Podstawy statystyki 2500-OB-08

I. STATYSTYKA OPISOWA I PODSTAWY WNIOSKOWANIA

1. Teoria pomiaru i teoria skalowania. Skale pomiarowe. Zmienna losowa. Zmienne ciągłe i zmienne dyskretne. Wprowadzenie podstawowych pojęć rachunku prawdopodobieństwa. Populacja a próba. Rozkład prawdopodobieństwa zmiennej losowej.
2. Prawdopodobieństwo a częstość. Prawdopodobieństwo warunkowe. Niezależność zdarzeń losowych i zmiennych losowych.
3. Pojęcie i własności dystrybuanty rozkładu zmiennej losowej. Główne rodzaje rozkładów. Rozkłady zmiennych dyskretnych: dwupunktowy, dwumianowy, równomierny. Rozkłady zmiennych ciągłych: jednostajny (prostokątny), normalny (Gaussa), t Studenta, Chi kwadrat, F Fishera.
4. Opis statystyczny rozkładu prawdopodobieństwa zmiennej losowej. Miary: tendencji centralnej, rozproszenia, asymetrii i kurtozy. Miary pozycyjne (kwantyle, a wśród nich: kwartyle, decyle, percentyle; wskazanie różnic w rozumieniu tych miar w statystyce i psychometrii).
5. Obliczanie statystyk opisowych z próby na podstawie danych: (a) surowych, (b) zagregowanych w szeregu rozdzielczym.
6. Własności miar opisujących rozkład zmiennej losowej w populacji i w próbie. Własności wartości oczekiwanej (dla próby: średniej) i wariancji: sumy i różnicy dwóch zmiennych niezależnych, sumy n zmiennych niezależnych o identycznym rozkładzie.
7. Standaryzacja zmiennej losowej. Rozkład normalny wystandaryzowany. Szczegółowe własności rozkładu normalnego.
8. Centralne twierdzenie graniczne Lindeberga-Levy’ego.

II. METODY STATYSTYCZNE

9. Teoria estymacji: parametry a statystyki i estymatory. Estymacja przedziałowa: (a) wartości oczekiwanej w populacji, (b) wskaźnika proporcji w populacji.
10. Wnioskowanie statystyczne: podstawy logiczne i metodologiczne. Błędy I, II i III rodzaju. Hipoteza badawcza a hipotezy statystyczne. Ogólna postać testu statystycznego.
11. Wnioskowanie o wartości oczekiwanej w jednej populacji. Trzy modele (w tym: test t-Studenta dla jednej próby).
11. Wnioskowanie o wartości wskaźnika struktury w jednej populacji
12. Test t-Studenta dla dwu prób zależnych.
13. Test F-Fishera homogeniczności wariancji w dwóch populacjach niezależnych.
14. Test t-Studenta dla dwu prób niezależnych, dwa warianty: dla wariancji homogenicznych i heterogenicznych. Wykorzystanie poprawki Welcha-Sutterwaite'a na stopnie swobody.
15. Test r-Pearsona zależności liniowej. Testy korelacji porządkowej: rho-Spearmana i tau-Kendalla. Korelacja liniowa i krzywoliniowa. Regresja liniowa prosta. Pojęcie współczynnika determinacji.
15. Test chi-kwadrat zależności stochastycznej dwu zmiennych nominalnych. Wybrane pozostałe miary siły kontyngencji.
16. Jednoczynnikowa i dwuczynnikowa analiza wariancji (ANOVA). Pojęcie interakcji.
17. Ogólny przegląd wybranych pozostałych metod statystycznych (wybrane testy nieparametryczne, testy zgodności).

Kierunek podstawowy MISMaP

psychologia

Rodzaj przedmiotu

obowiązkowe

Założenia (opisowo)

Podstawowa wiedza z logiki, matematyki i metodologii nauk społecznych.

Efekty kształcenia

Studenci zapoznają się z podstawowymi pojęciami statystycznymi, metodami opisu statystycznego i wnioskowania statystycznego, wykorzystywanymi w badaniach psychologicznych.

Kryteria oceniania

Egzamin końcowy z zadaniami do rozwiązania oraz pytaniami jednokrotnego wyboru (test pisemny).

Praktyki zawodowe

NIE DOTYCZY.

Literatura

(uwaga:
można oczywiście korzystać z późniejszych wydań podręczników)

Literatura podstawowa:

Ferguson, G.A., Takane, Y. (1997). Analiza statystyczna w psychologii i pedagogice, PWN .
Blalock, H.M. (1975, 1977). Statystyka dla socjologów, PWN.Jóźwiak, J., Podgórski, J. (2001) Statystyka od podstaw, PWE.

Lektury uzupełniające:

Aczel A., D., (2000), Statystyka w zarządzaniu. PWN, Warszawa.
Aranowska E., Rytel J., (2000), Nowe ujęcie problematyki mocy testów statystycznych. Przegląd Psychologiczny, 43, 1, 29 ? 38.
Aranowska, E. (1996). Metodologiczne podstawy zastosowań modeli statystycznych w psychologii. Teoria i praktyka, Studio.
Brzeziński, J. (1997). Metodologia badań psychologicznych, PWN.
Brzeziński, J. i R. Stachowski, (1981). Zastosowanie analizy wariancji w eksperymentalnych badaniach psychologicznych, PWN.
Domański, Cz. (1979). Statystyczne testy nieparametryczne, PWE.
Hays W.L. (1973), Statistics for the social sciences. Holt Rinehart and Winston, N.York.
Pagano R. R. (1990), Understanding statistics in the behavioral sciences. West Publishing Company, St. Paul, New York, Los Angeles, San Francisco.
Sobczyk M. (1999), Statystyka. PWN, Warszawa.
Szymczak, W. (2008). Podstawy statystyki dla psychologów z wykorzystaniem pakietu SPSS. Podręcznik akademicki, Difin.

- inne podręczniki do statystyki w naukach społecznych

Więcej informacji

Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 2500-OB-08 w USOSweb