Kurs prezentuje zjawiska psychoterapeutyczne oraz techniki specyficzne dla podstawowych podejść teoretycznych psychoterapii: behawioralnego, poznawczego, psychoanalitycznego, humanistycznego, systemowego, interpersonalnego i integracyjnego.
I. Przedstawienie organizacji oraz wymagań dotyczących wykładu. Cztery główne nurty w psychoterapii: psychoanaliza
Zagadnienia:
- teoria, techniki, skuteczność, relacja terapeutyczna
- ilustracja technik i relacji terapeutycznej
Literatura obowiązkowa:
Sokolik Z., Dudek Z. W. (2005). Psychoanaliza. W: L. Grzesiuk (red.). Psychoterapia. Teoria. Tom 1 (R.1, s. 31-132,). Warszawa: ENETEIA Wydawnictwo Psychologii i Kultury.
II. Cztery główne nurty w psychoterapii c.d.: terapia behawioralno-poznawcza
Zagadnienia:
- teoria, techniki, skuteczność, relacja terapeutyczna
- ilustracja technik i relacji terapeutycznej
Literatura obowiązkowa:
Rakowska J. (2005). Terapia behawioralno-poznawcza. W: L. Grzesiuk (red.). Psychoterapia. Teoria (R. 2, s. 133-176). Warszawa: ENETEIA Wydawnictwo Psychologii i Kultury.
Popiel A., Pragłowska E. (2011). Psychoterapia poznawczo-behawioralna. W: L. Grzesiuk, H. Suszek (red.). Psychoterapia. Szkoły i metody. Tom 6. (R. 7, s. 195-210). Warszawa: ENETEIA Wydawnictwo Psychologii i Kultury.
III. Cztery główne nurty w psychoterapii c.d.: terapia humanistyczno-egzystencjalna oraz terapia systemowa
Zagadnienia:
- teoria, techniki, skuteczność, relacja terapeutyczna
- ilustracja technik i relacji terapeutycznej
Literatura obowiązkowa:
Jakubowska U. (2005). Terapia humanistyczno-egzystencjalna. W: L. Grzesiuk (red.). Psychoterapia. Teoria (R. 3, s. 177-188). Warszawa: ENETEIA Wydawnictwo Psychologii i Kultury.
Grzesiuk L., Jakubowska U. (2005). Terapia systemowa. W: L. Grzesiuk (red.). Psychoterapia. Teoria (R. 4, s. 189-198). Warszawa: ENETEIA Wydawnictwo Psychologii i Kultury.
Krawczyk K., Dębniak A. (2011). Psychoterapie oparte na doświadczaniu. W: L. Grzesiuk, H. Suszek (red.). Psychoterapia. Szkoły i metody. Tom 6. (R. 9, s. 195-210). Warszawa: ENETEIA Wydawnictwo Psychologii i Kultury.
IV. Psychoterapia integracyjna i eklektyczna
Zagadnienia:
- teoria, techniki, skuteczność, relacja terapeutyczna
- ilustracja technik i relacji terapeutycznej
Literatura obowiązkowa:
Suszek H. (2010). Tendencje integracyjne w psychoterapii na świecie. W: L. Grzesiuk, H. Suszek (red.). Psychoterapia. Integracja. Tom 4. (R.1, s. 27-40). Warszawa: Wydawnictwo ENETEIA.
Styła R., Jędrasik-Styła M. (2010). Terapia multimodalna Arnolda Lazarusa. W: L. Grzesiuk, H. Suszek (red.). Psychoterapia. Integracja. Tom 4. (R.4.1., s. 71-79). Warszawa: Wydawnictwo ENETEIA.
Jędrasik-Styła M., Styła R. (2010). Asymilatywna psychoterapia psychodynamiczna Strickera i Golda. W: L. Grzesiuk, H. Suszek (red.). Psychoterapia. Integracja. Tom 4. (R.5.1., s. 107-121). Warszawa: Wydawnictwo ENETEIA.
Jędrasik-Styła M., Styła R. (2010). Integracyjna terapia relacyjna Paula Wachtela. W: L. Grzesiuk, H. Suszek (red.). Psychoterapia. Integracja. Tom 4. (R.6.1., s. 157-165). Warszawa: Wydawnictwo ENETEIA.
Styła R., Jędrasik-Styła M. (2010). Ogólny model psychoterapii Orlinsky’ego i Howarda. W: L. Grzesiuk, H. Suszek (red.). Psychoterapia. Integracja. Tom 4. (R.6.4., s. 189-196). Warszawa: Wydawnictwo ENETEIA.
Styła R., Jędrasik-Styła M. (2010). Transteoretyczny model psychoterapii James’a Prochaski i Carla DiClemente. W: L. Grzesiuk, H. Suszek (red.). Psychoterapia. Integracja. Tom 4. (R.6.5., s. 196-207). Warszawa: Wydawnictwo ENETEIA.
Czabała J. C., Rakowska J. (2010). Czynniki leczące (1) wspólne oraz (2) specyficzne i niespecyficzne w psychoterapii. W: L. Grzesiuk, H. Suszek (red.). Psychoterapia. Integracja. Tom 4. (R.7., s. 249-289). Warszawa: Wydawnictwo ENETEIA.
V. Neurobiologia a psychoterapia.
Zagadnienia:
- mechanizm skuteczności psychoterapii z perspektywy neurobiologii
Literatura obowiązkowa:
Murawiec S. (2005). Psychoterapia z perspektywy neurobiologicznej. W: L. Grzesiuk (red.). Psychoterapia. Teoria. Tom 1 (R.7, s. 253-268). Warszawa: ENETEIA Wydawnictwo Psychologii i Kultury.
Murawiec S. (2012) Spostrzeżenia na temat zależności pomiędzy psychoterapią a postępami w neurobiologii i farmakoterapii. Psychoterapia 1 (148) 2009; 23–33
Przybyła J. (2016). Neurobiologiczne podstawy psychoterapii. Psychoterapia 2 (177) 2016; 29-42
VI. Badanie psychoterapii – strategie, wyniki
Zagadnienia:
- mechanizm skuteczności psychoterapii
- wyniki badań dotyczących skuteczności psychoterapii
Literatura obowiązkowa:
Jakubowska U. (2006). Modele badań nad psychoterapią. W: L. Grzesiuk (red.). Psychoterapia. Badania i szkolenie. Tom 3. (R. 1, s. 21-43). Warszawa: ENETEIA Wydawnictwo Psychologii i Kultury.
Rakowska J. (2006). Wyniki badań nad uczestnictwem w psychoterapii i rezygnacji z niej. W: L. Grzesiuk (red.). Psychoterapia. Badania i szkolenie. Tom 3. (R. 2, s. 45-69). Warszawa: ENETEIA Wydawnictwo Psychologii i Kultury.
Rakowska J. (2006). Problemy metodologiczne badań nad skutecznością psychoterapii W: L. Grzesiuk (red.). Psychoterapia. Badania i szkolenie. Tom 3. (R. 3, s. 71-81). Warszawa: ENETEIA Wydawnictwo Psychologii i Kultury.
Rakowska J. (2006). Wyniki badań nad skutecznością psychoterapii podsumowane w metaanalizach. W: L. Grzesiuk (red.). Psychoterapia. Badania i szkolenie. Tom 3. (R. 4, s. 83-99). Warszawa: ENETEIA Wydawnictwo Psychologii i Kultury.
Rakowska J. (2006). Negatywne skutki psychoterapii. W: L. Grzesiuk (red.). Psychoterapia. Badania i szkolenie. Tom 3. (R. 8, s. 205-213). Warszawa: ENETEIA Wydawnictwo Psychologii i Kultury.
VII. Proces psychoterapii – przebieg, zjawiska
Zagadnienia:
- teoria, techniki, skuteczność, relacja terapeutyczna
- ilustracja technik i relacji terapeutycznej
Literatura obowiązkowa:
Trzebińska E. (2005). Przygotowania do rozpoczęcia psychoterapii. W: L. Grzesiuk (red.). Psychoterapia. Teoria. Tom 1 (R.8, s. 271-308). Warszawa: ENETEIA Wydawnictwo Psychologii i Kultury.
Trzebińska E. (2005). Ogólna charakterystyka procesu psychoterapii. W: L. Grzesiuk (red.). Psychoterapia. Teoria. Tom 1 (R.9, s. 309-348). Warszawa: ENETEIA Wydawnictwo Psychologii i Kultury.
