Analiza ekonomiczna instytucji finansowych 2600-MSFRz1zifAEIF
Wykład:
1. Analiza ekonomiczna – zagadnienia wprowadzające
• Definicja, rodzaje i funkcje analizy ekonomicznej;
• Źródła danych do analizy ekonomicznej – specyfika źródeł stosowanych w analizie: (1) makroekonomicznej funkcjonowania sektora systemu finansowego; (2) mikroekonomicznej podmiotów indywidualnych działających w poszczególnych sektorach;
• Sprawozdania finansowe instytucji finansowych w ujęciu indywidualnym i skonsolidowanym;
• Instytucje pośrednictwa finansowego jako przedmiot analizy ekonomicznej – po co je badać?;
• Typy instytucji pośrednictwa finansowego: instytucje kredytowe, zakłady ubezpieczeń, firmy inwestycyjne (domy maklerskie) i fundusze (inwestycyjne, w tym regulowane i alternatywne, oraz emerytalne);
• Zmiany w strukturze podmiotowej sektora finansowego w Unii Europejskiej i w Polsce;
• Mierniki sektora finansowego wykorzystywane w badaniach naukowych, m.in.: miary konkurencyjności, koncentracji, ryzyka sektora finansowego, istotności systemowej oraz np. wskaźniki dostępności usług sektora finansowego.
2. Analiza ekonomiczna instytucji kredytowych
• Sprawozdania banków i ich specyfika: (1) Bilans: Aktywa (kasa, środki w NBP, należności od banków, kredyty, instrumenty dłużne i kapitałowe); Pasywa (zobowiązania sektora finansowego, depozyty gospodarstw domowych, depozyty przedsiębiorstw, zobowiązania sektora budżetowego, kapitały), (2) Adekwatność kapitałowa: fundusze własne, wymogi kapitałowe z tytułu różnych rodzajów ryzyka, (3) Rachunek zysków i strat: przychody i koszty banku (odsetkowe, prowizyjne), dochody (m.in. z różnic kursowych, z inwestycji kapitałowych), wynik z działalności bankowej, koszty działania, saldo rezerw i odpisów na utratę wartości kredytów, wynik finansowy netto.
• Analiza makroekonomiczna sektora bankowego na danych zagregowanych; związki między uwarunkowaniami makroekonomicznymi i zmiennymi zagregowanymi sektora bankowego: analiza z perspektywy czasu (analiza szeregów czasowych i metody stosowane w tej analizie) i w wybranym momencie (analiza porównawcza sektora instytucji kredytowych w Polsce i Unii Europejskiej);
• Analiza mikroekonomiczna - sprawozdawczość banków: sprawozdanie finansowe indywidualne i skonsolidowane; wybrane rodzaje sprawozdań banków: sprawozdawczość COREP i FINREP, informacje o adekwatności kapitałowej;
• Analiza mikroekonomiczna rozszerzona: analiza wskaźnikowa banku: struktura bilansu i rachunku zysków i strat; wskaźniki: płynności, efektywności, jakości portfela kredytowego.
3. Analiza ekonomiczna instytucji ubezpieczeniowych
• Sprawozdania zakładów ubezpieczeń: (1) Bilans: Aktywa zakładów ubezpieczeń (lokaty); Pasywa zakładów ubezpieczeń (kapitały własne, bezpośrednie inwestycje zagraniczne, rezerwy techniczno-ubezpieczeniowe brutto); (2) Wypłacalność zakładów ubezpieczeń: pokrycie marginesu wypłacalności środkami własnymi, pokrycie kapitału gwarancyjnego środkami własnymi, pokrycie rezerw techniczno-ubezpieczeniowych aktywami. (3) Rachunek zysków i strat: Specyfika przychodów zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji (struktura portfela ubezpieczeń, koncentracja rynku ubezpieczeń, przychody z działalności lokacyjnej); specyfika kosztów zakładu ubezpieczeń (odszkodowania i świadczenia, koszty działalności ubezpieczeniowej, koszty związane z działalnością lokacyjną); wyniki zakładów ubezpieczeń (wynik techniczny, wynik z działalności lokacyjnej, wynik finansowy netto);
• Analiza makroekonomiczna sektora ubezpieczeniowego na danych zagregowanych; związki między uwarunkowaniami makroekonomicznymi i zmiennymi zagregowanymi sektora ubezpieczeniowego: analiza z perspektywy czasu (analiza szeregów czasowych i metody stosowane w tej analizie) i w wybranym momencie (analiza porównawcza sektora instytucji ubezpieczeniowych w Polsce i Unii Europejskiej);
• Analiza mikroekonomiczna podmiotu sektora ubezpieczeniowego: analiza wskaźnikowa zakładu ubezpieczeń na podstawie sprawozdania indywidualnego i skonsolidowanego: struktura bilansu i rachunku zysków i strat; wskaźniki płynności, efektywności.
4. Analiza ekonomiczna funduszy inwestycyjnych
• Sprawozdanie finansowe funduszu inwestycyjnego; (1) Bilans: aktywa (m.in. środki pieniężne, należności, lokaty funduszu), zobowiązania, aktywa netto, kapitał funduszu, dochody zatrzymane, kapitał funduszu i zakumulowany wynik z operacji, liczba jednostek uczestnictwa, wartość aktywów netto na jednostkę (2) Rachunek wyniku z operacji: przychody z lokat (dywidendy, przychody odsetkowe, przychody z inwestycji w nieruchomości, różnice kursowe), koszty funduszu (m.in. wynagrodzenie dla towarzystwa, opłaty dla depozytariusza), wynik z operacji; (3) Zestawienie zmian w aktywach netto
• Analiza makroekonomiczna sektora funduszy inwestycyjnych na danych zagregowanych. Związki między uwarunkowaniami makroekonomicznymi i zmiennymi zagregowanymi sektora funduszy inwestycyjnych: analiza z perspektywy czasu (analiza szeregów czasowych i metody stosowane w tej analizie) i w wybranym momencie.
• Analiza mikroekonomiczna wybranego funduszu inwestycyjnego, m.in. analiza zmian w aktywach i zmian w wartości jednostki uczestnictwa, w tym wskaźniki obliczane zgodnie z UCITS IV (wskaźnik syntetyczny SRRI).
5. Analiza ekonomiczna firm inwestycyjnych
• Sprawozdanie finansowe domu maklerskiego: (1) bilans domu maklerskiego: aktywa (środki pieniężne, należności krótkoterminowe, inne pozycje aktywów), pasywa (zobowiązania krótkoterminowe, zobowiązania długoterminowe, kapitał własny), (2) wypłacalność domów maklerskich (kapitały nadzorowane, wymogi kapitałowe), (3) rachunek zysków i strat: przychody z działalności maklerskiej (przychody z instrumentów finansowych przeznaczonych do obrotu, przychody z instrumentów finansowych utrzymywanych do terminu zapadalności), koszty działalności maklerskiej (z instrumentów finansowych przeznaczonych do obrotu, z instrumentów finansowych utrzymywanych do terminu zapadalności).
• Analiza makroekonomiczna sektora domów maklerskich na danych zagregowanych. Związki między uwarunkowaniami makroekonomicznymi i zmiennymi zagregowanymi sektora domów maklerskich: analiza z perspektywy czasu (analiza szeregów czasowych i metody stosowane w tej analizie) i w wybranym momencie.
• Analiza mikroekonomiczna wybranego domu maklerskiego.
Ćwiczenia:
Podczas ćwiczeń realizowane są tematy omawiane podczas wykładu, ale w ujęciu praktycznym. Ćwiczenia polegają na przeprowadzaniu analizy ekonomicznej w wymienionych powyżej rodzajach instytucji finansowych. Zakres tematów obejmuje następujące obszary:
1. Analiza ekonomiczna sektora finansowego na podstawie danych z Europejskiego Banku Centralnego, World Bank Database (np. Global Financial Development Database), Narodowego Banku Polskiego oraz UKNF;
2. Analiza ekonomiczna instytucji kredytowych na podstawie informacji dot. sektora bankowego w Polsce, zarówno z wykorzystaniem danych zagregowanych (dane dostępne na stronie UKNF i NBP) i indywidualnych (dane dostępne na stronach internetowych banków oraz w Monitorze Polskim B);
3. Analiza ekonomiczna instytucji ubezpieczeniowych na podstawie informacji dot. sektora ubezpieczeniowego w Polsce, zarówno z wykorzystaniem danych zagregowanych (dane dostępne na stronie UKNF i NBP) i indywidualnych (dane dostępne na stronach internetowych instytucji ubezpieczeniowych oraz w Monitorze Polskim B);
4. Analiza ekonomiczna funduszy inwestycyjnych na podstawie informacji dot. sektora funduszy inwestycyjnych w Polsce, zarówno z wykorzystaniem danych zagregowanych i indywidualnych;
5. Analiza ekonomiczna firm inwestycyjnych na podstawie informacji dot. sektora domów maklerskich w Polsce, zarówno z wykorzystaniem danych zagregowanych i indywidualnych.
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Efekty kształcenia
Po ukończeniu przedmiotu student:
Wymienia rodzaje i funkcje analizy ekonomicznej instytucji finansowych;
określa źródła informacji, z których pozyskiwane są dane do analizy ekonomicznej instytucji finansowych;
określa specyfikę działalności poszczególnych instytucji finansowych i potrafi je odróżnić na podstawie sprawozdań finansowych;
analizuje zmiany w strukturze sektora pośrednictwa finansowego jakie zaszły w ostatnich latach (np. w okresie 10 - letnim) w Polsce i na świecie;
przygotowuje pisemne raporty analityczne dotyczące m.in. struktury pośrednictwa finansowego w różnych krajach, współzależności między miernikami rozwoju sektora finansowego oraz strefy realnej gospodarki, zarówno indywidualnie, jak i zespołowo;
potrafi wyciągnąć poprawne wnioski na podstawie analizy mierników sektora finansowego w różnych krajach, z wykorzystaniem narzędzi statystyki opisowej (np. średnią, medianą i miarami zróżnicowania próby);
potrafi wyciągnąć poprawne wnioski na podstawie analizy współzależności między miernikami sektora finansowego i sfery realnej, posługując się narzędziami statystycznymi (np. współczynnikiem korelacji liniowej, regresją liniową);
prezentuje strukturę sprawozdań finansowych poszczególnych instytucji finansowych na podstawie danych zagregowanych, skonsolidowanych oraz indywidualnych i przygotowuje pisemne raporty analityczne;
identyfikuje czynniki prowadzące do zmian w strukturze sprawozdań finansowych instytucji finansowych w czasie;
potrafi ocenić wskaźniki finansowe pośrednika finansowego z uwzględnieniem danych referencyjnych (np. dane uśrednione dla sektora).
Kryteria oceniania
Wykład:
Końcowy egzamin pisemny, na który składają się pytania dotyczące wskaźników wybranych pośredników finansowych lub mierników sektora finansowego, m.in. student ma ocenić, czy analizowany przez niego obszar aktywności pośrednika finansowego jest zgodny z normami typowymi dla tego pośrednika. Student powinien również znać pojęcia wprowadzone podczas wykładu i rozwinięte na ćwiczeniach (np. wskaźnik Lernera, Boone-a, itp.).
Ćwiczenia:
Praca ciągła na zajęciach, wykonywanie analizy podczas zajęć w wyznaczonym czasie i przekazanie pisemnych raportów analitycznych opracowanych zgodnie z kryteriami określonymi podczas zajęć, oraz obecność na zajęciach (dopuszczalna jest jedna nieusprawiedliwiona nieobecność). Ocena końcowa z ćwiczeń jest uzależniona od poziomu merytorycznego raportów analitycznych (kryteria określone są na zajęciach).
Przedziały w procentach i oceny do nich przypisane (dotyczą zarówno wykładu, jak i ćwiczeń):
0-59% - 2 (niedostateczny)
60-65% - 3 (dostateczny)
66-74% - 3+ (dostateczny plus)
75-84% – 4 (dobry)
85-94 % – 4+(dobry plus)
95-100% - 5 (bardzo dobry)
Literatura
Literatura podstawowa:
• Gołębiowski G., Tłaczała A., 2009, Analiza finansowa w teorii i praktyce, Difin: Warszawa
• Pomykalska B., Pomykalski P., 2007, Analiza finansowa przedsiębiorstwa, PWN: Warszawa
Literatura uzupełniająca i dane stosowane w analizie:
• Olszak M. Normy adekwatności kapitałowej, WZ UW, Warszawa 2009
• Raporty o sytuacji sektora:
- finansowego (NBP),
- bankowego (UKNF),
- ubezpieczeniowego (UKNF),
- kapitałowego (UKNF, IZFA, IDM).
• Raporty indywidualnych podmiotów, wybranych dla celów analitycznych dostępne na stronach internetowych tych podmiotów oraz w Monitorze Polskim B;
• W trakcie ćwiczeń wykorzystywane są również dane dostępne np. w EUROSTACIE, World Bank Database (Global Financial Development Database), UKNF i NBP.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: