Autyzm u dzieci 2500-KF-PK-15
Główne zagadnienia:
1. Terminologia, klasyfikacja i epidemiologia zaburzeń ze spektrum autyzmu. Autyzm wczesnodziecięcy wg Kannera. Pojęcie "spektrum zaburzeń autystycznych". Cechy i zachowania autystyczne. Triada zaburzeń charakterystycznych dla autyzmu. Epidemia autyzmu?
2. Deficyty w rozwoju społecznym i emocjonalnym.
Rozpoznawanie, ekspresja i regulacja emocji. Kompetencje społeczne. Tworzenie wspólnego pola uwagi, naśladowanie, udział w interakcjach społecznych. Zainteresowanie kontaktem z innymi osobami. Typologia Wing.
3. Komunikowanie się: komunikacja niewerbalna i rozwój językowy.
4. Ograniczone wzorce zachowania, aktywności i zainteresowań.
5. Rozwój intelektualny osób z autyzmem. Osoby “wysoko” i “nisko” funkcjonujące. Profil zdolności intelektualnych. Wysepkowe zdolności. Deficyty poznawcze (teoria umysłu, funkcje wykonawcze, centralna koherencja).
6. Przyczyny zaburzeń autystycznych. Rola czynników genetycznych i środowiskowych. Neuroanatomiczne i neurofizjologiczne korelaty autyzmu.
7. Diagnozowanie zaburzeń ze spektrum autyzmu. Wczesne wykrywanie autyzmu. Autyzm vs inne zaburzenia rozwoju. Metody, narzędzia diagnostyczne. Diagnoza różnicowa.
8. Terapia, edukacja i rehabilitacja osób z zaburzeniami ze spektrum autyzmu. Podejścia terapeutyczne. Wczesna interwencja. Efektywność terapii.
9. Problemy rodziny z dzieckiem z zaburzeniami ze spektrum autyzmu.
Kierunek podstawowy MISMaP
Rodzaj przedmiotu
ogólnouniwersyteckie
Tryb prowadzenia
Założenia (opisowo)
Efekty kształcenia
Po ukończeniu wykładu student prawidłowo używa terminów odnoszących się do całościowych zaburzeń rozwoju i autystycznego spektrum zaburzeń. Definiuje te zaburzenia. Wymienia podstawowe kryteria diagnostyczne. Wymienia metody diagnostyczne. Potrafi porównać autyzm z innymi zaburzeniami rozwoju. Wyjaśnia, na czym polegają i z czego wynikają trudności z diagnozowaniem autyzmu. Przedstawia współczesne poglądy na temat etiologii autyzmu. Zna podstawowe podejścia terapeutyczne i porównuje je ze sobą, wskazując na przydatność w terapii osób z autyzmem. Analizuje sytuację rodziny, w której jest dziecko z autyzmem. Wskazuje podstawowe cechy, jakimi powinna charakteryzować sie dobra interwencja. Rozumie, na czym polega wartość metod opartych na dowodach naukowych.
Kryteria oceniania
Do zaliczenia zajęć niezbędne są dwie składowe: przygotowanie pracy pisemnej na podany podczas pierwszego wykładu temat oraz zaliczenie końcowego kolokwium pisemnego. Ocena końcowa stanowi przybliżoną średnią tych dwóch składowych (po 50% każda). Końcowe kolokwium musi zostać zaliczone na minimum 60%.
Praktyki zawodowe
Nie dotyczy
Literatura
Literatura obowiązkowa:
Attwood, T. (2007). Zespół Aspergera. Kompletny przewodnik. Poznań: Wyd. Zysk i S-ka. Roz. 1-2; najlepiej całość!
Ball, J. (2016). Autyzm a wczesna interwencja. Gdańsk: Wyd. Harmonia, roz. roz. 1-3.
Frith, U. (2006). Autyzm. Wyjaśnienie tajemnicy. Gdańsk: GWP; roz. 4, 5, 8, 9.
Pisula, E. (2012). Autyzm. Od badań mózgu do praktyki psychologicznej. Gdańsk: GWP.
Rogers, S.J., Dawson, G. (2015). Early Start Denver Model dla małych dzieci z autyzmem. Warszawa: Fundacja Rozwiązać Autyzm, roz. 2 i 3.
Szatmari, P. (2004). Uwięziony umysł. Opowieści o ludziach z autyzmem. Kraków: Wyd. Znak; roz. 2, 3, 4 – zachęcam do lektury całej książki!
Literatura uzupełniająca:
Attwood, T. (2006). Terapia poznawczo-behawioralna (CBT). W: L. H. Willey (red.), Zespół Asgergera w okresie dojrzewania (str. 47-82). Warszawa: Wyd. “Fraszka Edukacyjna” we współpracy z Fundacją Synapsis.
Baker, B. L., Brightman, A. J. (2008). Kroki ku samodzielności. Warszawa: Medipage, cz. 1.
Dawidiuk, I. (2009). Wpływ diety na zachowania autystyczne. Czy taka interwencja jest możliwa? W: B. Winczura (red.), Autyzm. Na granicy zrozumienia (str. 9-22). Kraków: Wydawnictwo Impuls.
Gruna-Ożarowska, A. (2009). Umysł niewspółodczuwający. Neurobiologia autyzmu. W: B. Winczura (red.), Autyzm. Na granicy zrozumienia (str. 9-22). Kraków: Wydawnictwo Impuls.
Gillberg, Ch. (2005). Kliniczne i neurobiologiczne aspekty zespołu Aspergera na podstawie sześciu badań rodzin. W: U. Frith (red.), Autyzm i zespół Aspergera. Warszawa: Wyd. Lekarskie PZWL.
Howlin, R. (2006). Zespół Aspergera u nastolatków. W: L. H. Willey (red.), Zespół Asgergera w okresie dojrzewania (str. 17-46). Warszawa: Wyd. “Fraszka Edukacyjna” we współpracy z Fundacją Synapsis.
Kawa, R. (2009). Wybrane techniki rozwijania umiejętności społecznych w pracy z dziećmi z autyzmem metodą stosowanej analizy zachowania. W: M. Gambin i E. Łukowska (red.), Wspomaganie rozwoju osób z autyzmem (str. 25-39). Warszawa: Wydawnictwo UW.
Kozłowski, J. (2003). Zastosowanie teorii uczenia się w terapii małych dzieci z autyzmem na przykładzie projektu wczesnej interwencji O. I. Lovaasa. W: D. Danielewicz i E. Pisula (red.), Terapia i edukacja osób z autyzmem. Wybrane zagadnienia (s. 49-69). Warszawa: Wyd. APS.
McClannahan, L. E., Krantz, P. J. (2002). Plany aktywności dla dzieci z autyzmem. Uczenie samodzielności. Gdańsk: Stowarzyszenie Pomocy Osobom Autystycznym. Olechnowicz, H. (2004). Wokół autyzmu. Warszawa: WSiP.
Pisula, E. (2005). Małe dziecko z autyzmem. Gdańsk: GWP, roz. 2 i 4.
Pisula, E. (2012). Rodzice dzieci z autyzmem. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Rynkiewicz, A. (2009). Zespół Aspergera. Inny mózg. Inny umysł. Gdańsk: Wydawnictwo Harmonia.
Simone, R. (2016). Aspergirls. Siła kobiet z zespołem Aspergera. Gdańsk: Wyd. Harmonia, roz. 1-3 oraz 9-12.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: