Analiza medialnych dyskursów kulturowych - analiza przypadku 2700-M-DM-D2AMDK-DZI
Celem przedmiotu jest przegląd pojęć, teorii i instrumentów analizy dyskursu medialnego, służących dostrzeżeniu tematów kulturowych zakodowanych i obecnych w języku debaty publicznej, najczęściej obecnych w polskim dyskursie medialnym. Krytyczna analiza wybranych przekazów medialnych zostanie oparta o bieżące przykłady z obszaru komunikacji społecznej w Polsce. Zakres tematyczny przedmiotu obejmuje następujące zagadnienia:
• Pojęcie dyskursu – przypomnienie ujęć teoretycznych oraz próba porządkowania kryteriów wyodrębniania i klasyfikacji odmian oraz typów dyskursu.
• Paradygmaty kulturowe – zasady wyodrębniania.
• Jak badać dyskurs – metody i narzędzia (np. podejście lingwistyczne, refleksja foucaultowska, KAD, multimodalna analiza dyskursu).
• Analiza medialnych dyskursów kulturowych różnych typów: władzy, emancypacyjnych i postzależnościowych (perspektywa feministyczna, genderowa, postkolonialna), religii, nauki – w kontekstach właściwych im paradygmatów (np. romantycznego, pozytywistycznego, modernistycznego itp.)
Rodzaj przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
a. Po zaliczeniu zajęć, student:
i. Wiedza:
1. definiuje dyskurs, dyskurs medialny oraz posiada wiedzę na temat typów analizy dyskursu medialnego;
2. zna podstawowe kategorie analityczne służące badaniom dyskursu medialnego;
3. posiada wiedzę na temat wzajemnych związków i uwarunkowań pomiędzy dyskursem jako zespołem zachowań językowych oraz społecznym, politycznym, kulturowym kontekstem oraz jawnymi i ukrytymi celami uczestników dyskursu.
ii. Umiejętności:
1. potrafi stosować narzędzia analizy dyskursu medialnego;
2. potrafi rozwiązywać problemy analizy dyskursu w ramach pracy indywidualnej i grupowej;
3. przeprowadza analizę wybranego tematu medialnego lub wybranych aspektów dyskursu w kontekście różnorodności mediów i typów przekazów oraz zjawiska różnorodności kulturowej;
4. dostrzega relacje między racjonalizacją a emocjonalizacją treści w zależności od kontekstu kulturowego i typu medium;
5. wskazuje i wyjaśnia rolę mediów w kulturze i wpływ kultury na procesy mediatyzacji.
iii. Kompetencje społeczne:
1. ma świadomość dylematów etycznych związanych z problematyką badań nad dyskursem;
2. jest świadomy kształtowania rzeczywistości kulturowej przez przekaz medialny;
3. jest świadomym odbiorcą medialnych dyskursów kulturowych - co oznacza, że potrafi zidentyfikować i poddać racjonalnej krytyce mechanizmy, przy pomocy których konstruuje się medialne obrazy świata w danej kulturze
Kryteria oceniania
a. ocena aktywności na zajęciach (udział w dyskusjach i ćwiczeniach przedmiotowych)
b. realizacja prac pisemnych
i/lub
c. prezentacje samodzielnych analiz dyskursu
d. pisemne kolokwium zaliczeniowe, obejmujące całość treści merytorycznych oraz samodzielną analizę przedstawionego tekstu przy użyciu poznanych narzędzi.
Literatura
• Foucault Michel, Porządek dyskursu, Gdańsk: słowo/obraz terytoria, 2002, ISBN 83-88560-87-5.
• Dyskurs jako struktura i proces, Teun A. Van Dijk (red.), przeł. Grzegorz Grochowski, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001, ISBN 83-01-13532-8.
• Krytyczna analiza dyskursu. Interdyscyplinarne podejście do komunikacji społecznej, Anna Duszak, Norman Fairclough (red.), Kraków: Universitas, 2008, ISBN 97883-242-0719-0.
• Systemowo-funkcjonalna analiza dyskursu, Anna Duszak, Grzegorz Kowalski (red.), Kraków: Universitas, 2013, ISBN 97883-242-2318-3.
• T. Rapley, Analiza konwersacji, dyskursu i dokumentów, przeł. A. Gąsior-Niemiec, Warszawa: PWN, 2013, ISBN 978-83-01-16-323-5.
• Piekot, Tomasz, Dyskurs polskich wiadomości prasowych, Kraków: Universitas, 2006, ISBN 83-242-0792-9.
• Dyskurs elit symbolicznych. Próba diagnozy, Marek Czyżewski, Karol Franczak, Magdalena Nowicka, Jerzy Stachowiak (red.), Warszawa: Sedno, 2014, ISBN 978-83-63354-53-4.
• Kultura po przejściach, osoby z przeszłością. Polski dyskurs postzależnościowy – konteksty i perspektywy badawcze, Ryszard Nycz (red.), t. 1, Kraków: Universitas, 2011, ISBN 97883-242-1317-7.
• Butler, Judith, Walczące słowa. Mowa nienawiści i polityka performatywu, przeł. Adam Ostolski, Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej, 2010, ISBN 97883-61006-96-1.
• Butler, Judith, Uwikłani w płeć. Feminizm i polityka tożsamości, przeł. K. Krasuska, Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej, 2008.
• Retoryka ciała w dyskursie publicznym, Robert Cieślak (red.), Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2008, ISBN 987-83-7611-188-9.
• Słownik terminologii medialnej, Walery Pisarek (red.), Kraków: Universitas, 2006, ISBN 83-242-0517-9.
• Barthes, Roland, Fragmenty dyskursu miłosnego, przeł. Marek Bieńczyk, Warszawa: Wydawnictwo KR, 1999, ISBN83-86989-52-1.
• Barker, Chris, Studia kulturowe, przeł. Agata Sadza, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2005, ISBN 83-233-2005-5.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: