Wulgaryzmy, przekleństwa, wyzwiska w komunikacji (nie tylko) medialnej 2700-L-FAK-D-WPWK
Wykład jest poświęcony środkom językowym i działaniom komunikacyjnym naruszającym tabu. Omówione zostanie m.in. pochodzenie takich elementów, ich charakterystyka językowo-komunikacyjno-kulturowa, jak też prymarne i wtórne funkcje w przekazach potocznych, medialnych,, artystycznych i innych.
Zagadnienia szczegółowe:
1. Pojęcie tabu – pochodzenie, funkcje, świadectwa językowe.
2. Wulgaryzmy jako elementy języka: znaczenie, forma, funkcje.
3. Przekleństwo jako jednostka językowa: istota, funkcje.
4. Wyzwiska jako leksemy i akty mowy.
5. Prymarne i wtórne funkcje niecenzuralnych środków językowych – w komunikacji codziennej, środowiskowej, medialnej, politycznej, artystycznej.
6. Eufemizmy - typy i funkcje.
Rodzaj przedmiotu
fakultatywne
Tryb prowadzenia
Efekty kształcenia
Po wykładzie student(ka):
WIEDZA:
- rozumie pojęcie tabu w języku i kulturze
- zna językowo-komunikacyjną specyfikę wulgaryzmów, przekleństw, wyzwisk
- zna pojęcie eufemizacji
UMIEJĘTNOŚCI:
- odróżnia wulgaryzmy od przekleństw i wyzwisk
- wskazuje funkcje elementów niecenzuralnych w różnego typu przekazach (potocznych, medialnych, artystycznych, politycznych itp.), zamierzone i niezamierzone efekty ich użycia
- wskazuje rozmaite przyczyny eufemizacji w tekście
INNE KOMPETENCJE:
- rozumie cele badań języka niecenzuralnego
- dostrzega problemy związane z takimi badaniami
Kryteria oceniania
Końcowa praca pisemna.
Literatura
* Bergen Benjamin K., 2019, What the F. Co przeklinanie mówi o naszym języku, umyśle i nas samych, Kraków.
* Dawidziak-Kładoczna Małgorzata, 2003, Obelgi w wypowiedziach Józefa Piłsudskiego, [w:] Opoka Joanna, Oskiera Agnieszka, red., 2003, Język. Literatura. Dydaktyka, Łódź, s. 47-60.
* Dąbrowska Anna, 1994, Eufemizmy współczesnego języka polskiego, Wrocław.
* Grochowski Maciej, 2001, Słownik polskich przekleństwa i wulgaryzmów, Warszawa.
* Grzegorczykowa Renata, 1991, Obelga jako akt mowy, „Poradnik Językowy” 5-6/1991, s. 193-200.
* Historia wulgaryzmów, Netflix.com
* janKomunikant, 2011, Słownik polszczyzny rzeczywistej (siłą rzeczy fragment), Łódź.
* Kamińska-Szmaj Irena, 2001, Słowa na wolności, Wrocław.
* Kita Małgorzata, 2016, Estetyzowanie wulgaryzmów, „Stylistyka” t. 25, s. 349-370.
* Kochan Marek, 2022, Legitymizacje wulgarności w mediach w okresie pandemii, [w:] Walecka-Rynduch Agnieszka, Skowronek Bogusław, red., Język a Media. (R)ewolucja języka i komunikacji we współczesnych mediach w dobie pandemii, Kraków, s. 15-32.
* Kowalikowa Jadwiga, 1994, Znaczenie i funkcja wyrazów tzw. brzydkich we współczesnej polszczyźnie mówionej, [w:] Współczesna polszczyzna mówiona w odmianie opracowanej (oficjalnej), pod red. Z. Kurzowej i W. Śliwińskiego, Kraków 1994, s. 105-113
* Kowalikowa Jadwiga, 2000, Wulgaryzmy we współczesnej polszczyźnie, [w:] Język trzeciego tysiąclecia, pod red. G. Szpili, Kraków 2000, s. 121-132.
* Kowalikowa Jadwiga, 2008, O wulgaryzacji i de wulgaryzacji we współczesnej polszczyźnie, [w:] Dąbrowska Anna, red., Język a Kultura: tom jubileuszowy, Wrocław, s. 81-88.
* Mosiołek-Kłosińska Katarzyna, 2000, Wulgaryzacja języka w mediach, [w:] Bralczyk Jerzy, Mosiołek-Kłosińska Katarzyna, red., Język w mediach masowych, Warszawa, s. 112-119.
* Naruszewicz-Duchlińska Alina, 2015, Nienawiść w czasach Internetu, Olsztyn.
* Skowronek Bogusław, ***** ***, czyli wulgaryzmy używane podczas Strajku Kobiet a teoria relewancji, [w:] Walecka-Rynduch Agnieszka, Skowronek Bogusław, red., Język a Media. (R)ewolucja języka i komunikacji we współczesnych mediach w dobie pandemii, Kraków, s. 33-41.
* Stomma Ludwik, 2000, Słownik polskich wyzwisk, inwektyw i określeń pejoratywnych, Warszawa.
* Taczkowska Kalina Maria, 2021, Nieparlamentarna komunikacja w sejmie Rzeczypospolitej Polskiej w roku 2019, „Poradnik Językowy” 1/2021, s. 56-67.
* Wesołowska Danuta, 2002, Język lagrów a język łagrów, „Annales Academiae Paedagogicae Cracoviensis. Folia 6 Studia Linguistica I”, s.409-419.
* Zarzeczny Grzegorz, Mazurek Monika, 2009, Co komunikują polskie wulgaryzmy (cz. 1), https://core.ac.uk/download/pdf/327084861.pdf [dostęp: 3 XI 2022 r.]
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: