Pseudonauka w społeczeństwie informacyjnym 2700-PWSI-OG

Pseudonauka, podobnie jak dezinformacja, manipulacja czy szerzenie teorii spiskowych, jest jednym z największych problemów, z jakimi mierzyć się muszą współczesne społeczeństwa. W ramach proponowanego kursu słuchacze dowiedzą się, czym jest pseudonauka, skąd się bierze, jakie problemy wywołuje oraz jak sobie z nią radzić.

Słuchacze uczestniczący w kursie „Pseudonauka – co to jest?” poznają podstawy metodologii naukowej, co pozwala im na identyfikowanie pojawiających się w przestrzeni publicznej twierdzeń mających pozory nauki, jednak nie będących teoriami naukowymi. Poznają najpowszechniej pojawiające się teorie pseudonaukowe oraz przyczyny ich powstawania. Rozumieją, na czym polegają zagrożenia związane z rozpowszechnianiem w społeczeństwie teorii pseudonaukowych. Wiedzą także, w jaki sposób można zapobiegać rozpowszechnianiu pseudonauki.

Rodzaj przedmiotu

ogólnouniwersyteckie

Założenia (opisowo)

Celem kursu jest zapoznanie studentów ze zjawiskiem pseudonauki oraz zagrożeń, jakie ona stwarza dla współczesnego społeczeństwa.

Koordynatorzy przedmiotu

Piotr Tafiłowski

Efekty kształcenia

-Studenci znają podstawy metodologii naukowej
-Studenci potrafią identyfikować teorie pseudonaukowe
-Studenci znają najpowszechniej pojawiające się teorie pseudonaukowe
-Studenci rozumieją przyczyny powstawania teorii pseudonaukowych
-Studenci rozumieją zagrożenia związane z rozpowszechnianiem teorii pseudonaukowych
-Studenci mają wiedzę na temat podstawowych metod zapobiegania rozpowszechnianiu pseudonauki

Kryteria oceniania

Obecność na zajęciach, aktywność, praca pisemna (esej)

Literatura

Al-Khalil J., Radość nauki, Poznań 2024
Cioffi F., Freud i pseudonauka, Kraków 2010
Drozdowicz Z., Między nauką i pseudonaukami. Od panpsychizmu do psychoanalizy, „Nauka” 1 (2021), s. 19-37
Fisher M., W trybach chaosu. Jak media społecznościowe przeprogramowały nasze umysły i nasz świat, Kraków 2023
Gardner M., Nauka, pseudonauka, szarlataneria, Warszawa 1997
Gardner M., Pseudonauka i pseudouczeni, Warszawa 1966
Górny M., Historia głupich idei albo duch narodu w świątyni nauki, Warszawa 2022
Graff G.M., UFO: Rząd USA, CIA i Pentagon. NASA i SETI. Archiwalne, odtajnione dokumenty. Historia i teraźniejszość, Warszawa 2024
Grobler A., Metodologia nauk, Kraków 2006
Grzesiak-Feldman M., Psychologia myślenia spiskowego, Warszawa 2016
Guzowski J., Psychologiczne źródła teorii spiskowych, „Hybris” 33 (2016), s. 87-100
Heller M., Jak być uczonym, Kraków 2017
Isaacs D., Szczepienia. Odkrycia medyczne, które zmieniły świat, Kraków 2022
Jordan P., Atlantyda, Warszawa 2003
Lamża, Ł., Światy równoległe. Czego uczą nas płaskoziemcy, homeopaci i różdżkarze, Wołowiec 2020
Łukowski P., Sens wyrażenia „teoria spiskowa”, czyli jak odróżnić teorię spiskową od niespiskowej, „Hybris” 33 (2016), s. 101-124
Nauka a kreacjonizm. O naukowych uroszczeniach teorii inteligentnego projektu, red. J. Brockman, Warszawa 2007
Nocun K., Lamberty P., Antyfakty. Jak teorie spiskowe kształtują nasze myślenie, Warszawa 2024
Pigliucci M., Bujda na resorach. Jak odróżnić naukę od bredni, Warszawa 2019
Popkiewic M., Kardaś A., Malinowski S., Nauka o klimacie, Katowice-Warszawa 2023
Prooijen, J.-W. van, Psychologia teorii spiskowych, Łódź 2023
Pseudo-nauka. Choroba, magia czy biznes?, red. K. Korab, Warszawa 2011
Ritchie S., Science fictions. Oszustwa, uprzedzenia, zaniedbania i szum informacyjny w nauce, Warszawa 2024
Rotkiewicz M., W królestwie Monszatana. GMO, gluten i szczepionki, Wołowiec 2017
Sagan C., Świat opanowany przez demony, Warszawa 2024
Sielezin J.R., Wybrane zagadnienia z metodologii badań: kontekst historyczny i aktualne problemy, Wrocław 2024
Stanisławska A., Stanisławski P., Fakt, nie mit. Obalamy naukowe mity, Warszawa 2019
Stiebing W.H., Jr., Starożytni astronauci, kosmiczne zderzenia i inne popularne teorie o ludzkiej przeszłości, Łódź 1995
Vaidhyanathan S., Antisocial media. Jak Facebook oddala nas od siebie i zagraża demokracji, Warszawa 2018
Z powrotem na ziemię. Spór o pochodzenie cywilizacji ludzkich, red. A.K. Wróblewski, Warszawa 2000 (książka już przestarzała, stanowiąca jednak modelowy przykład debunkingu pseudonauki)

Więcej informacji

Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 2700-PWSI-OG w USOSweb