Wyginam śmiało (i świadomie) ciało; wykorzystanie pracy z ciałem do pogłębienia jego świadomości i zredukowania poziomu odczuwanego stresu 2500-FA-01-16
UWAGA!!!
1. Maksymalna liczba osób w grupie to ok.14-16!!!. Decyduje rok studiów i losowanie.
2. Zajęcia mają charakter warsztatowy i będą się odbywać w blokach po 3h zegarowe co tydzień (przez połowę semestru).
Ze względu na aktywny charakter niektórych zajęć niezbędne będą: wygodny strój i karimata, ale o tym co i kiedy informować będę na bieżąco.
TEMATY ZAJĘĆ:
1. Wprowadzenie do problematyki stresu. Główne podejścia teoretyczne.
Najczęstsze przyczyny stresu.
Ewolucja pojęcia stresu. Przegląd teorii.
2. Ciało w stresie.
Neurobiologiczne podstawy stresu.
Anatomia powięzi.
Jak stres odbija się w ciele i na stanie zdrowia.
3. Co nam mówi ciało? Jak go słuchać? Jak za nim podążyć?
Pojęcie świadomości ciała i płynące z niej korzyści.
Ćwiczenia praktyczne – jak ocenić i zwiększyć świadomość własnego ciała.
4. Elementy Mindfulness.
Czym jest Mindfulness? Najważniejsze założenia. Teoretyczne modele działania.
Praktyka uważności - ćwiczenia.
5. Metoda Feldenkraisa.
Czym jest Metoda Feldenkraisa? – teoria i podstawowe założenia.
Zastosowania metody. Korzyści płynące z praktyki.
Na czym polegają ćwiczenia – praktyczne zapoznanie z metodą, różnice między praktyką indywidualną i grupową.
6. i 7. TRE (Trauma Releasing/Tension Reducing Exercises).
Teoretyczne podstawy metody. Mechanizmy działania.
Ćwiczenia.
8. Odzyskiwanie i pogłębianie kontaktu z podłożem, budowanie stabilności w ciele. Ćwiczenia gruntujące.
Znaczenie kontaktu z podłożem dla bycia „tu i teraz” w oparciu o filozofię Wschodu, teorię hatha-jogi vs. gruntowanie w ujęciu bioenergetycznym.
Praktyka – podstawowe bioenergetyczne ćwiczenia gruntujące, przykładowe asany, w których kluczową rolę odgrywa kontakt z podłożem i równowaga.
9. Znajdowanie ujścia dla emocji, uwalnianie ekspresji. Ćwiczenia ekspresyjne.
Rola ekspresji emocji w odzyskiwaniu/pogłębianiu kontaktu z samym sobą w ujęciu bioenergetycznym.
Praktyka – podstawowe bioenergetyczne ćwiczenia ekspresyjne.
10. Co nam mówi ciało? Czy współpraca z nim robi różnicę?
Powtórka ze skanowania ciała.
Dyskusja nad doświadczeniami, różnicami w odczuwaniu, które pojawiły się na przestrzeni kursu.
11. Trening progresywny Jacobsona, czyli impuls z ciała do umysłu.
Podstawy teoretyczne techniki i jej efekty.
Trening i wskazówki dot. regularnej praktyki.
12. Trening autogenny Schultza, czyli impuls z umysłu do ciała.
Podstawy teoretyczne techniki i jej efekty.
Trening i wskazówki dot. regularnej praktyki.
13. Klasyczne techniki oddechowe. Oddychanie przeponowe. Kontrola oddechu.
Wpływ oddechu na procesy fizjologiczne.
Prawidłowe oddychanie – jak powinno wyglądać? Jakie są korzyści dla ciała i umysłu?
Techniki oddechowe – ćwiczenia praktyczne.
14. Różne spojrzenia na oddychanie.
Wpływ oddechu przyspieszonego i spowolnionego – różne spojrzenia na ten sam proces.
Kierunek podstawowy MISMaP
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Założenia (opisowo)
Efekty kształcenia
Wiedza:
• Znajomość głównych koncepcji stresu
• Znajomość fizjologicznego aspektu doznawania stresu
• Znajomość różnych technik zwiększania świadomości własnego ciała i sposobów radzenia sobie ze stresem
Umiejętności:
• Wykorzystania poznanych technik do obniżenia własnego poziomu stresu i polepszenia własnego samopoczucia
• Rozpoznawania oznak stresu
• Świadomego doświadczania ciała
Postawy:
• Elastyczność w stosowaniu różnych metod relaksacyjnych i pracy z ciałem
• Otwartość na niestandardowe podejścia do ludzkiego funkcjonowania i niekonwencjonalne metody terapeutyczne
• Krytyczne spojrzenie na koncepcje związane z redukowaniem stresu
• Postrzeganie ciała i umysłu jako jedności, jako nierozłącznych elementów wzajemnie na siebie oddziaływujących
Kryteria oceniania
obecność i aktywność w trakcie zajęć + praca pisemna
Literatura
LITERATURA OBOWIĄZKOWA:
• Schultz, L., Feitis, R. (2011). Nieskończona sieć. Anatomia powięzi w działaniu. Warszawa:Virgo.
• VanHowten, D. (2008). Ajurweda i Świadomość Ciała. W poszukiwaniu uzdrawiających wspomnień. Wydawnictwo Virgo.
• Lowen, A. (2011). Bioenergetyka. Koszalin: Ośrodek Bioenergetycznej Pracy z Ciałem, Pomocy i Edukacji Psychologicznej Joanna Olchowik. (wybrane fragmenty)
• Feldenkrais, M. (1987). Awareness Through Movement: Health Exercises for Personal Growth. Harmondsworth: Penguin Books Ltd. (wybrane fragmenty)
• Santorski, J.(oprac.). Ciało i charakter. Diagnoza i strategie w psychoterapii somatyczno-charakterologicznej. Jacek Santorski & co. Agencja Wydawnicza.
• Berceli, D. (2011). Zaufaj ciału. Koszalin: Ośrodek Bioenergetycznej Pracy z Ciałem, Pomocy i Edukacji Psychologicznej Joanna Olchowik. (wybrane fragmenty)
• Weller, S. (2004). Oddech, który leczy. Gdańsk: GWP. (wybrane fragmenty)
LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:
• Mehling, W.E. et al. (2011). Body Awareness: a phenomenological inquiry into the common ground of mind-body therapies. Philosophy, Ethics, and Humanities In Medicine, Vol.6, No.6 .
• Bechara, A., Naqvi, N. (2004). Listening to your heart: interoceptive awareness as a gateway to feeling. Nature Neuroscience, Vol. 7, No.2, 102-103.
• Berlucchi, G., Aglioti, S. (1997). The body in the brain: neural bases of corporeal awareness. Trends in Neuroscience, 20, 560-564.
• Brown, K.W., Ryan, R.M. (2003). Benefits of Being Present: Mindfulness and Its Role in Psychological Well-Being. Journal of Personality and Social Psychology, Vol. 84, No. 4, 822–48.
• Shapiro, S.L., Carlson, L.E., Astin, J.A., Freedman, B. (2006). Mechanisms of Mindfulness. Journal of Clinical Psychology 62: 373-386.
• Kabat-Zinn, J. (2007). Gdziekolwiek jesteś – bądź. Warszawa: IPSI Press.
• Lowen, A. (2006). Duchowość ciała. Warszawa: Jacek Santorski & Co Agencja Wydawnicza.
• Lowen, A., Lowen, L. (2011). Droga do zdrowia i witalności. Podręcznik ćwiczeń bioenergetycznych. Koszalin: Ośrodek Bioenergetycznej Pracy z Ciałem, Pomocy i Edukacji Psychologicznej Joanna Olchowik.
• Osho (2009). Techniki medytacji. Poradnik praktyczny. Katowice: KOS.
• Osho (2005). Psychologia ezoteryki. Katowice: KOS.
• Schirner, M. (2003). Techniki oddychania: Techniki wydłużające oddech (i życie). Katowice: KOS.
• Łosiak, W. (2008). Psychologia stresu. Warszawa: WAiP.
• Terelak J.F. (2001). Psychologia stresu. Warszawa: Branta.
• Selye, H. (1960). Stres życia. Warszawa: Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich.
• Selye, H. (1978). Stres okiełznany. Warszawa: PIW.
• Sęk, H., Pasikowski, T. (red.) (2001). Zdrowie – Stres – Zasoby. O znaczeniu poczucia koherencji dla zdrowia. Poznań: Wydawnictwo Fundacji Humaniora.
• Terelak, J. (red.) (1997). Studia z psychologii stresu. Radzenie sobie ze stresem – uwarunkowania i strategie. Warszawa: Wydawnictwa Akademii Teologii Katolickiej.
• Heszen-Niejodek, I., Ratajczak, Z. (red.) (1996). Człowiek w sytuacji stresu. Problemy teoretyczne i metodologiczne. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
• Sapolsky R. M. (2011). Dlaczego zebry nie mają wrzodów? Psychofizjologia stresu. Warszawa: Wydaw. Naukowe PWN.
• Rakowski, A. (1994). Kręgosłup w stresie. Gdańsk: GWP.
• Siems, M. (2006). Ciało zna odpowiedź. Warszawa: Czarna Owca.
• Franklin, E. (2007). Świadomość ciała. Warszawa: Kined.
• Kabat-Zinn, J. (2009). Życie. Piękna katastrofa. Warszawa: Czarna Owca.
• Alidina, S. (2010). Mindfulness for dummies. Chichester: John Wiley & Sons.
• Rogers R. (2008). Managing persistent pain in adolescents: A handbook for therapists. Oxford & New York: Radcliffe
• Everly Jr., G.S., Rosenfeld, R. (1992). Stres. Przyczyny, terapia i autoterapia. Warszawa: PWN.
• Siek, S. (1998). Twoja odpowiedź na stres. Relaksacja, medytacja, autosugestia. Wrocław: Wydawnictwo Wrocławskie.
• Kulmatycki, L. (1993). Stres, joga, relaksacja. Podręcznik ćwiczeń. Wrocław: Wacław Bagiński i Synowie.
• Derra, C. (2005). Trening autogenny dla każdego. Warszawa: Amber.
• Jacobson, E. (1980). You must relax. Londyn: Unwin Paperbacks.
• Lowen, A. (2010). Radość. Naucz się wyzwalać energię stłumionych uczuć. Warszawa: Czarna Owca.
• Lowen, A. (2011). Przyjemność. Kreatywne podejście do życia. Warszawa: Czarna Owca.
• Iyengar, B.K.S. (w oryg.1988). Drzewo jogi. Katowice: VIRYA na licencji HarperCollins Publishers Ltd. (tłum. Sławomir Bubicz)
• Vyas, A. (2007). Effects of Seven-Day Osho Dynamic Study: A Pilot Study. Psychological Science: Research, Theory and Future Directions. Ed. by Kostas Andrea Fanti. ATINER.
• Davidhizar, R., & Bowen, M. (1992). The dynamics of laughter. Archives of Psychiatric Nursing, 6(2), 132-137.
• Pascual-Leone, A & Greenberg, L.S. (2007). Emotional processing in experiential therapy: Why “the Only Way Out Is Through”. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 75(6), 875–887.
• Pfeifer, D., Wolski, R.M. (2010). Aktive Meditation – Ein Quantensprung: Chaos und Stille. Eine Studie zur Wirkungsweise der Dynamischen Meditation von Osho. Berlin: Pro Business.
• Netz, Y., Lidor, R. (2003). Mood alterations in mindful versus aerobic exercise modes. The Journal of Psychology, 137(5), 405-419.
• Van Der Zeil, E. (2001). Relaks doskonały. Poznań: Rebis.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: