Czy jesteśmy z natury prospołeczni? 2500-PL-PS-FO3-04

Według psychologów ewolucyjnych dobór naturalny wyposażył człowieka w mechanizmy psychiczne, które sprzyjają kooperacji i altruizmowi. Ocena zasadności tego poglądu jest podstawowym celem zajęć. Pierwszym etapem realizacji tego celu będzie omówienie ewolucyjnych koncepcji zachowań prospołecznych tj. koncepcji łącznego dostosowania, teorii altruizmu zwrotnego oraz teorii kosztownego sygnalizowania. W drugim etapie zajmiemy się próbą formułowania na podstawie tych koncepcji zdroworozsądkowych hipotez odnoszących się do zachowania człowieka. Trzeci etap to analiza i dyskusja hipotez spotykanych w literaturze problemu. W kolejnym kroku spróbujemy zaplanować własne badanie, które umożliwi weryfikację naszych hipotez. Ostatnim, czwartym etapem będzie przeprowadzenie zaplanowanego badania.

Program zajęć:
1). Omówienie programu zajęć; specyfika psychologii ewolucyjnej na tle psychologii i biologii ewolucyjnej; definicje i klasyfikacja zachowań prospołecznych w ujęciu psychologii i biologii ewolucyjnej.

2). Warunki ewolucji altruizmu; ewolucyjna teoria gier i koncepcja altruizmu zwrotnego Triversa; uniwersalne ewolucyjne hipotezy dotyczące zachowań altruistycznych, hipotezy psychologiczne inspirowane koncepcją Triversa: mechanizm wykrywania oszustów (teoria umowy społecznej) i jego związek z pozycją społeczną (teoria dominacji), zaufanie do innych a kooperacja i skuteczność wykrywania oszustów, niepewność pozyskania zasobu a gotowość dzielenia się nim, zachowanie w sytuacji współzależności społecznej z perspektywy psychologii ewolucyjnej i eksperymentalnej analizy zachowania; dyskontowanie społeczne

3). Dobór krewniaczy i koncepcja łącznego dostosowania Hamiltona; uniwersalne ewolucyjne hipotezy dotyczące zachowań altruistycznych, hipotezy psychologiczne: pewność pokrewieństwa, rola empatii i czynników skorelowanych z pokrewieństwem.

4). Zasada handicapu i teoria kosztownego sygnalizowania; hojność, heroizm, ofiarność jako rzetelna informacja o jakości genów; hipotezy psychologiczne (koncepcja altruizmu rywalizacyjnego); inteligencja a altruizm.

5). Dobór grupowy; reinterpretacja koncepcji Triversa i Hamiltona w kategoriach doboru grupowego; porównanie przewidywań formułowanych na podstawie teorii doboru indywidualnego i grupowego; koncepcja altruistycznego karania, teoria genetycznego podobieństwa, problem altruizmu ewolucyjnego i psychologicznego.