Bursztyniarstwo w pradziejach 2800-DK-BURSZ
Zajęcia będą się odbywały w PAN Muzeum Ziemi w Warszawie, dlatego też zaczną się one od szkolenia z zasad obowiązujących w Muzeum, w tym z zasad BHP, poznania dróg ewakuacyjnych itp. Przewidziane jest również oprowadzenie studentów po wystawach muzealnych, ze szczególnym uwzględnieniem części poświęconej bursztynowi i dziejom Ziemi. Zajęcia kursowe będą poświęcone następującym zagadnieniom:
1) Historia badań nad bursztynem jako minerałem. Rodzaje żywic kopalnych, ich charakterystyka, sposób powstawania oraz środowisko, w którym rosły prahistoryczne rośliny żywicujące. Inkluzje w żywicach kopalnych i ich znaczenie w odtwarzaniu środowiska tzw. lasu żywicującego.
2) Występowanie żywic kopalnych, w tym bursztynu bałtyckiego.
3) Historia badań nad bursztynem archeologicznym i historycznym.
4) Bursztyn w mitach i wierzeniach.
5) Wykorzystanie bursztynu przez człowieka od epoki kamienia po współczesność.
6) Kryteria doboru surowca przez społeczności pradziejowe i stosowane przez nie techniki obróbki bursztynu w epoce kamienia, brązu i żelaza (okres halsztacki, lateński, wpływów rzymskich, średniowiecze, nowożytność i współczesność).
7) Poza prelekcjami także prace laboratoryjne z wykorzystaniem mikroskopu: oglądanie i identyfikacja inkluzji organicznych oraz śladów obróbki).
8) Nauka poprawnej dokumentacji (opis, rysunek, fotografia).
Ostatnie spotkanie związane będzie z procesem zaliczeniowym zajęć Bursztyniarstwo pradziejowe
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Umiejętność rozpoznawania odmian bursztynu i identyfikacji pradziejowych technik obróbki tego surowca
Znajomość rodzajów żywic kopalnych i obszarów ich występowania
Znajomość przewodnich typów i klas pradziejowych artefaktów bursztynowych
Zasób wiedzy na temat doboru odmian surowca bursztynowego oraz stosowaniu technik
jego obróbki przez społeczności pradziejowe.
Kryteria oceniania
Umiejętność rozpoznawania odmian bursztynu i identyfikacji pradziejowych technik obróbki tego surowca
Umiejętność rozpoznawania przewodnich typów i klas pradziejowych artefaktów bursztynowych
Zasób wiedzy faktograficznej z zakresu wykorzystania bursztynu przez człowieka w pradziejach i czasach historycznych
Literatura
Butrimas, A., (red.). 2001. Baltic Amber. Proceedings of the International Interdisciplinary Conference: Baltic Amber in Natural Sciences, Archaeology and Applied Arts 13-18 September 2001, Vilnius, Palanga, Nida. Vilnius Academy of Fine Arts Press. Vilnius.
Gula, M., Kwiatkowska, K., 1994. Bursztyn w archeologii (1874-1993). (W:) B. Kosmowska-Ceranowicz (red.). Bursztyn Bałtycki i inne żywice kopalne. Piśmiennictwo polskie oraz prace autorów polskich w literaturze światowej. Bibliografia komentowana 1534-1993, cz. 2. Muzeum Ziemi Opracowania Dokumentacyjne 13. Oficyna Wydawnicza „Sadyba”. Warszawa.
Kosmowska-Ceranowicz, B., (red.), 2002. Znaleziska i dawne kopalnie bursztynu w Polsce. Od Bałtyku przez Kurpie do Karpat. Biblioteka Kurpiowska im. Stacha Konwy 2. Towarzystwo Kultury Kurpiowskiej „Kierec”, Polska Akademia Nauk – Muzeum Ziemi. Łomża.
Kosmowska-Ceranowicz, B., Gontarska, W., (red.), 2012. Bursztyn nie tylko nad Bałtykiem. Międzynarodowe Centrum Targowe. Warszawa.
Kosmowska-Ceranowicz, B., 2017. Bursztyn w Polsce i na świecie/ Amber in Poland and the World. Wydanie drugie. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego. Warszawa.
Mazurowski, R.F., 1983. Bursztyn w epoce kamienia na ziemiach polskich. Materiały Starożytne i Wczesnośredniowieczne V. PMA Warszawa. Warszawa, 7-134.
Mazurowski, R.F., 1983. Bursztyn. (W:) J.K. Kozłowski, S.K. Kozłowski (red.). Człowiek i środowisko w pradziejach. PWN. Warszawa, 177-188.
Mazurowski, R.F., 2014. Prahistoryczne bursztyniarstwo na Żuławach Wiślanych. Późnoneolityczne centrum pozyskiwania i obróbki bursztynu w niedźwiedzióweckim mikroregionie osadniczym (3300-2400 l. p.n.e.). Muzeum Zamkowe w Malborku. Malbork.
Paner, H., Kosmowska-Ceranowicz, B., (red.), 2003. Z bursztynem przez tysiąclecia. Muzeum Archeologiczne w Gdańsku. Gdańsk.
Pietrzak, T., Różycka, T., 1993. Bursztyn w przyrodzie, kulturze i sztuce (1534-1993). (W:) B. Kosmowska-Ceranowicz (red.). Bursztyn Bałtycki i inne żywice kopalne. Piśmiennictwo polskie oraz prace autorów polskich w literaturze światowej. Bibliografia komentowana 1534-1993, cz. 2. Muzeum Ziemi Opracowania Dokumentacyjne 13. Oficyna Wydawnicza „Sadyba”. Warszawa.
Popiołek, J., 2006. Bursztyn w dawnej Polsce. Antologia 1534-1900. Wybór i opracowanie. Wydawnictwo „Marpress”. Gdańsk.
Świerzowska, A., 2003. Bursztyn, koral, gagat. Symbolika religijna i magiczna. Zakład Wydawniczy „NOMOS”. Kraków.
Uwagi
|
W cyklu 2023L:
Muzeum Ziemi - środa 13:15 |
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: