Konstruowanie, adaptowanie i stosowanie metod diagnostycznych 2500-SP307-01

Wykład 1. Test jako narzędzie diagnozy psychologicznej (pojęcie diagnozy psychologicznej i jej aspekty), pojęcie testu psychologicznego: definicja, podstawowe wymogi stawiane testom psychologicznym (standaryzacja, obiektywność, rzetelność, trafność i znormalizowanie, dopasowanie kulturowe) oraz rodzaje i zastosowania testów psychologicznych; testy a różne formy dyskryminacji społecznej (rasowej, płciowej i środowiskowej); problemy etyczne związane ze stosowaniem (konstruowaniem) testów.
Wykład 2. Podstawowe pojęcia psychologii różnic indywidualnych, pojęcie cechy - ujęcie psychologiczne i psychometryczne; pomiar różnicowy w psychologii - podstawowe założenia; rozkład normalny oraz inne rozkłady wyników (relacja cecha a wynik testowy); podstawowe miary tendencji centralnej i dyspersji oraz symetrii i gęstości rozkładu wyników testu.
Wykład 3. Test jako kompozycja pozycji testowych; pojęcie pozycji testowej oraz rodzaje pozycji, podstawowe miary wyników pozycji testowej; wyniki testu a wyniki pozycji: wynik testowy jako suma wyników poszczególnych pozycji, średnia wyników jako suma średnich pozycji oraz wariancja wyniku testowego jako suma wariancji pozycji i ich kowariancji, rozkład wyników testu a kompozycja pozycji; wkład pozycji do rzetelności i trafności wyniku testowego; wynik testowy jako suma ważonych i nieważonych odpowiedzi testowych, zalety i wady ważenia odpowiedzi.
Wykład 4. Strategie konstruowania testów: teoretyczna (na przykładzie PTS), indukcyjna (na przykładzie PLP) i kryterialna (na przykładzie Kwestionariusza Objawowego "S"). Strategie połączone i sekwencyjne konstruowania testów (na przykładzie IWO).
Wykład 5. Procedura konstruowania testów: Etap I - II - wybór strategii, taktyki i opracowanie planu konstrukcji; podstawy teoretyczne testu: teorii psychologicznej, wiedzy lub metodologii. Etap III - IV - generowanie wskaźników cech (zachowań) i ich ocena (trafność treściowa i prototypowość); zapisywanie pozycji testowych i ocena ich własności formalnych (problemy lingwistyczne i semantyczne).
Wykład 6. Procedura konstruowania testów: Etap IV(cd) - VI - zapisywanie pozycji testowych i ocena ich własności formalnych (problem formatu odpowiedzi). Przygotowanie testu do badań - instrukcja, arkusze odpowiedzi, kolejność pozycji. Badania testowe: charakterystyka i dobór prób; plan analizy psychometrycznej: rola walidacji krzyżowej.
Wykład 7. Procedura konstruowania testów: czynniki zniekształcające wyniki testowe: tendencja do dysymulowania (aprobata społeczna), symulowania i style odpowiadania oraz ich kontrolowanie w procesie konstrukcji testu. Problem skal kontrolnych: rodzaje skal, zasady ich konstruowania oraz interpretacji wyników.
Wykład 8. Procedura konstruowania testów: analiza psychometryczna danych i podstawowe modele psychometryczne (klasyczna teoria testów i teoria odpowiedzi na pozycje testowe); analiza pozycji – podstawowe wskaźniki psychometryczne pozycji; procedura tworzenia wersji końcowej skali.
Wykład 9. Procedura konstruowania testów: modele psychometryczne - eksploracyjna i konfirmacyjna analiza czynnikowa; Zastosowanie eksploracyjnej analizy czynnikowej (na przykładzie EPQ-R) oraz konfirmacyjnej analizy czynnikowej (na przykładzie KST) do analizy danych testowych.
Wykład 10. Procedura konstruowania testów: weryfikacja parametrów psychometrycznych testu: rzetelność pomiaru testem - podstawowe pojęcia, metody szacowania rzetelności: zgodność wewnętrzna, stabilność względna i bezwzględna oraz metoda testów równoległych. Trafność pomiaru testem - podstawowe pojęcia i metody badania trafności: trafność kryterialna (diagnostyczna i prognostyczna) i trafność teoretyczna.
Wykład 11. Przygotowanie testu do stosowania w praktyce: normalizacja wyników pomiaru testem (testy zorientowane na normy) - transformacja liniowa i nieliniowa wyników surowych na skale o rozkładzie prostokątnym oraz znormalizowane skale standardowe; kryteria wyboru właściwej skali i porównywanie wyników wyrażonych w jednostkach różnych skal. Wyznaczanie progów odsiewowych dla testów kryterialnych. Gromadzenie danych testowych: aktualizacja norm, normy lokalne, przygotowanie do diagnozy aktuarialnej. Przygotowanie testu do stosowania w praktyce: podręcznik - zasady przygotowania; informacja o teście zawarta w podręczniku testowym. Konstrukcja wersji modyfikowanej testu.
Wykład 12. Kulturowa i demograficzna adaptacja (uniwersalizacja) testów: podstawowe pojęcia i założenia badawcze. Standardy kulturowej adaptacji testów. Kryteria i aspekty równoważności kulturowej testów.
Wykład 13. Strategie kulturowej adaptacji testów: translacja, trawestacja i rekonstrukcja (polska wersja NEO-FFI jako przykład translacji, polska wersja MPI jako przykład akomodacji, Polska Lista Przymiotnikowa jako przykład rekonstrukcji). Strategie adaptacji (oraz uniwersalizacji) demograficznej testów (płeć, wiek, środowisko, niepełnosprawność). Podsumowanie: analiza porównawcza różnych strategii adaptacji testów. Procedura adaptacji testu. Dokumentowanie różnych aspektów równoważności kulturowej i demograficznej testu. Opracowanie podręcznika do adaptacji testu.
Wykład 14. Konstruowanie testów w planie międzykulturowym: podstawowe pojęcia i założenia badawcze; strategie konstrukcji testów w planie międzykulturowym. Studia leksykalne (PLP) – rekonstruowanie testu, studia nad temperamentem (PTS) – trawestowanie testu oraz (FCZ-KT) – uniwersalizacja testu. Podsumowanie: analiza porównawcza różnych strategii uniwersalizacji testów.
Wykład 15. Stosowanie testów - pojęcie diagnozy psychologicznej i jej aspekty; rozpoznanie problemu badawczego (dobór teorii psychologicznej oraz narzędzia diagnostycznego - postulaty Bartona); psychologiczne, metodologiczne, psychometryczne i etyczne problemy i aspekty stosowania testów. Stosowanie testów - interpretacja wyników badania; interpretacja kliniczna i psychometryczna (statystyczna) - badania Meehla; problemy analizy i interpretacji profilu indywidualnego (agregacja danych) oraz profili zbiorowych (budowanie baterii predyktorów); interpretacja profilu testowego - porównania inter- i intraindywidualne - stosowane wskaźniki.