Psychologiczne Formy Pracy z Grupą - częśc praktyczna 2500-SP309-04
Psychologiczne formy pracy z grupą część praktyczna
2009/2010, sem. letni, 45 godz.
(zajęcia przygotowane na podstawie pomysłu dr hab. K. Stemplewskiej Żakowicz)
Organizacja całości zajęć:
Całość zajęć obejmuje 2 części: teoretyczną, prowadzoną przez dr Annę Szuster (patrz odrębny sylabus) i praktyczną, której dotyczą informacje w dalszych punktach sylabusa.
Organizacja i treść spotkań:
Część praktyczna wprowadza w wybrane podstawowe rodzaje pracy z grupą (kolejno: zajęcia integracyjne;, warsztaty specyficznych umiejętności, grupy wsparcia i grupy rozwoju osobistego, trening interpersonalny). Celem zajęć jest zaznajomienie uczestników z ogólnymi zasadami i metodami psychologicznej pracy z grupą oraz ze specyfiką wybranych rodzajów grup treningowych. Dzieje się to poprzez aktywne ćwiczenie przez uczestników umiejętności prowadzenia grupy. Akcent jest położony na warsztat pracy psychologa (m.in. bardziej lub mniej dyrektywna rola prowadzącego, cel i sposób organizacji zajęć), a nie na specyficzne treści czy scenariusze zajęć każdego rodzaju (których jest ogromna różnorodność i które na tych zajęciach będą przywoływane jedynie tytułem przykładu).
Spotkania będą polegały na prowadzeniu przez studentów (w parach) fragmentów poszczególnych warsztatów (2,5-3 godz. zegarowe), po wcześniejszym omówieniu ich z prowadzącym i przygotowaniu. Pozostałe osoby, będą brały udział w poszczególnych ćwiczeniach jako uczestnicy grupy (ewentualnie obserwatorzy). Osoby, będące trenerami przeprowadzają przygotowany program oraz otrzymują informacje zwrotne od pozostałych studentów i osób prowadzących zajęcia.
Tematy poszczególnych spotkań praktycznych:
Zajęcia 1 13:45-15:15
Przedstawienie programu zajęć, podział zadań, podział na pary.
Zajęcia 2 12.00-15.15
Konsultacje planów/programów zajęć.
Właściwe zajęcia:
Zajęcia 3 10.15–15:15
Zajęcia integracyjne (przygotowywane zajęcia po 3godz.)
Zajęcia 4 i 5 10:15-15:15
Warsztaty specyficznych umiejętności interpersonalnych i społecznych (np. asertywność, twórczość, komunikacja) (przygotowywane zajęcia po 3godz.)
Zajęcia 6 UWAGA: 9:30-15:30
Warsztaty specyficznych umiejętności c.d. (przygotowywane zajęcia 3godz.)
Grupa wsparcia (przygotowywane zajęcia 2godz.)
Zajęcia 7 10:15-15:15
Trening interpersonalny (przygotowywane zajęcia 3godz.)
Zajęcia 8 10.15-15:15
Grupa rozwoju osobistego – trening intrapersonalny (przygotowywane zajęcia 2 x 2,5 godz.)
Zajęcia 9 12.00-15:15a
Podsumowanie zajęć, omówienie prac zaliczeniowych.
Kierunek podstawowy MISMaP
Tryb prowadzenia
Założenia (opisowo)
Efekty kształcenia
Po udziale w zajęciach studenci powinni:
- wiedzieć, jakie są podstawowe zasady pracy trenera z grupami
- odróżniać formy pracy z grupami (warsztaty specyficznych umiejętności, grupy wsparcia, trening interpersonlany, trening intrapersonalny)
- umieć udzielać informację zwrotną dotyczącą pracy innych osób w grupie
Kryteria oceniania
Warunki zaliczenia:
1.Obecność na zajęciach. Uwaga: limit dopuszczalnych nieobecności - 6 godzin lekcyjnych.
2.Udział w zajęciach w roli współprowadzącego grupę.
3.Przygotowanie na piśmie programu prowadzonych zajęć. Pracę należy oddać na przedostatnim spotkaniu.
Plan pracy zaliczeniowej na zajęcia
Do przedostatnich zajęć należy oddać program poprowadzonego warsztatu/treningu. Program ten przygotowujecie w parach (tych samych, w których współprowadziliście zajęcia). Bardzo proszę o przyniesienie prac w formie wydruku (a nie wersji elektronicznej).
Praca powinna zawierać:
Imiona i nazwiska prowadzących
Temat i datę zajęć
Tytuł prowadzonego warsztatu/treningu
Program prowadzonego warsztatu/treningu:
1. Ogólny cel
2. Opis rozpoczęcia warsztatu/treningu
3. Opis kolejnych ćwiczeń w następującej formie:
- nazwa ćwiczenia (może być opisowa lub Wasza własna)
- instrukcja
- cel ćwiczenia
- przebieg ćwiczenia
- rola prowadzących podczas ćwiczenia
- szacowany czas na ćwiczenie
- forma podsumowania ćwiczenia (jeśli rundka to jaki jej temat, jeśli podsumowanie prowadzących to można przytoczyć, co powinni powiedzieć)
(w tej części należy zaznaczyć także przewidywane przerwy)
4. Opis zakończenia warsztatu/treningu
5. Refleksje po przeprowadzeniu:
- co udało się najlepiej
- co wymagałoby poprawy
- subiektywne odczucia na temat prowadzonego warsztatu/treningu (jeśli jest coś, czym chcecie się z nami podzielić)
Literatura
Lista literatury do ”Psychologicznych form pracy z grupą”
Zagadnienia ogólne:
1. Corey M.. i Corey G. (1995), Grupy. Zasady i techniki grupowej pomocy psychologicznej. Warszawa: Instytut Psychologii Zdrowia i Trzeźwości PTP, Warszawa.
2. Jedliński K. i in. (1997), Trening interpersonalny. Warszawa, Wydawnictwo W.A.B.
3. Kossowksa M. (2002). Szkolenia pracowników a rozwój organizacji. Oficyna Ekonomiczna.
4. Łaguna M. (2004). Szkolenia: jak je prowadzić by..... Gdańsk: GWP.
5. Rylke H. (1993) W zgodzie z sobą i z uczniem. Z doświadczeń nauczycieli i psychologów. WsiP, Warszawa. Podrozdział 4.5. „Wsparcie psychologiczne” (str. 84-90 )- opis grup wsparcia i wskazówki do ich prowadzenia.
6. Argyle M. (1999) Psychologia stosunków międzyludzkich. Warszawa, PWN. Rozdziały 10, 11 i 12 (str. 266-332). Znajdziemy tu przegląd interesującej nas problematyki ogólnej z uwzględnieniem badań empirycznych i wkładu wiedzy akademickiej do praktyki
7.(1991) Psychologiczne gry i ćwiczenia grupowe. Seria: Prezentacje Młodzieżowego Ośrodka Psychologicznego PTP. Wydawnictwo IBE, Warszawa. Jest to zbiór ćwiczeń wraz z krótkimi wskazówkami dla prowadzącego, do twórczego wykorzystania w wielu różnych formach psychologicznej pracy z grupą.
8. Adams K. i Galanes G.J. (2008). Komunikacja w grupach. Warszawa: PAN.
Specyficzne rodzaje psychologicznej pracy z grupą:
8.Król-Fijewska M. (1992), Trening asertywności. Instytut Psychologii Zdrowia i Trzeźwości PTP, Warszawa
9.Szczepańska H. (1996), Trening asertywności dla współuzależnionych (TAW). Poradnik terapeuty. Instytut Psychologii Zdrowia i Trzeźwości PTP, Warszawa. Warto zauważyć na szczególny charakter opisywanych tu zajęć: połączenie warsztatu umiejętności (asertywnych) z elementami grupy wsparcia (dla adresatek mających specyficzny problem).
10.Faber A. i Mazlish E. (1997) Jak mówić, żeby dzieci nas słuchały? Materiały do zajęć warsztatowych. Media Rodzina of Poznań, Poznań. Polecam też pozostałe książki tych autorek (a także T.Gordona), adresowane do rodziców i nauczycieli, ale napisane tak, że psycholog także może wiele stąd skorzystać.
11.Rylke H. (1993) W zgodzie z sobą i z uczniem. Z doświadczeń nauczycieli i psychologów. WsiP, Warszawa.. Szczególnie polecam rozdziały 4 i 5, a już zupełnie wyjątkowe znaczenie ma dla nas fragment (patrz literatura obowiazkowa), w którym zawarto opis grup wsparcia– o ile mi wiadomo, jedyny tekst na ten temat w literaturze polskiej.
12.Jak żyć z ludźmi (umiejętności interpersonalne). Program profilaktyczny dla młodzieży. (1997) MEN, Wyd. Agencja Informacji Użytkowej. Jest to polskie opracowanie amerykańskiego programu dla młodzieży, zawierające scenariusze zajęć wraz ze wskazówkami dla trenera - może być pomocne w planowaniu zajęć nie tylko dla młodzieży.
13.Johnson D.W. (1992), Podaj dłoń, Instytut Psychologii Zdrowia i Trzeźwości, PTP, Warszawa, wyd.II (wyd. I ukazało się pod tytułem „Umiejętności interpersonalne i samorealizacja”, 1985). Zbiór pomocny przy układaniu scenariuszy warsztatów różnych umiejętności interpersonalnych.
14.Jedliński K. i in. (1997), Trening interpersonalny. Warszawa, Wydawnictwo W.A.B. Pozostałe rozdziały – interesujący zapis kilku treningów wraz z analizą. Bardzo pouczające, może na razie zastąpić brak osobistych doświadczeń treningowych.
15.Praszkier R. i Różycki A. (1983) Bliskie spotkania. Rzecz o treningu grupowym. Warszawa, Nasza Ksiegarnia.
16.Nęcka E. (1998) Trening twórczości. Podręcznik dla psychologów, pedagogów i nauczycieli. Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
i wiele innych...
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: