Psychologiczne formy pracy z grupą – część teoretyczna 2500-PL-PS-SP309-18
Zajęcia I
Prezentacja programu zajęć, zasady zaliczenia, przydzielenie prezentacji.
Zajęcia II
O historii rozwoju grupowych form pracy. Podstawowe założenia dotyczące grup.
Co to jest grupa: kryteria definiujące. Motywy przynależności do grup: potrzeby społeczne; afiliacji, przynależności i informacji.
Bibliografia obowiązkowa:
Brown, R.(2006). Procesy grupowe. Dynamika wewnątrz grupowa i międzygrupowa. Gdańsk: GWP (s.18 -21)
Wojciszke, B. (2002). Człowiek wśród ludzi. Zarys psychologii społecznej. Warszawa: Wyd. Naukowe Scholar (s. 376 – 378)
Doliński, D. (2000). Inni ludzie w procesach motywacyjnych - Motywy zażyłości i afiliacji [w] J. Strelau (red.) Psychologia podręcznik akademicki t.2 Gdańsk: GWP (s. 493-494)
Zajęcia III
Proces grupowy: zmiany okresowe w funkcjonowaniu grupy.
Bibliografia obowiązkowa:
Oyster, C.K. (2002). Grupy . Poznań: wyd. Zysk i S-ka (82 -96).
Zajęcia IV
Grupa źródłem norm: co to jest norma, socjalizacja jako proces nabywania norm, etapy przyswajania, funkcje regulacyjne: wpływ informacyjny i normatywny –odmienne przejawy kształtowania norm grupowych
Bibliografia obowiązkowa:
Reykowski, J. (1982). Motywacja, postawy prospołeczne a osobowość. Warszawa: PWN (Normy a zachowanie prospołeczne s.198-206)
Crano, W.(2005). Ukierunkowany wpływ społeczny w: J. Forgas i in (red.) . Umysł Społeczny Gdańsk: GWP s.389-392.
Doliński, D. (2000). Psychologia Wpływu Społecznego Wrocław: Ossolineum s.165-172
Brown, R.(2006).Procesy grupowe op. cit. Gdańsk: GWP (62- 68)
Adams, K., Galanes, G.J. (2008). Komunikacja w grupach. Warszawa: PWN (s.201-206- Reguły i normy grupowe)
Zajęcia V
Cyberprzemoc rówieśnicza - specyfika i grupowe przesłanki zjawiska
Bibliografia obowiązkowa:
Barlińska, Szuster, (2014). Cyberprzemoc zagrożenia i szanse na ograniczenie zjawiska wśród adolescentów Warszawa: Wydawnictwa UW s.14-20
Zajęcia VI
Efektywność funkcjonowania grupy: typy zadań, rywalizacja czy współpraca.
Bibliografia obowiązkowa:
Oyster, C. (2002). Grupy op. cit. (s.180 – 185).
Wojciszke, B.(2002). op. cit. (s.398 – 399).
Brown, R. (2006) Procesy grupowe (s. 46 – 48).
Doliński D. (2000). Inni ludzie jako rywale i współpracownicy [w:] J. Strelau (red.), Psychologia podręcznik akademicki t.2 Gdańsk: GWP (s. 501 – 504).
Zajęcia VII
Zjawiska grupowe wpływające na efektywność funkcjonowania grupy:
facylitacja społeczna, próżniactwo społeczne, rozłożenie odpowiedzialności.
Bibliografia obowiązkowa
Doliński, D. (2000). Inni ludzie w procesach motywacyjnych – kiedy obecność innych pomaga? Efekt facylitacji społecznej, próżniactwo społeczne [w:] J. Strelau (red.), Psychologia - podręcznik akademicki. Gdański: GWP t. II (s. 494 – 502).
Wojciszke, B. (2002). Człowiek wśród ludzi. Warszawa: Wyd. Scholar (s. 392-396).
Latane, B. Darley, J.(1989) Obojętni świadkowie: dlaczego nie pomagają w: K. Jankowski (red.) Przełom w psychologii Warszawa: PWN.
Zajęcia VIII
Zjawiska grupowe wpływające na efektywność funkcjonowania grupy: polaryzacja grupowa, syndrom myślenie grupowego.
Bibliografia obowiązkowa
Domachowski, W.( 1984) Syndrom grupowego myślenia [w:] W. Domachowski, S. Kowalik, Z. Miluska ( red.), Z zagadnień psychologii społecznej Warszawa: PWN (s.120 -132).
Brown, R. (2006). Procesy grupowe op. cit. (s. 191 -198).
Wojciszke B. ( 2002). Człowiek wśród ludzi. Zarys psychologii społecznej Warszawa: wyd. Scholar s.399 - 402.
Zajęcia IX
Aktywa i pasywa grupy – podsumowanie
Komunikacja w grupie: komunikacja werbalna, sieci komunikacyjne;
Bibliografia obowiązkowa:
Maier, N.R., Aktywa i pasywa w rozwiązywaniu problemów przez grupę w: Scott, Cummings (red.), Zachowanie człowieka w organizacji Warszawa: PWN s. 51 – 60
Adams, K., Galanes, G.J. (2008). Komunikacja w grupach. Warszawa: PWN (s.63-71 – Czym jest komunikacja?).
Oyster C.K.(2002) Grupy. Poznań: Zysk i S-ka (s.126 -128- sieci komunikacyjne)
Zajęcia X
Komunikacja niewerbalna: ekspresja mimiczna, kontakt wzrokowy, proksemika, kinestezja, wokalizacja, wielokanałowa komunikacja niewerbalna.
Bibliografia obowiązkowa:
Adams, K., Galanes, G.J. (2008). Komunikacja w grupach. Warszawa: PWN (99-107- Komunikaty niewerbalne)
Oyster, C.K. (2002) Grupy Poznań: Zysk i S-ka (s.128 -132)
Zajęcia XI
Procesy międzygrupowe: My i Oni – co leży u podstaw zachowań międzygrupowych; kategoryzacja, tożsamość społeczna , mechanizmy jej utrzymywania
Bibliografia obowiązkowa:
Brown R. (2006). Procesy grupowe op. cit. s. 234 -236; 247- 255.
Zajęcia XII
Procesy międzygrupowe c.d. – Stereotyp spiskowy,
Bibliografia obowiązkowa:
Kofta, M. (2001). Stereotyp spiskowy jako centralny składnik antysemityzmu w: M. Kofta, A. Jasińska-Kania (red.),Stereotypy i uprzedzenia. Uwarunkowania psychologiczne kulturowe (s.274-297).Warszawa: Wyd. Scholar.
Zajęcia XIII
Esencja człowieczeństwa – infrahumanizacja grupy obcej
Zajęcia XIV
Etnocentryzm – kiedy kultura staje się źródłem uprzedzeń. Kolokwium.
Bibliografia obowiązkowa:
Baran, T. (2007) Dehumanizacja w stosunkach międzygrupowych. Warszawa: Wyd. UW. s.11 -24 – do tematu XIII
Bilewicz, M. (2009). Ku zmienności i zróżnicowaniu: współczesna psychologia poznania międzygrupowego W; M. Kossowska, M. Kofta (red.) Psychologia poznania społecznego Wyd. Naukowe PWN s.286 -288 – Przypisywanie człowieczeństwa swoim i obcym. do tematu XIII
Stephen, C., Stephen,W. (1999). Wywieranie wpływu przez grupy Gdańsk: GWP. (s.132 -134).
Prezentacja:
8 - Automatyczny charakter rozłożenia odpowiedzialności i innych zjawisk grupowych
Bibliografia dodatkowa (prezentacja)
8. Bargh, J. (1999) Automatyzmy dnia powszedniego. Czasopismo Psychologiczne t.5 nr.3 (s.209-212).
Zajęcia VIII
Zjawiska grupowe wpływające na efektywność funkcjonowania grupy: polaryzacja grupowa, syndrom myślenie grupowego.
Bibliografia obowiązkowa
Domachowski, W.( 1984) Syndrom grupowego myślenia [w:] W. Domachowski, S. Kowalik, Z. Miluska ( red.), Z zagadnień psychologii społecznej Warszawa: PWN (s.120 -132).
Brown, R. (2006). Procesy grupowe op. cit. (s. 191 -198).
Wojciszke B. ( 2002). Człowiek wśród ludzi. Zarys psychologii społecznej Warszawa: wyd. Scholar s.399 - 402.
Prezentacje:
9. Demonstracja efektu polaryzacji – 2 osoby
Bibliografia dodatkowa:
Materiały u prowadzącego
Zajęcia IX
Aktywa i pasywa grupy – podsumowanie
Komunikacja w grupie: komunikacja werbalna, sieci komunikacyjne;
Bibliografia obowiązkowa:
Maier, N.R., Aktywa i pasywa w rozwiązywaniu problemów przez grupę w: Scott, Cummings (red.), Zachowanie człowieka w organizacji Warszawa: PWN s. 51 – 60
Adams, K., Galanes, G.J. (2008). Komunikacja w grupach. Warszawa: PWN (s.63-71 – Czym jest komunikacja?).
Oyster C.K.(2002) Grupy. Poznań: Zysk i S-ka (s.126 -128- sieci komunikacyjne)
Prezentacja:
9 c.d.. Omówienie wyników dotyczących efektu polaryzacji zebranych w grupie
10. Rola komunikacji zwrotnej: słuchanie, odbieranie interpretowanie i reagowanie
11. Specyfika interakcji w sytuacji zadaniowej: orientacja zadaniowa i socjoemocjonalna
Bibliografia dodatkowa (prezentacje):
10. Adams, K., Galanes, G.J. (2008). Komunikacja w grupach. Warszawa: PWN (s.71 –81- Słuchanie).
10 Oyster, C.(2002). Grupy op. cit. (s. 136 – 137 – modele komunikacji zwrotnej)
11. Szmagalski J. (1998). Przewodzenie małym grupom. Działania grupowe. Warszawa: centrum AnimacjiKultury. (s. 125 -130). – u prowadzącego
11. Brown R.(2006). Procesy grupowe op.cit. (s.49-52)
Zajęcia X
Komunikacja niewerbalna: ekspresja mimiczna, kontakt wzrokowy, proksemika, kinestezja, wokalizacja, wielokanałowa komunikacja niewerbalna.
Bibliografia obowiązkowa:
Adams, K., Galanes, G.J. (2008). Komunikacja w grupach. Warszawa: PWN (99-107- Komunikaty niewerbalne)
Oyster, C.K. (2002) Grupy Poznań: Zysk i S-ka (s.128 -132)
Prezentacja :
12. Tworzenie wrażenia – o automatycznych zniekształceniach w percepcji innych: specyfika spostrzegania obiektów społecznych, (UTO; wygląd zewnętrzny-podstawa wnioskowania o cechach efekty aureoli, diabelski, atrybucyjne, efekty pochodne od dominacji Ja; samospełniająca się przepowiednia) – 2 osoby
Bibliografia dodatkowa
12. Wojciszke, B. (2012). Psychologia Społeczna s136-139;147; 150-154
Zajęcia XI Procesy międzygrupowe: My i Oni – co leży u podstaw zachowań międzygrupowych; kategoryzacja, tożsamość społeczna , mechanizmy jej utrzymywania
Bibliografia obowiązkowa:
Brown R. (2006). Procesy grupowe op. cit. s. 234 -236; 247- 255.
Prezentacja:
13. Strategie osłabiające stereotypy :- hipoteza kontaktu - kategoryzacja –zmiana poznawczych reprezentacji – 2 osoby
Bibliografia dodatkowa:
13. Macrae, C.N., Stangor,Ch., Hewstone, M.(1999). Stereotypy i uprzedzenia – najnowsze ujęcie Gdańsk : GWP s.(265 – 295).
Bilewicz, M. (2009). Ku zmienności i zróżnicowaniu: współczesna psychologia poznania międzygrupowego W; M. Kossowska, M. Kofta (red.) Psychologia poznania społecznego Wyd. Naukowe PWN (s. 288 -294 –zmiana spostrzegania międzygrupowego).
Zajęcia XII
Procesy międzygrupowe c.d. – Stereotyp spiskowy,
Bibliografia obowiązkowa:
Kofta, M. (2001). Stereotyp spiskowy jako centralny składnik antysemityzmu w: M. Kofta, A. Jasińska-Kania (red.),Stereotypy i uprzedzenia. Uwarunkowania psychologiczne kulturowe (s.274-297).Warszawa: Wyd. Scholar.
Prezentacja:
14. Przyjmowanie perspektywy i empatia– oddziaływania ograniczające negatywne konsekwencje relacji międzygrupowych
Bibliografia dodatkowa
14. Szuster, A., Wojnarowska, A., Gniewek, A. (2016). Społeczne przyjmowanie perspektywy - o egzocentryzmie i empatii jako dyspozycyjnych przejawach procesu i ich związkach ze spostrzeganiem innych. Psychologia Społeczna, 11,4, 399 – 413
14 Bilewicz, M. (2009). Ku zmienności i zróżnicowaniu: współczesna psychologia poznania międzygrupowego W; M. Kossowska, M. Kofta (red.) Psychologia poznania społecznego Wyd. Naukowe PWN (s. 292 -293 –zmiana spostrzegania międzygrupowego).
14. Batson, D., Ahmad, N., Stocks, E. (2008).Korzyści i problemy związane z altruizmem wzbudzonym przez empatię (s. 455- 462) w: A. Miller (red.) Dobro i zło z perspektywy psychologicznej. Kraków: Wydawnictwo WAM.
Zajęcia XIII
Esencja człowieczeństwa – infrahumanizacja grupy obcej
Prezentacja:
15. Demonstracja zjawiska materiały u prowadzącego
Bibliografia dodatkowa:
15. O możliwości ograniczenia zjawiska infrahumanizacji - 2 osoby
Bibliografia dodatkowa:
15. Baran, T. (2007). Dehumanizacja w stosunkach międzygrupowych. Warszawa: Wyd. UW. s.26- 75.
Szuster, A., Wojnarowska, A. (2016). The Influence of Mimicry on the Rediction of Infra-Humanization Frontiers in Psychology doiorg 103389 fpsyg2016 00975
Zajęcia XIV
Etnocentryzm – kiedy kultura staje się źródłem uprzedzeń.
Bibliografia obowiązkowa:
Baran, T. (2007) Dehumanizacja w stosunkach międzygrupowych. Warszawa: Wyd. UW. s.11 -24 – do tematu XIII
Bilewicz, M. (2009). Ku zmienności i zróżnicowaniu: współczesna psychologia poznania międzygrupowego W; M. Kossowska, M. Kofta (red.) Psychologia poznania społecznego Wyd. Naukowe PWN s.286 -288 – Przypisywanie człowieczeństwa swoim i obcym. do tematu XIII
Stephen, C., Stephen,W. (1999). Wywieranie wpływu przez grupy Gdańsk: GWP. (s.132 -134).
Prezentacja:
16. Stadia etnocentryzmu
17. Trening komunikacji międzykulturowej
Bibliografia dodatkowa:
16. Boski, P. (2009). Kulturowe ramy zachowań społecznych s. 568 -574
17. Stephan, W., Stephan, C. (1999). Wywieranie wpływu przez grupy Gdańsk: GWP (s.139 -147).
Zajęcia XV
Zjawisko nierozwiązywalnego konfliktu - delegitymizacja
Bibliografia obowiązkowa:
Bar-Tal, D.(1999). Przekonania społeczne w czasie nierozwiązywalnych konfliktów. Studia Psychologiczne t. 37 z.2
Prezentacja
18.Strategie rozwiązywania konfliktu
Bibliografia dodatkowa:
18. Stephan, W., Stephan, C. (1999). Wywieranie wpływu przez grupy Gdańsk: GWP (s. 159 – 175).
Zajęcia XVI
Kolokwium sprawdzające
Koordynatorzy przedmiotu
W cyklu 2025Z: | W cyklu 2024Z: |
Efekty kształcenia
Student rozróżnia procesy grupowe od interpersonalnych, rozumie specyfikę zjawisk grupowych, wie jak procesy grupowe modyfikują różne formy pracy grupowej, umie wykorzystać zjawiska grupowe do optymalizacji procesu grupowego, umie wykorzystać aktywa i ograniczyć pasywa grupy .
Kryteria oceniania
obecność na zajęciach (maksimum 2 nieobecności) przygotowanie 1 prezentacji do wybranego tematu w oparciu o literaturę dodatkową, przygotowanie pytań do wybranych tekstów z literatury obowiązkowej, test końcowy (zaliczenie od 55% poprawnych odpowiedzi)
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: