54.
King C. 1996. ‘Roman copies’, in: Coin finds and coin use in
the Roman world. The Thirteenth Oxford Symposium on
Coinage and Monetary History, 25.- 27.3.1993. A NATO
Advanced Research Workshop, Studien zu Fundmünzen
Antike, 10 (Berlin: Mann), pp. 237-263.
Pfisterer M. 2007. ‘Limesfalsa und Eisenmünzen – Römisches
ersatzkleingeld am donaulimes’, in Numismata Carnuntina.
Forschungen und material, ed. by Michael Alram, Günther
Dembski and Franziska Schmidt-Dick Veröffentlichungen der
Numismatischen Kommission, 44 (Vienne: Verlag der
Österreichischen Akademie der Wissenschaften), pp. 643-875.
Lawrence, L. A., 1940: On Roman Plated Coins, Numismatic
Chronicle 20, London: 190-194.
Stoess Chr., Weisser B., Baltz B. (eds.). 2024. Falschgeld und
Münzfälschungen, Berliner Numismatische Forschungen,
Neue Folge, 14, Battenberg Gietl Verlag Regenstauf.
Prokopov I. 2015. Counterfeits of Roman and Byzantine Gold
Coins. Revealing the Secret of How They Are Made
Counterfeits of Roman and Byzantine Gold Coins. Sofia.
Prokopov I. 1997. Modern Forgeries of Greek and Roman
Coins. Sofia.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: