Psychologia w prawie karnym (dla studiów dziennych i wieczorowych) 2500-PL-PS-SP304-04

Seminarium ma na celu zapoznanie studentów z rolą i zadaniami biegłego psychologa w sprawach karnych. Zajęcia zostaną podzielone na 5 bloków tematycznych.

BLOK I – Prawo karne materialne i procesowe – podstawowe zagadnienia
1. Zasady prawa karnego
2. Kary i środki karne
3. Zasady postępowania karnego.
4. Oskarżony, świadek. Prawa i obowiązki.
5. Prawo dowodowe i ocena dowodów.
6. Ekspertyzy sądowe
7. Biegły (podstawowe akty prawne dotyczące biegłego sądowego; rola biegłego psychologa w postępowaniu karnym)
BLOK II – Psychologia zeznań świadków – osoby dorosłe
1. Powstawanie spostrzeżeń i wrażeń – prawidłowości dotyczące funkcjonowania zmysłów. Błędy w spostrzeżeniach i wrażeniach.
2. Uwarunkowania trafnych spostrzeżeń i wrażeń. Zmienna podmiotowe: wiek, płeć, osobowość, inteligencja. Elementy modulujące – wpływ emocji i motywacji.
3. Pamięć świadków - odtwarzanie wydarzeń. Procesy uwagi i pamięci. Pamięć autobiograficzna. Wspomnienia fleszowe. Niezwykłe zjawiska pamięciowe
4. Efekt dezinformacji w kontekście zeznań świadka naocznego. Sugestia. Podatność na sugestię.
5. Przesłuchanie z punktu widzenia prawa, kryminalistyki i psychologii. Przesłuchanie poznawcze. Motywacje świadków do zeznawania.
6. Rozpoznanie. Okazanie. Tworzenie portretów pamięciowych. (aspekty prawne, kryminalistyczne i psychologiczne.)
7. Zeznania nieszczere. Zachowania niewerbalne a kłamstwo i oszukiwanie. Komunikacja niewerbalna na sali sądowej
8. Psychologiczna wiarygodność zeznań. Kryteria i modele teoretyczne
9. Niekonwencjonalne sposoby badania wiarygodności. Badania poligraficzne. Hipnoza.
10. Ocena psychologiczna zeznań osób w podeszłym wieku lub niepełnosprawnych umysłowo.
BLOK III – Psychologia zeznań świadków – zeznania dziecięce
1. Rozwój dziecka – zmiany rozwojowe w zakresie funkcjonowania zmysłów, pamięci, uwagi i komunikacji z perspektywy przesłuchania.
2. Pamięć dzieci. Fałszywe wspomnienia. Wspomnienia „wdrukowane”. Mechanizmy wyparcia.
3. Przesłuchanie dziecka: zasady, warunki, sposób przeprowadzenia. Rola psychologa i rola organów procesowych..
4. Fantazjowanie dziecięce a kłamstwo dzieci.
5. Przeprowadzanie wywiadu z dzieckiem molestowanym seksualnie – film.
6. Psychologiczna ocena zeznań. Trudności w psychologicznej ocenie zeznań dzieci.
BLOK IV – Ekspertyza psychologiczna w zakresie wyjaśnień podejrzanego/oskarżonego
1. Metody przesłuchań podejrzanego/oskarżonego.
2. Psychologiczna ocena wyjaśnień oskarżonego.
3. Motywacja do składania wyjaśnień.
4. Fałszywe przyznanie się do winy.
BLOK V – Ekspertyza psychologiczna sprawcy czynu zabronionego
1. Rola biegłego psychologa w opiniowaniu sprawców przestępstw.
2. Kwalifikowane i uprzywilejowane typy zabójstw.
3. Diagnoza procesów motywacyjnych.
4. Wyłączenie odpowiedzialności karnej.
5. Poczytalność, niepoczytalność, poczytalność ograniczona.
6. Kryteria niepoczytalności w Polsce i na świecie
7. Stan silnego wzburzenia – z perspektywy prawa i psychologii.
8. Przekroczenie obrony koniecznej pod wpływem strachu.

Nakład pracy studenta:
60 godzin kontaktowych
150 godzin - praca własna studenta:
- przygotowanie się do zajęć – 70 godzin
- przygotowanie do kolokwium – 80 godzin.
Liczba godzin ogółem – 210