VIII. Leczące czynniki specyficzne i niespecyficzne a zjawiska w procesie psychoterapii.
Zagadnienia:
- proces psychoterapii i zjawiska występujmące w czasie jego trwania
- czynniki leczące a proces psychoterapii
Literatura obowiązkowa:
Kleszcz-Szczyrba R. (2010). „Pomagać sobą”- rozważania na temat czynników niespecyficznych w psychoterapii związanych z osobą psychoterapeuty. Psychoterapia: 4 (155) 2010, 61–72
IX. Relacja terapeutyczna i ustosunkowanie w relacji terapeuta – pacjent (przeniesienie, współpraca terapeutyczna; przeciwprzeniesienie i kontakt)
Zagadnienia:
- analiza i rozumienie zjawisk występujących w przestrzeni terapeuta – pacjent w różnych szkołach terapeutycznych
- techniki terapeutyczne odzdiaływujące na ustosunkowanie w relacji terapeuta-pacjent stosowane w różnych podejściach psychoterapeutycznych
Literatura obowiązkowa:
Grzesiuk L. (2005). Dynamika relacji pacjent-terapeuta. W: L. Grzesiuk (red.). Psychoterapia. Teoria. Tom 1 (R.10, s. 355-394). Warszawa: ENETEIA Wydawnictwo Psychologii i Kultury.
X. Brak zmian, brak współpracy (opór) w psychoterapii.
Zagadnienia:
- rozumienie zjawiska braku współpracy (oporu) w różnych ujęciach terapeutycznych
- techniki terapeutyczne ukierunkowane na brak współpracy stosowane w różnych podejściach psychoterapeutycznych
Literatura obowiązkowa:
Grzesiuk L. (2005). Zjawisko oporu pacjenta przed zmianą. W: L. Grzesiuk (red.). Psychoterapia. Teoria. Tom 1 (R.11, s. 395-410). Warszawa: ENETEIA Wydawnictwo Psychologii i Kultury.
XI. Procesy poznawcze - wgląd, uświadamianie, schematy poznawcze
Zagadnienia:
- rozumienie procesów poznawczych w różnych ujęciach terapeutycznych
- techniki terapeutyczne ukierunkowane na wgląd, zmianę schematów poznawczych stosowane w różnych podejściach psychoterapeutycznych
Literatura obowiązkowa:
Grzesiuk L. (2005). Wgląd, samopoznanie i schematy poznawcze. W: L. Grzesiuk (red.). Psychoterapia. Teoria. Tom 1 (R.12, s. 427-443). Warszawa: ENETEIA Wydawnictwo Psychologii i Kultury.
XII. Procesy emocjonalna - ekspresja, rozładowanie napięć
Zagadnienia:
- rozumienie procesów emocjonalnych w różnych ujęciach terapeutycznych
- techniki terapeutyczne ukierunkowane na procesy emocjonalne stosowane w różnych podejściach psychoterapeutycznych
Literatura obowiązkowa:
Grzesiuk L. (2005). Doświadczenie katharsis, odreagowanie i ekspresja „ja”. W: L. Grzesiuk (red.). Psychoterapia. Teoria. Tom 1 (R.12, s. 411-425). Warszawa: ENETEIA Wydawnictwo Psychologii i Kultury.
XIII. Procesy uczenia się – uczenie się umiejętności, uczenie się relacyjne, uczenie się emocjonalne, społeczne uczenie się
Zagadnienia:
- rozumienie procesów uczenia się w różnych ujęciach terapeutycznych
- techniki terapeutyczne ukierunkowane na uczenie się stosowane w różnych podejściach psychoterapeutycznych
Literatura obowiązkowa:
Grzesiuk L. (2005). Procesy warunkowania i społecznego uczenia się. W: L. Grzesiuk (red.). Psychoterapia. Teoria. Tom 1 (R.14, s. 445-459). Warszawa: ENETEIA Wydawnictwo Psychologii i Kultury.
XIV. Techniki psychoterapeutyczne specyficzne dla poszczególnych paradygmatów – systematyzacja.
XV. Egzamin końcowy
Zajęcia są oparte na wykładach w formie prezentacji multimedialnej.