Psychologia stereotypów i uprzedzeń 2500-K205N35

Po ukończeniu kursu student:
- definiuje podstawowe pojęcia związane z problematyką stereotypów i uprzedzeń: stereotyp, uprzedzenie, dyskryminacja, seksizm, rasizm, ageism, kategoryzacja, akcentuacja, aktywizacja vs. aplikacja stereotypu itd.
- wymienia i opisuje mechanizmy prowadzące do powstawania stereotypów i uprzedzeń oraz potrafi sklasyfikować dany mechanizm jako poznawczy, społeczno-kulturowy, motywacyjny bądź osobowościowy
- wymienia i opisuje najważniejsze eksperymenty związane z problematyką stereotypów i uprzedzeń
- wymienia i opisuje zjawiska i efekty uwikłane w procesy stereotypizacji np. efekt sprężyny
- zna paradygmaty badawcze stosowane do empirycznego poznawania zjawisk związanych z procesami stereotypizacji
- rozróżnia indywidualną i kulturowa perspektywę podejścia do stereotypów, potrafi czytany tekst naukowy umiejscowić w jednej z nich
- krytycznie interpretuje wyniki badań dotyczące stereotypów i uprzedzeń
- potrafi wyszukać w literaturze przedmiotu interesujące go informacje
- wymienia najważniejsze nazwiska polskich i światowych badaczy zajmujących się stereotypami i uprzedzeniami
- zna sposoby przeciwdziałania stereotypom i uprzedzeniom oraz jest świadomy ich skuteczności
- jest świadomy konsekwencji społecznych stereotypów, uprzedzeń, dyskryminacji, rasizmu, seksizmu itd.
- jest uwrażliwiony na przejawy stereotypów i uprzedzeń w otaczającym go świecie
- rozpoznaje język prowadzący do utrwalania stereotypów
- rozpoznaje tzw. "język seksistowski"

Końcowy test jednokrotnego wyboru z założonym poziomem trudności 60%

LITERATURA OBOWIĄZKOWA:

Z podręcznika „Stereotypy i uprzedzenia“ następujące rozdziały:

Bodenhausen, G. V. i Macrae, C. N. (1999). Samoregulacja w spostrzeganiu międzygrupowym: mechanizmy i skutki tłumienia stereotypów. [w:] Macrae, C. N., Stangor, Ch. i Hewstone, M. (red.), Stereotypy i uprzedzenia (s. 189-207). Gdańsk: GWP

Dovidio, J. F., Brigham, J. C., Johnson, B. T i Gaertner, S. L. (1999). Stereotypizacja, uprzedzenia i dyskryminacja: spojrzenie z innej perspektywy. [w:] Macrae, C. N., Stangor, Ch. i Hewstone, M. (red.), Stereotypy i uprzedzenia (s. 225-260). Gdańsk: GWP – do przeczytania strony: 225-234.

Maass, A. i Arcuri, L. (1999). Język a stereotypizacja. [w:] Macrae, C. N., Stangor, Ch. i Hewstone, M. (red.), Stereotypy i uprzedzenia (s. 161-188). Gdańsk: GWP

Mackie, D. M., Hamilton, D. L., Susskind, J. i Rosselli, F. (1999). Społeczno-psychologiczne podstawy powstawania stereotypów. [w:] Macrae, C. N., Stangor, Ch. i Hewstone, M. (red.), Stereotypy i uprzedzenia (s. 39-65). Gdańsk: GWP

Stangor, Ch. i Schaller, M. (1999). Stereotypy jako reprezentacje indywidualne i zbiorowe. [w:] Macrae, C. N., Stangor, Ch. i Hewstone, M. (red.), Stereotypy i uprzedzenia (s. 13-36). Gdańsk: GWP

Z podręcznika „Psychologia uprzedzeń”: Nelson, T. D. (2003). Psychologia uprzedzeń. Gdańsk: GWP

rozdz. IV uprzedzona osobowość str. 125-153
rozdz. VIII seksizm str. 263-306
rozdz. IX przeciwdziałanie uprzedzeniom str. 307-337
fragment rozdziału VI - „Samospełniająca się przepowiednia” – str. 195-197.

obowiązują również następujące teksty:”

Jarymowicz, M. (2000). Psychologia Tożsamości. W: Strelau, J. (red.), Psychologia podręcznik akademicki, tom 3 (s. 107-125). Gdańsk: GWP.

Kofta, M. (2001). Stereotyp spiskowy jako centralny składnik antysemityzmu. [w:] M. Kofta i A. Jasińska-Kania (red.), Stereotypy i uprzedzenia: uwarunkowania społeczno kulturowe (s. 274-297). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar

Kwiatkowska, A. (1999). Tożsamość społeczna a społeczne kategoryzacje. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Psychologii PAN. (str. 30-38 i str. 86-127).

LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:

Jarymowicz, M. (2001). W poszukiwaniu przesłanek sztywności stereotypów. W: M Kofta i A. Jasińska-Kania (red.), Stereotypy i uprzedzenia: uwarunkowania społeczno kulturowe (s. 26-43). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.

Kofta, M. (1996). Wprowadzenie do psychologii stereotypów i uprzedzeń. W: M. Marody i E. Gucwa-Leśny (red.), Podstawy życia społecznego w Polsce (s.198-217). Warszawa: Instytut Studiów Społecznych UW.

Kofta, M. (red.)Myślenie stereotypowe i uprzedzenia. Mechanizmy poznawcze i afektywne. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Psychologii PAN.

Kofta, M., Sędek, G. (1995). Stereotyp "duszy grupowej", wybory parlamentarne, a postawy wobec osób pochodzenia żydowskiego". W: B. Wojciszke (red.), Jacy są Polacy? Badania opinii społecznej jako źródło wiedzy psychologicznej (s. 55-72). Warszawa: : Wydawnictwo Instytutu Psychologii PAN.

Kurcz, I. (1992). Stereotyp, prototypy i procesy kategoryzacji. W: Z. Chlewiński i I. Kurcz (red.), Stereotypy i uprzedzenia (s. 29-45) Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Psychologii PAN.

Kurcz, I. (2001). Zmiana stereotypów: Jej mechanizmy i granice. W: M Kofta i A. Jasińska-Kania (red.), Stereotypy i uprzedzenia: uwarunkowania społeczno kulturowe (s. 3-25). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.

Krzemiński, I. (red.). (1996). Czy Polacy są antysemitami?Warszawa: Oficyna Wydawnicza.

Radkiewicz, P. (2011). Autorytaryzm jako ideologiczna wizja świata społecznego i jako postawa wobec własnej grupy. Co jest bliższe istoty zjawiska? W: M. Kofta i M. Bilewicz (red.), Wobec obcych. Zagrożenia psychologiczne a stosunki międzygrupowe (s. 209-231). Warszawa: PWN

Weigl, B. (1999). Stereotypy i uprzedzenia etniczne u dzieci i młodzieży. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Psychologii PAN.

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

• Strona przedmiotu 2500-K205N35 w USOSweb