Wstęp do psychologii 2500-PL-PS-OB1Z-1-OG

Wykład 1. Psychologia, jej historyczne podstawy i współczesne kierunki
1. Psychologia, cele i zadania psychologii
2. Historyczne podstawy psychologii
3. Współczesne kierunki psychologii
- biologiczny
- psychodynamiczny
- behawiorystyczny
- poznawczy,
- humanistyczny
- ewolucjonistyczny
4. Proces badawczy i podstawowe metody badawcze w psychologii.

Literatura:
rozdział 1. Psychologia i życie (2-19) plus fragmenty rozdziału 2. Metody badawcze w psychologii.

Wykład 2. Relacja psychika a mózg
1. Od Heraklita i Platona do współczesnego ujęcia relacji psychika a mózg
2. Układ nerwowy, schemat, funkcjonowanie
- Ośrodkowy i obwodowy układ nerwowy
- Struktury pnia mózgu, układ limbiczny, kora mózgowa
- Asymetria półkulowa
3. Hormonalna regulacja zachowania i procesów wewnętrznych
4. Neuronalna regulacja zachowania i procesów wewnętrznych

Literatura: Gerrig, R.J., Zimbardo, P.G. (2006). Psychologia i życie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN:
rozdział 3. Biologiczne i ewolucyjne podstawy zachowania (54-91)

Wykład 3. Świadomość, nieświadomość, przedświadomość, podświadomość
1. Świadomość, struktura świadomości i jej funkcje
2. Nieświadomość, procesy nieświadome
3. Wspomnienia przedświadome
4. Podświadome zdawanie sobie sprawy
5. Stany rozszerzonej świadomości
6. Sen i marzenia senne
7. Środki zmieniające psychikę

Literatura: Gerrig, R.J., Zimbardo, P.G. (2006). Psychologia i życie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN: rozdział 5. Psychika, świadomość i odmienne stany świadomości (140-165)

Wykład 4. Zmysły i odbiór wrażeń, procesy organizujące percepcję
1. Ludzki system zmysłowy – podstawowe cechy
2. Progi absolutne, próg różnicy
3. Odbiór wrażeń, adaptacja sensoryczna
4. Procesy organizujące percepcję. Stałość spostrzegania
5. Procesy identyfikacji i rozpoznawania
6. Dwuznaczność i złudzenia
7. Procesy uwagi, jej funkcje i mechanizmy. Zadanie Stroopa

Literatura: Gerrig, R.J., Zimbardo, P.G. (2006). Psychologia i życie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN: rozdział 4. Wrażenia zmysłowe i percepcja (92-139)

Wykład 5. Uczenie się przewidywalnych sygnałów, uczenie się o konsekwencjach, analiza zachowania
1. Czym jest uczenie się?
2. Warunkowanie klasyczne
3. Warunkowanie sprawcze
4. Zależności między zachowaniem a wzmocnieniem
5. Właściwości czynników wzmacniających. Reguły wzmacniania
6. Wpływ procesów poznawczych na uczenie się
7. Koneksjonistyczne modele uczenia się

Literatura: Gerrig, R.J., Zimbardo, P.G. (2006). Psychologia i życie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN: rozdział 6. Uczenie się i analiza zachowania (166-201)

Wykład 6. Pamiętanie i zapominanie
1. Model systemu pamięciowego człowieka
2. Pamięć sensoryczna
3. Pamięć krótkotrwała (kodowanie, przechowywanie, przetwarzanie, wydobywanie)
4. Pamięć długotrwała
5. Pamięć proceduralna i deklaratywna
6. Dlaczego zapominamy?
7. Neurobiologia pamięci

Literatura: Gerrig, R.J., Zimbardo, P.G. (2006). Psychologia i życie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN: rozdział 7. Pamięć (202-241)

Wykład 7. Umysł i procesy poznawcze
1. Badanie procesów poznawczych. Od introspekcji do obrazowania mózgu
2. Pojęcia i tworzenie pojęć
3. Schematy i skrypty
4. Badania wyobraźni wzrokowej. Mapy umysłowe
5. Rozumowanie (dedukcyjne, indukcyjne) i strategie rozwiązywania problemów
6. Sądzenie i podejmowanie decyzji
7. Język, kompetencja językowa i kompetencja komunikacyjna
8. Testowanie inteligencji, teorie inteligencji

Literatura: Gerrig, R.J., Zimbardo, P.G. (2006). Psychologia i życie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN: rozdział 8. Procesy poznawcze (242-279) plus fragment rozdziału 9, 289-295)

Wykład 8. Emocje
1. Definicje emocji
2. Neurofizjologia emocji
3. Dynamika rozwoju emocjonalnego
4. Teoria reakcji organizmu Jamesa i Langego
5. Teoria ośrodkowych procesów nerwowych Cannona i Barda
6. Poznawcza teoria pobudzenia Lazarusa i Schachtera
7. Ewolucyjna teoria emocji Darwina
8. Poznawcze strategie modyfikowania stresu

Literatura: Gerrig, R.J., Zimbardo, P.G. (2006). Psychologia i życie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN: rozdział 12. Emocje, stres i zdrowie (384-425)

Wykład 9. Motywacja
1. Rozumienie motywacji. Funkcje motywacji
2. Teoria instynktu
3. Teoria popędów a uczenie się
4. Teoria pobudzenia
5. Humanistyczna teoria motywacji wzrostu
6. Społeczno-poznawcze teorie motywacji
7. Prawo Yerkesa-Dodsona
8. Hierarchia potrzeb Maslowa

Literatura: Gerrig, R.J., Zimbardo, P.G. (2006). Psychologia i życie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN: rozdział 11. Motywacja (352-383)

Wykład 10. Osobowość i różnice indywidualne
1. Osobowość i strategie badania osobowości
2. Teorie typów i teorie cech
3. Teorie psychodynamiczne. Główne mechanizmy obrony ego
4. Teorie humanistyczne osobowości
5. Teorie społecznego uczenia się i teorie poznawcze
6. Teorie jaźni
7. Ja w Internecie

Literatura: Gerrig, R.J., Zimbardo, P.G. (2006). Psychologia i życie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN: rozdział 13. Osobowość człowieka (426-461)

Wykład 11. Rozwój w cyklu życia człowieka
1. Okresy rozwoju: prenatalny, perinatalny, postnatalny
2. Wyposażenie percepcyjne noworodka
3. Rozwój poznawczy. Stadia rozwoju wg Piageta
4. Współczesne poglądy na rozwój percepcyjny i pojęciowy. ToM
5. Stadia rozumowania moralnego wg Kohlberga. Koncepcja C. Gilligan
6. Stadia rozwoju psychospołecznego według Eriksona
7. Strategie i metody badania w psychologii rozwojowej

Literatura: Gerrig, R.J., Zimbardo, P.G. (2006). Psychologia i życie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN: rozdział 10. Rozwój człowieka w ciągu całego życia (308-351)

Wykład 12. Człowiek w sytuacji społecznej
1. Przemożny wpływ sytuacji
- Facylitacja społeczna
- Role i reguły społeczne: typowe role więźnia i strażnika
- Normy społeczne
- Konformizm czy niezależność
- Wpływ autorytetu
2. Konstruowanie rzeczywistości społecznej
3. Rozwiązywanie problemów społecznych
4. Interwencja przypadkowego świadka w sytuacji krytycznej

Literatura: Gerrig, R.J., Zimbardo, P.G. (2006). Psychologia i życie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN: rozdział 17. Procesy społeczne, społeczeństwo i kultura (562-597)

Wykład 13. Etyka badań psychologicznych
1. Przykłady eksperymentów, które nie spełniają wymogu perfekcjonizmu etycznego
2. Etyka badań empirycznych w psychologii. Dziesięć zasad etycznego prowadzenia badań empirycznych
3. Problemy w badaniach przeprowadzanych na zwierzętach: nauka, etyka, polityka
4. Lista reguł krytycznego myślenia dla „konsumentów” wiedzy naukowej
5. Jak stać się rozważnym odbiorcą statystyki?

Literatura: Gerrig, R.J., Zimbardo, P.G. (2006). Psychologia i życie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN: rozdział 2. Metody badawcze w psychologii (20-41). Dodatek statystyczny (42-53).

Wykład 14. Główne typy zaburzeń psychicznych
1. Norma a patologia psychiczna
2. Klasyfikacja zaburzeń psychicznych
3. Typy zaburzeń psychicznych
4. Terapie zaburzeń
(terapie psychodynamiczne, behawioralne, terapie poznawcze, terapie egzystencjalno-humanistyczne, biomedyczne)
5. Ocena skuteczności terapii, strategie profilaktyczne

Literatura: Gerrig, R.J., Zimbardo, P.G. (2006). Psychologia i życie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN: rozdziały 14-15.

Wykład 15. Teoria czynności i teorie pochodne
1. Teoria czynności Tadeusza Tomaszewskiego
2. Regulacyjna teoria temperamentu Jana Strelaua
3. Regulacyjna teoria osobowości wg Janusza Reykowskiego
4. Teoria czynności a psychotrangresjonizm Józefa Kozieleckiego
5. Teoria czynności a Idy Kurcz teoria czynności werbalnych i komunikacyjnych

Literatura: I. Kurcz, D. Kądzielawa (red.) (2002). Psychologia czynności. Nowe perspektywy. Warszawa: Scholar (wybrane fragmenty)