Psychoprofilaktyka zachowań problemowych młodzieży 2500-PL-PS-SP305-12

Proponowane ćwiczenia mają na celu przygotowanie psychologa do pracy w zakresie szeroko ujmowanej psychoprofilaktyki zachowań problemowych i ryzykownych młodzieży.
Podejmowanie tego typu działań wymaga od psychologa:
- wiedzy na temat rozwoju w okresie dorastania;
- znajomości teorii i koncepcji kryzysów rozwojowych i zaburzeń zachowania w adolescencji;
- wiedzy o oddziaływaniach i programach profilaktycznych i interwencyjnych;
oraz
- umiejętności kreowania wzorców rozwoju promujących zdrowie psychiczne;
- umiejętności wspomagania rozwoju;
- umiejętności diagnozy czynników istotnych dla powstawania zaburzeń zachowania i czynników chroniących przed nimi;
- umiejętności identyfikacji grup ryzyka i doboru odbiorców oddziaływań profilaktycznych i interwencyjnych;
- umiejętności planowania, realizowania oraz ewaluacji programów profilaktycznych;
- umiejętności planowania, realizowania i ewaluacji programów wczesnej interwencji.

Przygotowanie cyklu oddziaływań profilaktycznych pod kątem wybranego problemu w zachowaniu młodzieży.
Opracowanie szczegółowego scenariusza jednego spotkania i przeprowadzenie go w grupie studentów i z grupą uczniów.
Dokonanie ewaluacji przeprowadzonych zajęć ? analiza i wnioski.

Proponowane ćwiczenia mają na celu przygotowanie psychologa do pracy w zakresie szeroko ujmowanej psychoprofilaktyki zachowań problemowych i ryzykownych młodzieży.
Podejmowanie tego typu działań wymaga od psychologa:
- wiedzy na temat rozwoju w okresie dorastania;
- znajomości teorii i koncepcji kryzysów rozwojowych i zaburzeń zachowania w adolescencji;
- wiedzy o oddziaływaniach i programach profilaktycznych i interwencyjnych;
oraz
- umiejętności kreowania wzorców rozwoju promujących zdrowie psychiczne;
- umiejętności wspomagania rozwoju;
- umiejętności diagnozy czynników istotnych dla powstawania zaburzeń zachowania i czynników chroniących przed nimi;
- umiejętności identyfikacji grup ryzyka i doboru odbiorców oddziaływań profilaktycznych i interwencyjnych;
- umiejętności planowania, realizowania oraz ewaluacji programów profilaktycznych;
- umiejętności planowania, realizowania i ewaluacji programów wczesnej interwencji.

Przygotowanie cyklu oddziaływań profilaktycznych pod kątem wybranego problemu w zachowaniu młodzieży.
Opracowanie szczegółowego scenariusza jednego spotkania i przeprowadzenie go w grupie studentów i z grupą uczniów.
Dokonanie ewaluacji przeprowadzonych zajęć ? analiza i wnioski.

literatura obowiązkowa:
Bartosz B. (1992). Znaczenie społecznego wsparcia w przezwyciężaniu problemów. W: B. Janda ?Dębek (red.), Psychologia ukierunkowania życiowego. Wrocław: Wyd. U Wr, Prace Psychologiczne XXVIII.
Elliott J., Place M. (2000). Dzieci i młodzież w kłopocie. Poradnik nie tylko dla psychologów. Warszawa: WSiP.
Gaś Z. B. (1993). Profilaktyka uzależnień. Warszawa: WSiP.
Gaś Z. B. (1995). Współczesne koncepcje profilaktyki uzależnień. W: Z. Gaś (red.), Psychologia Wychowawcza Stosowana. Wybrane zagadnienia. Lublin: Wyd. UMCS.
Gaś Z. B. (1998). Psychoprofilaktyka. Procedury konstruowania programów wczesnej interwencji. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Gordon T. (1991). Wychowanie bez porażek. Rozwiązywanie konfliktów między rodzicami a dziećmi. Warszawa: PAX.
Grzelak, J.Ł., Sochocki, M.J. (red) (2001). Ewaluacja profilaktyki problemów dzieci i młodzieży. Warszawa: Pracownia Profilaktyki Problemowej.
Grzelak, S. (2000). Seksualność a alkohol. W: Biblioteka Remedium. Wybór artykułów z lat 1998-2000 (s. 54-61). Warszawa: Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych.
Grzelak, S. (2006). Profilaktyka ryzykownych zachowań seksualnych młodzieży. Aktualny stan badań na świecie i w Polsce. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Hawkins, J.D., Nederhood, B. (1994). Podręcznik ewaluacji programów profilaktycznych. Warszawa: IPiN i PTP.
Kamińska-Buśko B. (1997). Zapobieganie uzależnieniom uczniów. Warszawa: Centrum Metodyczne Pomocy Psychologicznej MEN.
Kendall, Ph. (2004). Zaburzenia okresu dzieciństwa i adolescencji. Mechanizmy zaburzeń i techniki terapeutyczne. Gdańsk: GWP
Kosińska E. (2002). Mądrze i skutecznie. Zasady konstruowania szkolnego programu profilaktyki. Kraków: Wydawnictwo Rubikon.
Makowski A. (1994). Niedostosowanie społeczne młodzieży i jej resocjalizacja. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN.
McWhirter, J.J., McWhirter, B.T., McWhirter, A.M., McWhirter, E.H. (2001). Zagrożona młodzież. Warszawa: Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych.
Olweus D. (1998). Mobbing - fala przemocy w szkole. Jak ją powstrzymać? Warszawa:: J. Santorski & CO.
Ostaszewski, K. (2003). Skuteczność profilaktyki używania substancji psychoaktywnych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Paluchowski W. J. (2001). Diagnoza psychologiczna. Podejście ilościowe i jakościowe. Warszawa: Wydawnictwo naukowe ?Scholar?.
Paź, B., Paź, G. (2002). Szkoła, która ochrania. Szkolny program profilaktyki. Kraków: Rubikon.
Pruitt D.B. (2001). Twój nastolatek. Poznań: Dom Wydawniczy REBIS Sp. z o.o.
Rylke H. (1993). W zgodzie z sobą i z uczniem. Warszawa: WSiP
Szymańska J. (2000). Programy profilaktyczne. Podstawy profesjonalnej psychoprofilaktyki. Warszawa: Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno ? Pedagogicznej MEN.
Szymańska. Diagnoza i wczesna pomoc dla dzieci i młodzieży zagrożonej uzależnieniem w warunkach poradni oświatowej.
Templ H. (1997). Relaks w nauczaniu. Warszawa: WSiP.
Wojcieszek, K. A. (2005). Na początku była rozpacz? Antropologiczne podstawy profilaktyki. Kraków: Wydawnictwo Rubikon.
Wojcieszek, K.A. (2002). Wygrać życie. Szkolny program profilaktyki. Kraków: Rubikon.

literatura uzupełniająca:
Dimoff T., Carper S. (1993). Jak rozpoznać, czy dziecko sięga po narkotyki. Warszawa: Elma Books.
Elliott J., Place M. (2000). Dzieci i młodzież w kłopocie. Poradnik nie tylko dla psychologów. Warszawa: WSiP.
Gordon T. (1991). Wychowanie bez porażek. Rozwiązywanie konfliktów między rodzicami a dziećmi. Warszawa: PAX.
Jędrzejewski M. (1999). Młodzież a subkultury. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie "żak".
Kimmel D. C., Weiner I. B. (1995). Adolescence: A Developmental Transition. New York, Chichester, Brisbane, Toronto, Singapore: John Wiley & Sons, Inc.
Machela H., Wszeborowski K. (1999). Psychospołeczne uwarunkowania zjawisk dewiacyjnych wśród młodzieży w okresie transformacji ustrojowej w Polsce. Gdańsk: Wydawnictwo U Gdańskiego.
Makowski A. (1994). Niedostosowanie społeczne młodzieży i jej resocjalizacja. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN.
M

literatura obowiązkowa:
Bartosz B. (1992). Znaczenie społecznego wsparcia w przezwyciężaniu problemów. W: B. Janda ?Dębek (red.), Psychologia ukierunkowania życiowego. Wrocław: Wyd. U Wr, Prace Psychologiczne XXVIII.
Elliott J., Place M. (2000). Dzieci i młodzież w kłopocie. Poradnik nie tylko dla psychologów. Warszawa: WSiP.
Gaś Z. B. (1993). Profilaktyka uzależnień. Warszawa: WSiP.
Gaś Z. B. (1995). Współczesne koncepcje profilaktyki uzależnień. W: Z. Gaś (red.), Psychologia Wychowawcza Stosowana. Wybrane zagadnienia. Lublin: Wyd. UMCS.
Gaś Z. B. (1998). Psychoprofilaktyka. Procedury konstruowania programów wczesnej interwencji. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Gordon T. (1991). Wychowanie bez porażek. Rozwiązywanie konfliktów między rodzicami a dziećmi. Warszawa: PAX.
Grzelak, J.Ł., Sochocki, M.J. (red) (2001). Ewaluacja profilaktyki problemów dzieci i młodzieży. Warszawa: Pracownia Profilaktyki Problemowej.
Grzelak, S. (2000). Seksualność a alkohol. W: Biblioteka Remedium. Wybór artykułów z lat 1998-2000 (s. 54-61). Warszawa: Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych.
Grzelak, S. (2006). Profilaktyka ryzykownych zachowań seksualnych młodzieży. Aktualny stan badań na świecie i w Polsce. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Hawkins, J.D., Nederhood, B. (1994). Podręcznik ewaluacji programów profilaktycznych. Warszawa: IPiN i PTP.
Kamińska-Buśko B. (1997). Zapobieganie uzależnieniom uczniów. Warszawa: Centrum Metodyczne Pomocy Psychologicznej MEN.
Kendall, Ph. (2004). Zaburzenia okresu dzieciństwa i adolescencji. Mechanizmy zaburzeń i techniki terapeutyczne. Gdańsk: GWP
Kosińska E. (2002). Mądrze i skutecznie. Zasady konstruowania szkolnego programu profilaktyki. Kraków: Wydawnictwo Rubikon.
Makowski A. (1994). Niedostosowanie społeczne młodzieży i jej resocjalizacja. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN.
McWhirter, J.J., McWhirter, B.T., McWhirter, A.M., McWhirter, E.H. (2001). Zagrożona młodzież. Warszawa: Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych.
Olweus D. (1998). Mobbing - fala przemocy w szkole. Jak ją powstrzymać? Warszawa:: J. Santorski & CO.
Ostaszewski, K. (2003). Skuteczność profilaktyki używania substancji psychoaktywnych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Paluchowski W. J. (2001). Diagnoza psychologiczna. Podejście ilościowe i jakościowe. Warszawa: Wydawnictwo naukowe ?Scholar?.
Paź, B., Paź, G. (2002). Szkoła, która ochrania. Szkolny program profilaktyki. Kraków: Rubikon.
Pruitt D.B. (2001). Twój nastolatek. Poznań: Dom Wydawniczy REBIS Sp. z o.o.
Rylke H. (1993). W zgodzie z sobą i z uczniem. Warszawa: WSiP
Szymańska J. (2000). Programy profilaktyczne. Podstawy profesjonalnej psychoprofilaktyki. Warszawa: Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno ? Pedagogicznej MEN.
Szymańska. Diagnoza i wczesna pomoc dla dzieci i młodzieży zagrożonej uzależnieniem w warunkach poradni oświatowej.
Templ H. (1997). Relaks w nauczaniu. Warszawa: WSiP.
Wojcieszek, K. A. (2005). Na początku była rozpacz? Antropologiczne podstawy profilaktyki. Kraków: Wydawnictwo Rubikon.
Wojcieszek, K.A. (2002). Wygrać życie. Szkolny program profilaktyki. Kraków: Rubikon.

literatura uzupełniająca:
Dimoff T., Carper S. (1993). Jak rozpoznać, czy dziecko sięga po narkotyki. Warszawa: Elma Books.
Elliott J., Place M. (2000). Dzieci i młodzież w kłopocie. Poradnik nie tylko dla psychologów. Warszawa: WSiP.
Gordon T. (1991). Wychowanie bez porażek. Rozwiązywanie konfliktów między rodzicami a dziećmi. Warszawa: PAX.
Jędrzejewski M. (1999). Młodzież a subkultury. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie "żak".
Kimmel D. C., Weiner I. B. (1995). Adolescence: A Developmental Transition. New York, Chichester, Brisbane, Toronto, Singapore: John Wiley & Sons, Inc.
Machela H., Wszeborowski K. (1999). Psychospołeczne uwarunkowania zjawisk dewiacyjnych wśród młodzieży w okresie transformacji ustrojowej w Polsce. Gdańsk: Wydawnictwo U Gdańskiego.
Makowski A. (1994). Niedostosowanie społeczne młodzieży i jej resocjalizacja. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN.
M