Przyczyny i cele tworzenia norm prawnych i społecznych 2700-PCNP-OG

1. Porządek społeczno-gospodarczy i jego elementy.
Norma, reguła, instytucja i inne pojęcia pokrewne. System normatywny. Rozwiązania sformalizowane i niesformalizowane. Otoczenie norm prawnych. Norma – instytucja: gotowe rozwiązania dylematów decyzyjnych. Typowe dylematy decyzyjne oraz swoistość ich normatywnej regulacji: współdziałanie – konflikt – neutralność. Zawartość informacyjna norm oraz jej znaczenie w procesach decyzyjnych.

2. Aktorzy procesu normotwórczego
Założenia inicjatywy normotwórczej a interesy podmiotów objętych jego oddziaływaniem.
Źródła konstytutywne, rezolutywne i akcesoryjne,
dysponenci konstytutywni, rezolutywni i akcesoryjni, beneficjenci, użytkownicy, maleficjenci

3. Aktualne zagadnienia społeczno – gospodarcze objęte politykami legislacyjnymi w Polsce
Funkcja redystrybucyjna państwa.
Regulacje niwelujące efekt gapowicza.
Ochrona interesów podmiotów zdominowanych.
Wzmacnianie lub osłabianie potencjału podmiotów sprawujących władzę.
Pogłębianie złożoności systemu.
Regulacje specjalizujące sposoby zaspokajania potrzeb.
Regulacje generujące/znoszące koszty transakcyjne i bariery wejścia.
Redukcja ryzyka w działalności gospodarczej.
Wydatki i dochody sektora publicznego.
Regulacja rynku, konkurencja.
Dochody prywatne.

4. Normy jako wytwór społeczeństwa.
Pochodzenie i społeczne uzasadnienie normatywnej regulacji stosunków społecznych w ujęciu antropologicznym. Życie społeczne i normy społeczne. Cele społeczne kreowania norm prawnych. Normy jako czynnik ułatwiający przystosowanie się do otoczenia. Normy jako sposób ochrony przebiegu i rezultatu działania człowieka. Normy prawne jako sposób narzucenia własnych rozwiązań innym członkom zbiorowości.

5. Społeczne i gospodarcze determinanty treści norm prawnych.
Egoizm i altruizm jako czynnik normotwórczy. Potrzeba przetrwania i przystosowania się do otoczenia jako determinanta celów działania i norm służących ich osiągnięciu. Rywalizacja o pozycję w strukturze społecznej jako determinanta celów działania i norm służących ich osiągnięciu. Rywalizacja o obsadzenie najdogodniejszej pozycji społecznej. Rodzaje i sposoby osiągania pozycji dominującej w zbiorowości. Relatywizacja własnych potrzeb i celów działania względem grup odniesienia.

6. Podstawowe strategie działania w celu zaspokojenia potrzeb jako źródła obszarów normowania prawnego.
Rodzaje strategii zaspokajania potrzeb. Wymiana towarowo-pieniężna (towarowa) i jej reguły (reguły gospodarowania). Reguły pozyskiwania dóbr z tytułu przynależności do zbiorowości. Komplementarność odwoływania się do reguł wymiany towarowo-pieniężnej i pozyskiwania dóbr z tytułu przynależności do zbiorowości w ramach jednej sytuacji decyzyjnej. Społeczno-gospodarcze przesłanki tworzenia prawa a tendencje długookresowe w procesie legislacyjnym. Rezonansowy efekt współoddziaływania rozwiązań należących do różnych zasobów.

7. Miejsce norm prawnych w porządku instytucjonalnym
Rodzaje norm z punktu widzenia ich znaczenia dla osiągnięcia celu działania. Znaczenie pochodzenia danego rozwiązania z systemu norm sformalizowanych. Gotowe schematy działania jako przejaw istnienia porządku instytucjonalnego. Zgodność postępowania z normą lub schematem działania. Problem pasywnej lub aktywnej rola prawa w porządku instytucjonalnym.

8. Korzyści i koszty wynikające z prawa i norm innych rodzajów
Korzyści wymierne w sensie ekonomicznym. Rodzaje wartości dóbr – bezpośrednia i pośrednia użytkowa, pozaużytkowa. Metody wyceny – wycena bezpośrednia i pośrednia.
Korzyści niewymierne w sensie ekonomicznym. Korzyści z prawa a jego funkcje (ochronna, dynamizująca). Kultura zaufania – mechanizm sprzężenia zwrotnego.
Koszty wymierne w sensie ekonomicznym. Analiza kosztów i korzyści, wewnętrznych i zewnętrznych.
Koszty niewymierne w sensie ekonomicznym.

9. Tworzenie instytucji formalnych jako jeden ze sposobów formalizacji rozwiązań dylematów decyzyjnych i budowy schematów działania.
Formalizacja za pomocą norm prawnych. Formalizacja za pomocą norm religijnych. Relacje między zasobami rozwiązań sformalizowanych i niesformalizowanych.

10. Ochrona trwałości schematów działania za pomocą norm prawnych religijnych jako kryterium efektywności prawa.
Możliwe rozumienia problemu efektywności prawa. Efektywność a skuteczność. Efektywność prawa a efektywność schematu działania. Przedmiotowy aspekt efektywności prawa. Podmiotowy aspekt efektywności prawa.

11. Zmiana instytucjonalna.
Zjawiska: specjalizacji schematów działania, tworzenia schematów alternatywnych, substytucyjnych, spiętrzania.