Związek ciało – psychika a pomoc psychologiczna osobom chorym somatycznie 2500-PL-PS-SP306-13

1. Wprowadzenie. Istota związku ciała i psychiki rozpatrywana z różnych perspektyw teoretycznych w psychologii.
2. Kształtowanie się Ja cielesnego i obrazu własnego ciała. Zaburzenia obrazu ciała a choroba przewlekła.
3. Teoria alekstytymii i jej znaczenie dla rozumienia związku ciała i psychiki.
4. Specyfika relacji wewnątrzpsychicznych i interpersonalnych u osób
chorujących na astmę oskrzelową oraz na cukrzycę. Wizyta gościa.
5. Obraz ciała u osób cierpiących na różne choroby przewlekłe i sposoby pomocy tym osobom. Tu jakościowe metody badania obrazu ciała. Odrobina pracy nad sobą!
6. Jaka psychoterapia jest skuteczna w odniesieniu do osób chorych
przewlekle: praca poprzez ciało czy praca odwołująca się do zjawisk
umysłowych?
7. Podstawowe zasady terapii zorientowanych psychodynamicznie u osób z chorobami przewlekłymi.
8. Praca z ciałem (psychoterapia ciała, terapia tańcem i ruchem).
9. Praca poprzez rysunek, pomoc psychologiczna z użyciem metafory,
analiza baśni.
10. Dogoterapia, praca z obecnością innych zwierząt.
11. Podsumowanie. Miejsce psychologa i pomocy psychologicznej w obrębie medycyny psychosomatycznej.

W cyklu 2024L:

Celem kursu jest refleksja nad istotą związku ciało - psychika. Będziemy rozważać tę relację z punktu widzenia rozwoju Ja cielesnego, powstawania zaburzeń obrazu ciała oraz z perspektywy psychopatologii rozwojowej, czyli w kontekście genezy chorób przewlekłych. Punktem odniesienia będzie teoria więzi psychicznej i wybrane teorie psychologiczne. W odwołaniu do literatury przedmiotu będziemy poznawać mechanizmy powstawania zaburzeń związku psychika - ciało oraz sposoby ich leczenia. Szczególna uwaga zostanie poświęcona chorobom przewlekłym. Poddamy namysłowi różne formy pomocy psychologicznej. Omówimy takie formy pracy jak: oddziaływania poprzez rysunek, treningi relaksacji i uważności, analiza baśni, dogoterapia. Rozważania teoretyczne będą ilustrowane materiałem, odwołującym się do doświadczeń klinicznych osoby prowadzącej.

Kierunek podstawowy MISMaP

psychologia

Założenia (opisowo)

Zajęcia są kierowane przede wszystkim do studentów Specjalizacji Psychologia Zdrowia i Rehabilitacji. Zaproszeni są też studenci innych specjalizacji starszych lat. Novum teoretyczne stanowi myślenie holistyczne - uwzględniające zarówno funkcjonowanie umysłu, jak też ciała. Koncentruję się na poszukiwaniu tego połączenia. Na zajęcia planuję zaprosić dwóch gości - specjalistę pracującego z dziećmi na oddziale diabetologicznym oraz psychoterapeutkę tańcem i ruchem. Kryteria naboru: 1. SPECJALIZACJA "Psychologia zdrowia i rehabilitacji" (306) oraz 2. IV / V rok dla osób spoza specjalizacji w kolejnych turach rejestracji

Koordynatorzy przedmiotu

Natalia Ziółkowska

Efekty kształcenia

Wiedza
Studenci poznają teorie wyjaśniające sposób rozumienia związku ciało-psychika w ujęciu psychodynamicznym i systemowym.
Studenci poznają sposoby pomocy psychologicznej i pracy psychoterapeutycznej z osobami chorymi somatycznie.
Postawy
Studenci mogą dostrzec związek między funkcjonowaniem ciała oraz psychiki u osób z chorobami somatycznymi i umieją myśleć o sposobie zastosowania tej wiedzy w bezpośrednim kontakcie z pacjentem.
Studenci potrafią poddać refleksji kryteria wyboru najbardziej optymalnych metod pomocy psychologicznej.
Umiejętności
Studenci zdobędą umiejętności zastosowanie wiedzy psychologicznej w kontakcie z pacjentem chorym somatycznie oraz jego rodziną.
Studenci są w stanie dokonać wyboru najlepszych metod pomocy psychologicznej dla danej osoby lub rodziny.

Kryteria oceniania

obecność na zajęciach (możliwe są dwie nieobecności)
zadanie domowe – 20%
kolokwium – 80%

Praktyki zawodowe

brak

Literatura

Bochowicz, K., Buszko, M., Jakimiuk - Baran, K., Kałużyńska, K.,
Popławska, A., Rybacka, O. (2003). Dogoterapia. Terapia kontaktowa z udziałem psów: założenia i wykorzystanie w pracy z osobami
niepełnosprawnymi. Warszawa: Przyjaciel. Fundacja Pomocy Osobom Niepełnosprawnym.
Młożniak, E., Schier, K. (2012). Aleksytymia, ciało, psychoterapia – nowa perspektywa badawcza i kliniczna. Psychoterapia, 2 (161), 29-40.
Pędzich, Z. (2014). (red.). Psychoterapia tańcem i ruchem. Teoria i praktyka. Sopot: GWP. (wybrane rozdziały).
Schier, K. (2005). Bez tchu i bez słowa. Więź psychiczna i regulacja
emocji u osób chorych na astmę oskrzelową. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne (Rozdział 1).
Schier, K. (2006). Meduza i jej dziecko. Zespól Münchhausena by proxy. W: K. Schier, M. Zalewska (2006). Krewni i znajomi Edypa. Kliniczne studia dzieci i ich rodziców. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar (s. 43-58).
Schier, K. (2010). Piękne brzydactwo. Psychologiczna problematyka obrazu ciala i jego zaburzeń. Wyd. II. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar (Rozdział 1 i 2).
Schier, K. (2011). Psychoterapia psychodynamiczna osób chorych psychosomatycznie. W: L. Grzesiuk, H. Suszek (red.). Psychoterapia.
Problemy Pacjentów. Podręcznik akademicki. (s. 173-185). Warszawa:
ENETEIA. Wydawnictwo Psychologii i Kultury.
Schier, K. (2014). Dorosłe dzieci. Psychologiczna problematyka odwrócenia ról w rodzinie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar (wybrane rozdziały).

W cyklu 2024L:

Cierpiałkowska, L., Sęk, H. (red.). (2016). Psychologia kliniczna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN SA (wybrane rozdziały).
Heszen-Celińska, I., Sęk, H. (2020). Psychologia zdrowia. Wydanie nowe. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN SA (wybrane rozdziały).
Młożniak, E., Schier, K. (2012). Aleksytymia, ciało, psychoterapia – nowa perspektywa badawcza i kliniczna. Psychoterapia, 2 (161), 29-40.
Rogiewicz, M. (red.). (2015). Praktyczny podręcznik psychoonkologii dzieci i nastolatków. Kraków: Medycyna Praktyczna (wybrane rozdziały).
Samardakiewicz, M. (2011) Psychologiczne aspekty chorób nowotworowych u dzieci. W: Kowalczyk, J.R. (red.) Wprowadzenie do onkologii i hematologii dziecięcej: skrypt dla lekarzy specjalizujących się w onkologii i hematologii dziecięcej. Warszawa: Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego, 163- 171.
Schier, K. (2005). Bez tchu i bez słowa. Więź psychiczna i regulacja emocji u osób chorych na astmę oskrzelową. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne (Rozdział 1).
Schier, K. (2006). Meduza i jej dziecko. Zespól Münchhausena by proxy. W: K. Schier, M. Zalewska (2006). Krewni i znajomi Edypa. Kliniczne studia dzieci i ich rodziców. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar (s. 43-58).
Schier, K. (2010). Piękne brzydactwo. Psychologiczna problematyka obrazu ciala i jego zaburzeń. Wyd. II. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar (Rozdział 1 i 2).
Schier, K. (2014). Dorosłe dzieci. Psychologiczna problematyka odwrócenia ról w rodzinie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar (wybrane rozdziały).

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 2500-PL-PS-SP306-13 w USOSweb