Czym jest ciało? Interdyscyplinarne ujęcie cielesności 2500-PL-F8-04
Czym dla Ciebie jest ciało? Każdy z nas je posiada, jest niezbędne do życia, a jednak odpowiedź na tak proste pytanie może przysporzyć trudności. W trakcie kursu będziemy poszukiwać na nie odpowiedzi, ale również stawiać pytania nowe, czasem zaskakujące (np. dlaczego paw ma ogon?). Zajęcia będą miały formę konwersatorium, wzbogaconego praktycznymi ćwiczeniami dla Uczestników.
Tematy spotkań:
- Ciało w ujęciu historycznym: podział na cielesność i duchowość, różne sposoby traktowania ciała (umartwianie, rozpusta), eugenika (zarys zjawiska, założenia i konsekwencje);
- Ciało z perspektywy psychologii ewolucyjnej: ciało jako komunikat biologiczny, paradoksy ewolucyjne (atrakcyjność cech nieadaptacyjnych);
- Ciało na Zachodzie, ciało na Wschodzie: międzykulturowe różnice w postrzeganiu i doświadczaniu cielesności, językowy obraz ciała, techniki medytacyjne;
- Znaczenie cielesności w rozwoju człowieka: wpływ dotyku na rozwój mózgu, „uczenie się” ciała przez dziecko;
- Ciało w umyśle i psychice: pojęcie obrazu ciała, wpływ obrazu ciała na funkcjonowanie psychiczne, pojęcie embodiment, emocje a ciało;
- Psychosomatyka: konflikty psychiczne zapisane w ciele, mechanizmy powstawania chorób psychosomatycznych (podłoże fizjologiczne, psychiczne, systemowe), typy chorób psychosomatycznych i powiązanie ich z cechami psychicznymi;
- Ciało jako przedmiot rozważań etycznych: trudności w zdefiniowaniu życia i śmierci, etyczne granice ingerencji medycznych w ciało, etyczne problemy dot. decydowania osób o własnym ciele;
- Cielesność jako źródło stereotypów: fizjognomika i frenologia jako zjawiska powiązane ze stereotypizacją, stereotypy dot. koloru włosów, stereotypy dot. wagi ciała (w tym muskulatury);
- Seksualność: ciało jako obiekt lub doświadczenie seksualne, zjawisko spectatoring (oderwania od ciała), analiza raportu dot. seksualności Polaków.
Kierunek podstawowy MISMaP
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Efekty kształcenia
WIEDZA
Na kursie studenci:
• poznają zjawiska związane z cielesnością z perspektywy różnych dyscyplin badawczych;
• zdobędą wiedzę o mało znanych zjawiskach, dotyczących cielesności (np. eugenika, frenologia);
• poznają różnice międzykulturowe w traktowaniu ciała;
• poznają teorie psychologiczne, tłumaczące związek ciała i psychiki;
• zdobędą wiedzę o możliwych sposobach traktowania ciała (mechanistyczny vs holistyczny)
UMIEJĘTNOŚCI
Po kursie student:
• umie krytycznie czytać i analizować teksty kulturowe o ciele (m.in. gazety, magazyny, filmy, etc.);
• potrafi przeanalizować dane zjawisko kulturowe związane z ciałem z wielu perspektyw (wielowymiarowo);
• umie formułować własną opinię na kontrowersyjne tematy związane z cielesnością;
• rozumie wpływ języka (np. doboru słów) na sposób myślenia o ciele;
• potrafi wymienić różnice międzykulturowe w traktowaniu cielesności;
• potrafi zastosować proste techniki medytacyjne.
POSTAWY
Po odbyciu kursu Student:
• Odnosi się krytycznie do zjawisk kulturowych dotyczących cielesności;
• Dostrzega związek między obszarami ciała i psychiki
Kryteria oceniania
obecność na zajęciach (2 nieobecności dozwolone)
aktywność na zajęciach – 40%
zadanie dodatkowe – 60%
aktywność na zajęciach, znajomość lektur wymaganych na dane zajęcia,
zaliczenie: praca pisemna na wybrany temat (skonsultowany z prowadzącą) dotyczący cielesności
Literatura
Bielawski, M. (2011). Higieniści. Z dziejów eugeniki. Wołowiec: Wyd. Czarne (fragmenty)
Biologia atrakcyjności człowieka (2009) Pawłowski, B. (red.), Warszawa: WUW.
Blum, D. (2000). Mózg i płeć. O biologicznych różnicach między kobietami a mężczyznami. Warszawa: Prószyński i S-ka.
Bokszański, Z.,(2001) Stereotypy a kultura, Wrocław: Wydawnictwo FUNNA
Buczkowski, Adam. 2005. Społeczne tworzenie ciała, Kraków: Universitas.
Ciało w dobie współczesności: wybrane zagadnienia z problematyki obrazu własnego ciała. (2010), Brytek-Matera, A. (red.).Warszawa: Difin.
Eichelberger, W. (2001) Ciałko. Warszawa: Prószyński i S-ka.
Gerhardt S. (2010) Znaczenie miłości. Jak uczucia wpływają na rozwój mózgu. Kraków: WUJ.
Kabat-Zinn, J. (2007). Gdziekolwiek jesteś – bądź. Warszawa: IPSI Press.
Lowen, A. (2011). Duchowość ciała. Warszawa: Czarna Owca
Lowen, A. (2000). Wstęp do bioenergetyki. Warszawa: Jacek Santorski & Co.
M. Mauss, M. (2005). Sposoby posługiwania się ciałem [w:] Antropologia kultury, Mencwel, A. (red.), Warszawa: WUW.
Maćkiewicz, J. (2006) Językowy obraz ciała. Gdańsk: WUG.
Miller, A. (2006). Bunt ciała. Poznań: Media Rodzina
Schier, K. (2009). Piękne brzydactwo. Psychologiczna problematyka obrazu ciała i jego zaburzeń. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar. (wskazane fragmenty)
Singer, P. (1994) O życiu i śmierci. Upadek etyki tradycyjnej. Warszawa: PIW.
Sorokowski, P. (2006) Czy mężczyźni wolą blondynki? Wpływ koloru włosów na spostrzeganie wieku i atrakcyjności fizycznej kobiet, Studia Psychologiczne, 44, 77-87
Tylka, J. (2000). Psychosomatyka. Warszawa: Wydawnictwo UKSW.
Zapisane w ciele: związek ciało – psychika u dzieci i rodziców. (2009) Schier, K. (red.)., Warszawa: Wydawnictwo Emu.
Ziółkowska, B., Cwojdzińska, A., Chołody, M. (red.).(2009) Ciało w kulturze i nauce. Warszawa: Scholar (fragmenty)
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: