System płatniczy 2600-MSFRz2zifSP
Celem przedmiotu realizowanego w formie wykładu specjalnościowego jest zapoznanie studentów z tematyką transferu pieniądza w systemie płatniczym i zarządzania dostawcami usług płatniczych.
Wykład:
1. Architektura systemu płatniczego (2h):
• Uczestnicy systemu,
• Płatności rozliczane w systemie,
• Pieniądz będący przedmiotem transferu w ramach systemu,
• Instrumenty płatnicze wykorzystywane do dokonywania płatności,
• Kanały komunikacyjne poprzez które następuje rozliczenie płatności,
• Umowne stosunki łączące zaangażowane strony,
• Izby rozliczeniowe (w tym Krajowa Izba Rozliczeniowa),
• Systemy płatności – detaliczne (w tym ELIXIR i Blue Cash), i hurtowe (w tym SORBNET2).
2. Formy pieniądza i instrumenty płatnicze (2h):
• Klasyfikacja form pieniądza (prywatny/państwowy, gotówkowy/bezgotówkowy/elektroniczny).
• Wielokryterialna klasyfikacja instrumentów płatniczych (m.in. gotówkowe i bezgotówkowe, obciążeniowe i uznaniowe, papierowe i elektroniczne, przedpłacone i postpłacone),
• Definicje głównych instrumentów płatniczych (polecenie przelewu, polecenie zapłaty, karty płatnicze, przekaz pieniężny, itp.),
• Płatności elektroniczne i mobilne.
3. Popyt na pieniądz i narodowa kultura płatnicza (2h):
• Popyt na pieniądz (teoria ilościowa, Keynes, Friedman i monetaryzm), popyt a podaż pieniądza,
• Szara strefa a popyt na anonimowe środki płatnicze,
• Pieniądz światowy (dolar amerykański, euro, funt szterling, koncepcje nowych systemów walutowych)
• Narodowa kultura płatnicza (wykorzystanie instrumentów płatniczych w krajach, wzorce zwyczajów płatności).
4. Dostawcy usług płatniczych (2h):
• Banki i pozostałe instytucje kredytowe,
• Instytucje płatnicze,
• Instytucje pieniądza elektronicznego,
• Katalog usług płatniczych,
• Gospodarka aktywami i pasywami w kontekście zarządzania płynnością i wymogów ostrożnościowych,
• Normy prawne regulujące działalność dostawców usług płatniczych (Dyrektywa i Ustawa o usługach płatniczych, Dyrektywa o pieniądzu elektronicznym I i II, Rozporządzenie Rady PE i Rady (WE) nr 924/2009 w sprawie płatności transgranicznych i tzw. SEPA-end-date-Regulation Rozporządzenie PE i Rady (UE) nr 260/2012, Prawo bankowe).
5. Innowacyjność i integracja rynku płatności (2h):
• Fragmentacja rynków krajowych i niewystandaryzowane instrumenty płatnicze,
• Programy SEPA (Jednolitego Obszaru Płatności Euro) i SECA (Jednolitego Obszaru Gotówki Euro),
• Wielostronne opłaty interchange,
• Autoryzacja transgraniczna i łączenie marek,
• Dostęp do rachunków bankowych i systemów rozrachunku,
• Relacje między konsumentem a akceptantem i dostawcą usług płatniczych,
• Interoperacyjność między dostawcami a konkurencja i bezpieczeństwo płatności,
• Zarządzanie systemem płatności.
6. Ekonomia sieci i skali w systemach płatności (2h):
• Efekty sieci (pośrednie i bezpośrednie),
• Efekty skali,
• Platformy/rynki/sieci dwustronne i wielostronne,
• Czterostronne (Visa i MasterCard) oraz trójstronne (American Express, Diners Club) systemy kart płatniczych,
• Konwencje cenowe stosowane w modelach biznesowych na rynku usług płatniczych,
• Problem masy krytycznej, efektu zamknięcia i konkurencyjnych standardów.
7. Koszty i korzyści instrumentów płatniczych (2h):
• Koncepcje kosztów w płatnościach (koszty społeczne i prywatne),
• Kategorie kosztów (pieniężne i niepieniężne, makro- i mikroekonomiczne, całkowite/stałe/zmienne/krańcowe)
• Prawo Kopernika – nowe podejście,
• Badania kosztów na świecie – efektywność kosztowa instrumentów płatniczych.
8. Zaliczenie (1h).
Rodzaj przedmiotu
Efekty kształcenia
Po ukończeniu przedmiotu (wykładu) student:
– wyjaśnia zasady funkcjonowania systemu płatniczego,
– rozpoznaje rodzaje pośredników finansowych w łańcuchu płatności,
– klasyfikuje i definiuje instrumenty płatnicze,
– identyfikuje usługi płatnicze,
– analizuje funkcje systemów płatności i dostawców usług płatniczych,
– rozumie wagę efektów sieci i skali w systemach płatności,
– potrafi ocenić koszty i korzyści instrumentów płatniczych.
Kryteria oceniania
Ocena z zaliczenia na ocenę + możliwe dodatkowe punkty za aktywność i działalność związaną z systemem płatniczym (np. w kole naukowym lub grupach roboczych)
Literatura
Literatura podstawowa:
1.Górka J., 2013, Efektywność instrumentów płatniczych w Polsce, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego.
2. Górka J., 2009, Konkurencyjność form pieniądza i instrumentów płatniczych, Warszawa: CeDeWu.
Literatura uzupełniająca (m.in.):
4. Borcuch A., 2011, Pieniądz w ekonomii i socjologii, Warszawa: CeDeWu.
5. Borcuch A., 2009, Społeczności wirtualne a wirtualny obieg pieniądza, Warszawa: CeDeWu.
4. Chmielarz W., 2005, Systemy elektronicznej bankowości, Warszawa: Difin.
3. Górski M., 2013, Rynkowy system finansowy, Warszawa: PWE.
6. Harasim J., Frączek B., Szustak G., Klimontowicz M., 2011, Europejski rynek płatności detalicznych, Warszawa: CeDeWu.
7. Iwańczuk A., 2011, Systemy płatnicze i rynek płatności w Unii Europejskiej, Warszawa: CeDeWu.
8. Varian H., 2003, Economics of Information Technology, University of California, Berkeley.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: